W ciągu ostatnich lat środowisko IT w organizacjach bardzo się zmieniło pod wpływem nowych technologii. Wszechobecne rozwiązania mobilne, chmura, nowe narzędzia analityczne, a także zmiany w sposobie funkcjonowania biznesu wynikającym z coraz większej cyfryzacji całej gospodarki mają również ogromny wpływ na transformację systemów ERP.

Jak w dużym skrócie wyglądają te przeobrażenia? Według analityków już obecnie i w niedalekiej przyszłości system ERP będzie budowany z klocków od różnych dostawców (w myśl zasady best of breed), będzie pracować w zintegrowanych ze sobą środowiskach chmury i on-premise, z powolnym przechodzeniem, w dalszej perspektywie, na model całkowicie chmurowy. System sam autonomicznie zbierze dane z różnych źródeł, z uwzględnieniem Internetu Rzeczy i przeanalizuje je w czasie rzeczywistym dzięki wbudowanym narzędziom analitycznym - produkując raporty ad-hoc.

Zobacz również:

• Trendy i wyzwania dla przedsiębiorców w 2024 roku – ekspercka analiza Comarch
• Spadek sprzedaży pecetów

Zapotrzebowanie na nowoczesne funkcje i potrzeba wymiany starych rozwiązań, które nie nadążają już za potrzebami biznesu sprawiają, że obecnie rozwój rynku ERP nabiera tempa.

Według firmy badawczej Allied Market Research rynek ERP będzie rósł do 2020 roku na stałym poziomie 7,2% rocznie i osiągnie wartość 41,69 mld USD. Wciąż najbardziej popularne rozwiązania np-premise powiększą się do 2020 o 57%. Jednak widoczny jest ogromny wzrost popularności chmury. Rynek ERP w modelu cloud rośnie o 10% rocznie. Zdaniem Price Waterhouse Coopers (PWC) do końca 2016 roku nastąpi podwojenie inwestycji w chmurowe ERP. SaaS jest szczególnie popularny wśród MŚP oraz wśród innowacyjnych organizacji. Jednak dziś jeszcze trudno mówić o całkowitym przejściu na modelu usługowy, jeśli w ogóle to nastąpi. Jednak można się spodziewać, że w ciągu najbliższych 5 lat udział usług w chmurze w sektorze ERP może osiągnąć nawet 30% - 50%.

Jeszcze do niedawna wybór pomiędzy systemem ERP on-premise a ERP chmurowym był dość prosty bo dwu-biegunowy. Dziś tradycyjny rozwiązania ERP i chmura przenikają się i uzupełniają wzajemnie i można uznać, że taki mieszany model długo jeszcze będzie najpopularniejszy. Chmury hybrydowe stwarzają zaś nowe możliwości. Przechowywanie części informacji lokalnie, na własnych serwerach (np. wrażliwych danych klienta), a części w chmurze publicznej pozwala zoptymalizować koszty i elastycznie dostosowywać system do otoczenia biznesowego. Właśnie ta elastyczność hybrydy powoduje, że gwałtowanie rośne jej popularność wśród przedsiębiorstw na świecie. Według badania Rightscale "2016 State of the Cloud Survey" w 2015 roku wdrożenia rozwiązań hybrydowego ERP zwiększyły się z 58% do 71%. Według Gartnera do 2017 roku już 70% organizacji wdroży taki hybrydowy system ERP.

Polski rynek wciąż do zagospodarowania przez dostawców ERP

Na polskim rynku wciąż mamy wiele miejsca dla całkiem nowych wdrożeń systemów ERP. Mimo, iż wydawałoby się, że trudno w XXI w. prowadzić biznes bez zintegrowanego systemu wspomagającego zarządzania, to jak wynika z raportu GUS „Społeczeństwo informacyjne w Polsce 2011–2015”, w 2015 roku systemy służące do planowania i zarządzania zasobami firmy były wykorzystywane tylko przez 22% przedsiębiorstw (średnia dla UE wynosi 31%). Ponad połowa przedsiębiorstw zatrudniających od 50 do 250 pracowników nie ma żadnego systemu ERP. Nie ma go też 16,8% dużych firm. Najmniej nasycona tymi rozwiązaniami jest branża produkcyjna. Duża część systemów była tam wdrażana na początku 21 wieku, więc dziś są to systemy 15-letnie, a czasem nawet 20-letnie, które już dawno przestały nadążać za potrzebami klienta.

Zgodnie z prognozami analityków wzrost zapotrzebowania na tego typu oprogramowania przez kilka najbliższych lat ma się utrzymać w Polsce na poziomie 3,5 - 5%.

Branża IT liczy na dynamiczne wzrosty szczególnie w mniej nasyconym segmencie mniejszych firm. Zamówieniom na systemy sprzyjać będą środki unijne, które można jeszcze na ten cel wykorzystać.

Dla polskich przedsiębiorców, jak wynika z badania Monitor ERP System najważniejsze cechy jakie powinien posiadać system ERP to przede wszystkim wygoda i elastyczność (około 60%), następnie dobre wsparcie techniczne (43%), stabilność pracy aplikacji (46%). Prawie jedna trzecia menedżerów z firm produkcyjnych wskazała na systematyczny rozwój systemu ERP oraz jego kompleksowość, czyli objęcie swoim zakresem wszystkich obszarów działania organizacji. Jak widać oczekiwania nie są wygórowane i nowoczesny systemy są w stanie je spełnić. Pomocny może być tu, zwłaszcza w przypadku mniejszych organizacji model cloud computing.

Technologie, które zmieniają ERP

Globalne firmy analityczne jak i polskie ośrodki badawcze nie różnią się w ocenie najważniejszych technologii wpływających na zmiany systemów ERP.

