Niektórzy żartują, że desktopy pozazdrościły serwerom sukcesu, który te odniosły w wirtualizacji i same też chcą się wirtualizować. Jednak przychodzi im to z trudem - oszczędności wynikające z wirtualizacji trudniej jest udowodnić, a i użytkownicy nie zawsze mogą być zadowoleni z tego rozwiązania. Czy zatem wirtualizacja desktopów przyjmie się? Gartner twierdzi, że do 2010 r. wszystkie nowe instalacje PC będą związane z pewną formą wirtualizacji.

Zanim zaczniemy mówić o "prawdziwej" wirtualizacji desktopów, z jakiej może skorzystać każde duże przedsiębiorstwo, należy wspomnieć o wirtualizacji desktopu w desktopie, czyli technologii, od której w ogóle zapoczątkowano ideę wirtualizacji.

Tego typu wirtualizacja - emulacja zasobów sprzętowych z wykorzystaniem oprogramowania uruchamianego w konkretnym systemie operacyjnym - to najprostsza i najbezpieczniejsza metoda wykonania np. testów oprogramowania (aby uniknąć ich w systemie produkcyjnym) lub prób jego konfiguracji. Takie środowisko chwalą sobie także programiści, gdyż możliwość wykonywania kopii migawkowych maszyny wirtualnej pozwala na powrót do dowolnego miejsca procesu kompilowania bądź uruchamiania nowego programu.

W tak uruchamianych maszynach wirtualnych emulacja jest jak najbardziej realna - wirtualne komputery mają własny BIOS, zaś na wirtualnym dysku należy założyć partycje i odpowiednio je sformatować. Aby wszystko odbyło się zgodnie z prawem, dla każdej maszyny wirtualnej potrzebujemy oddzielną licencję na system operacyjny i zainstalowane oprogramowanie.

Na polskim rynku obecnych jest kilka firm oferujących oprogramowanie do tworzenia maszyn wirtualnych. Liderem rynku jest VMware (kupiony w 2003 r. przez EMC, ale wciąż pozostający niezależnym oddziałem pod własną marką - między innymi dlatego, że ma podpisane umowy o współpracy także z konkurencyjnymi wobec EMC firmami, takimi jak Dell, FSC, HP czy IBM). Depcze mu po piętach Microsoft, który swoje oprogramowanie rozdaje za darmo. W Europie dostępne jest również oprogramowanie firmy Parallels, która technologię tą kupiła od firmy SWsoft. Jest też kilka projektów bazujących na open source.

Na szczęście rynek wirtualizacji nie ominął też miłośników systemów spod znaku nadgryzionego jabłka. Co prawda Apple konsekwentnie odmawia dostawcom oprogramowania wirtualizacyjnego możliwości uruchamiania systemu Mac OS na platformie wirtualnej (co wyeliminowałoby konieczność kupowania Macintoshy), za to w drugą stronę - nie ma problemu. Obok oferowanego już w systemie Mac OS X 10.5 (Leopard) oprogramowania Boot Camp, które umożliwia uruchomienie systemu Windows na "gołej" maszynie (jego zadaniem jest tylko emulacja BIOS-u, którego Macintoshe z założenia nie mają), na "jabłuszka" dostępnych jest kilka programów umożliwiających uruchomienie systemu Windows i związanych z nim aplikacji.

Oprogramowanie Citrix XenDesktop dostępne jest na razie w wersji beta - to efekt kupienia przez Citriksa firmy XenSource. XenDesktop, w połączeniu z Windows Server 2008, Windows Vista Enterprise Centralized Desktop oraz System Center, umożliwi pełną wirtualizację desktopów i dostarczanie ich do terminali. Finalna wersja ma być dostępna pod koniec drugiego kwartału 2008 r. i będzie można ją integrować w dostępnym w Windows Server 2008 hypervisorze Hyper-V.

Dostarczyć tylko aplikacje

Alternatywną formą wirtualizacji, z której mogą skorzystać komputery osobiste w firmach, jest wirtualizacja aplikacji. W tym modelu na komputerze klienckim instalowany jest lokalnie system operacyjny, zaś aplikacje są dostarczane z serwera.

Taki model pozwala na łatwiejsze niż przy pełnej wirtualizacji desktopów zarządzanie aplikacjami. Daje też pełną kontrolę nad aplikacjami udostępnianymi klientom. Jest to jedyna metoda, aby w szybki sposób udostępnić setkom lub tysiącom stacji klienckich nową wersję oprogramowania lub zablokować korzystanie ze starej.

Z technicznego punktu widzenia model ten umożliwia uruchomienie na jednym komputerze aplikacji, które przy normalnej instalacji wchodzą ze sobą w konflikt (błędy rejestru lub bibliotek DLL), a także - co w praktyce jest zupełnie niemożliwe - pozwala na jednoczesne uruchomienie tej samej aplikacji, ale w różnych wersjach (przydatne gdy pliki, tworzone przez różne wersje aplikacji, nie są ze sobą kompatybilne).

<hr/>

Mware Workstation 6.0 (producent udostępnia już wersję 6.5 Beta) to obecnie najbardziej rozbudowany pakiet do tworzenia maszyn wirtualnych na pojedynczych stanowiskach roboczych. Produkt dostępny jest w dwóch wersjach - dla Windows i dla Linuksa. Niewątpliwie zaskakuje liczba kilkudziesięciu wersji systemów operacyjnych, które można zainstalować na maszynie wirtualnej - wszystkie wersje Windows (od 3.1), kilka dystrybucji Linuksa (m.in. Mandriva, Mandrake, Red Hat, SuSE, Tubrolinux, Ubuntu), NetWare, Sun Solaris 9 i 10 oraz MS-DOS i FreeBSD.

W Workstation istnieje możliwość grupowania wirtualnych maszyn w zespoły (Teams) i stworzenia dla nich odseparowanego środowiska sieciowo-testowego. Oprogramowanie pozwala też na tworzenie wielokrotnych kopii migawkowych (snapshot) i klonów maszyny wirtualnej. Można również nagrywać filmy z przeprowadzonej sesji wirtualnej i korzystać z interfejsu linii komend.

Odpowiednikiem Workstation dla platformy Mac OS X jest VMware Fusion. Program ten daje nieznacznie uboższą funkcjonalność, ale umożliwia uruchamianie aplikacji Windows i innych systemów w taki sposób, że zupełnie nie widać środowiska ich systemu operacyjnego (wyglądają jak uruchomione w Mac OS X). Jako maszynę wirtualną można też uruchomić system Windows zainstalowany w partycji Boot Camp.

Wszystkie wirtualne maszyny stworzone za pomocą oprogramowania VMware można "odtworzyć" za pomocą bezpłatnego oprogramowania VMware Player, dostępnego dla platformy Windows and Linux.