"Liderami informatyzacji są szpitale" - mówi Marcin Węgrzyniak, Dyrektor CSIOZ, powołując się na badanie ankietowe, które wykonała jednostka. Wzrost poziomu informatyzacji szpitali jest zadowalający, ponad 41% z placówek ma wdrożone rozwiązania umożliwiające prowadzenie pełnej dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej, kolejne 20,4% szpitali - rozwiązania umożliwiające częściową digitalizację takiej dokumentacji. Węgrzyniak podkreśla, że kluczem do skutecznej informatyzacji sektora zdrowia będzie zapewnienie interoperacyjności tych systemów.

Implementacja standardów

Dyrektor CSIOZ zapowiada, że do oceny projektów informatycznych realizowanych w szpitalach jednostka będzie stosować stworzony przez amerykańską Healthcare Information and Management Systems Socielty (HIMSS) model EMRAM. To framework stosowany w wielu krajach świata, co daje możliwość rzetelnego porównywania sytuacji między poszczególnymi placówkami w różnych państwach.

Zobacz również:

• Już w sześciu krajach można wykupić polską e-receptę
• Odpowiednie oświetlenie miejsca pracy - na co zwrócić uwagę?

Szpitale w Polsce z zasady oscylują wokół pierwszego poziomu spośród ośmiu stosowanych we frameworku EMRAM. Aby pokazać, jak przejście na kolejne poziomy zwiększa wydajność szpitala, Marcin Węgrzyniak posłużył się przykładem szpitala z graniczącej z Barceloną Badalony. "Praktycznie o 100% zredukowano dublowanie się diagnostyki obrazowej" - podkreśla Węgrzyniak. "Te badania pokazują, że na pewnych poziomach dojrzałości informatyka przekłada się na poprawę bezpieczeństwa w szpitalu" - dodaje, wyliczając redukcję ryzyka przy takich kwestiach, jak dobór leków czy pomyłki na stole operacyjnym. Co więcej, bez szkody ogranicza się wykorzystanie antybiotyków.

"Bardzo dążymy do tego, aby zbudować architekturę korporacyjną" - deklaruje Węgrzyniak. "Na razie realizujemy to założenie, instruując, jakie projekty powinny być realizowane ze środków unijnych, z regionalnych programów operacyjnych" CSIOZ udostępnia także właściwe dokumenty, by umożliwić zachowanie spójności z projektami realizowanymi w ramach regionalnych platform e-Zdrowia czy też platformą P1.

"Ekosystem informatyczny w szpitalu rzadko kiedy jest w całości zbudowany przez jednego dostawcę" - mówi Węgrzyniak, a "systemy szpitalne działają na danych, nie na dokumentach" - zaznacza. Konieczna jest zatem interoperacyjność - stąd, oprócz stosowania wzorów i struktury elektronicznej dokumentacji medycznej zgodnej z zasadami HL7 CDA, CSIOZ planuje powołanie Rady ds. Interoperacyjności oraz wdrożenie profili integracyjnych IHE (Integrating the Healthcare Enterprise). Ważnym aspektem będzie także stosowanie klasyfikacji medycznych, tak aby zapewnić interoperacyjność semantyczną, np. w zakresie rozpoznań medycznych czy opisów procedur medycznych. Stosowane w Polsce klasyfikacje statystyczne ICD-9 i ICD-10 charakteryzuje dość wysoki poziom ogólności. Docelowo, w przypadku szpitali cechujących się poziomem 5 (i wyższymi) wg. standardu EMRAM, klasyfikacje te nie będą wystarczające dla systemów wspierających decyzje kliniczne na bazie posiadanej dokumentacji medycznej. CSIOZ dążyć więc będzie do popularyzacji terminologii SNOMED-CT (Systematized Nomenclature of Medicine - Clinical Terms) w Polsce.

Kolejne projekty CSIOZ

Od 1 stycznia bieżącego roku działa elektroniczna platforma biddingowa do tworzenia list leków refundowanych - na razie jej stosowanie jest faktultatywne. Od stycznia 2018 roku system będzie obligatoryjny.

Marcin Węgrzyniak przedstawił także ważne informacje na temat Elektronicznej platformy gromadzenia, analizy i udostępniania zasobów cyfrowych o zdarzeniach medycznych (P1): Komisja Europejska zgodziła się podzielić ten kluczowy program na dwie fazy. Podzielony projekt uzyskał pozytywną rekomendację także ze strony Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji. Jak pisaliśmy na łamach Computerworlda pod koniec lutego ubiegłego roku, po ówczesnej konferencji Państwo 2.0: "podział na fazy de facto sankcjonuje zastane okoliczności. Do Fazy I zakwalifikowano bowiem te podsystemy P1, które udało się dotąd wytworzyć w ramach POIG i zamknąć w terminie. Do Fazy II trafić mają z kolei prace związane z integracją całego systemu (nieszczęsna Szyna Usług i moduły administracyjne). W wyniku zakończenia Fazy II uruchomione zostaną gotowe już moduły: e-Recepta, e-Skierowanie, wymiana elektronicznej dokumentacji medycznej i Internetowe Konto Pacjenta, a także Aplikacja Usługodawców i Aptek, zasilane zdarzeniami medycznymi w systemie informacyjnym ochrony zdrowia". Celem fazowania projektu było uniknięcie konieczności zwrotu całości przeznaczonego na jego realizację dofinansowania z Unii Europejskiej: 712 mln zł.

Oprócz podziału projektu na dwie fazy, CSIOZ zmienił także jego formułę organizacyjną. Dalsze prace realizowane będą poprzez kontraktowanie zespołów programistycznych - zamiast ogłaszania przetargu i wyłaniania dostawcy mającego realizować pojedynczy, duży kontrakt. Co więcej, platforma P1 rozwijana będzie przy wykorzystaniu metodyk zwinnych. "Pierwsze zespoły są już zakontraktowane" - deklaruje Węgrzyniak. Taka formuła "pozwoli istotnie przyspieszyć z projektem". Całość prac będzie prowadzona w ścisłej współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji (koncepcja Głównego Informatyka Kraju).

Jeszcze w tym roku CSIOZ planuje udostępnić środowisko ewaluacyjne dla projektu e-Recepty. "W okolicach wakacji planujemy opublikować specyfikację interfejsów do e-Recepty, a po wakacjach zaprosić firmy informatyczne do pracy w środowisku ewaluacyjnym, by mogły testować zgodność swoich rozwiązań z elektroniczną receptą" - mówi Marcin Węgrzyniak.