W pracy "kierunki rozwoju systemów informatycznych zarządzania przedsiębiorstwem" dr hab. Andrzej Dudek z Katedry Ekonometrii i Informatyki na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu za najistotniejsze trendy nadające nowy kształt współczesnym systemom ERP uznał:

- przetwarzanie w chmurze. Model ASP powoli przechodzi do historii, a standardem staje się przetwarzanie typu SaaS. O popularności tego typu rozwiązań może świadczyć fakt, iż wprowadzili je dwaj najwięksi gracze na rynku: SAP (Business ByDesign ) i Oracle (Fusion Cloud ERP);

- urządzenia mobilne. Wersje mobilne aplikacji produkuje już większość dostawców

- ERP vs. best of breed. Podejście „najlepsze z gatunku”, czyli tworzenie heterogenicznych systemów informatycznych, w którym poszczególne moduły pochodzące od różnych producentów są tak dobierane, aby jak najlepiej odzwierciedlały specyfikę pracy firmy. W podejściu tym moduły źle dopasowane można wymienić na lepsze rozwiązania oferowane przez konkurencję. Podstawową wadą tego modelu jest konieczność integracji systemów różnych producentów, co jest związane ze zwiększonym kosztem, jednak całościowy koszt wdrożenia jest znacząco mniejszy niż w pierwszym podejściu.

- zarządzanie procesami biznesowymi

- oraz: HTML 5.0, CSS 3.0, WEB 2.0/3.0, Web-Services; Internet Rzeczy; kompatybilność systemów (aplikacje nie współpracujące z innymi staną się rzadkością); przetwarzanie danych o rozmiarach dotychczas niespotykanych (Big Data); rosnąca rola analityki; sklepy on-line z aplikacjami biznesowymi (na wzór Android Market / Google Play / Apple Store).

Co ciekawe autor nie zgadza się z ogólną opinią na temat wpływu social media na ERP, twierdząc, że ERP to jeden z niewielu segmentów na rynku oprogramowania, którego nie zmienił rozkwit mediów społecznościowych takich jak Facebook, Twitter czy Instagram Podejmowane są wprawdzie próby wprowadzani rozwiązań wzorowanych na mediach społecznościowych (np.Yammer) jednak są to raczej wyjątki potwierdzające regułę i w perspektywie zarówno krótko, jak i długookresowej media społecznościowe nie będą wpływały na kształt systemów informatycznych zarządzania.

Nowe wdrożenia ERP pod znakiem chmury, integracji i kastomizacji

W jaki sposób nowe technologie zmienią nie tylko same systemy, ale wpłyną na cały kształt rynku ERP? Jakie trendy będą na tym rynku dominujące i co oznaczają dla potencjalnych klientów oraz wdrożeniowców? Na to pytanie stara się odpowiedzieć Panorama Consluting. Według analityków tej firmy konsultingowej zmiany będą znaczące:

- Klasyfikacja Tier I ERP stanie się nieaktualna. Na rynku jest już zbyt wiele różnych, zaawansowanych technologicznie rozwiązań, by sądzić, że jedynie trzech wielkich dostawców (SAP, Oracle, Microsoft Dynamics) posiada pakiety zdolne do zaspokojenia potrzeb wielkich organizacji. Nawet największe i najbardziej złożone firmy mają obecnie wiele innych opcji do ich dyspozycji. Panorama Consulting dodała do grupy Tier I firmę Infor i przewiduje, że jest to pierwszy klocek domina, który może zburzyć arbitralny system klasyfikacji.

- Nastąpi zwiększona adopcja systemów ERP wśród małych i średnich przedsiębiorstw. Do niedawna większe przedsiębiorstwa miały dużą przewagę technologiczną nad swoimi małymi i średnimi rywalami. Jednak nowe oprogramowanie SaaS ERP i technologie mobilne są coraz bardziej opłacalne i łatwiejsze do wdrożenia, co powoduje, że firmy z sektora MŚP mogą dogonić swoich odpowiedników z listy Fortune 500.

- ERP w chmurze przestanie być problemem. Cały szum wokół ERP w chmurze zaczyna przycichać - głównie dlatego, że większość dostawców ma mnóstwo niedrogich opcji ERP dla firm, które chcą migrować do chmury. Chmura zaczyna być normalną i akceptowalną częścią większości systemów ERP, a nie modnym słowem nadużywanym przez analityków branżowych. Pytaniem jest dzisiaj nie to czy trend chmury będzie kontynuowany, lecz które organizacje będą podążać w tym kierunku, a które nie.

- Powrót best of breed. W ciągu ostatnich kilku lat, pojedyncze systemy ERP o bardzo małej integracji z innymi aplikacjami firm trzecich były najważniejsze dla większości organizacji. Jednak rosnąca wszechobecność Salesforce, Workday i innych zorientowanych funkcjonalnie systemów korporacyjnych zapewniła różne alternatywy dla firm szukających optymalnych rozwiązań, mogą one wybrać z dostępnych funkcji to, co dla nich najlepsze.

- SOA i technologiczna integracja znów jest na fali. Jest wiele organizacji, które "spaliły się" próbując zintegrować plątaninę systemów ERP - ale istnieje wiele narzędzi które sprawiają, że dla wielu firm taka opcja staje się realna. Wraz ze wzrostem systemów best of breed zestawy narzędzi związane z integracją stają się ważne dla coraz większej liczny organizacji i działów IT.

- Kastomizacja staje się głównym nurtem. Słowo "dostosowanie" nieraz przerażało dyrektorów finansowych, CIO i innych menedżerów. Jak wskazano w raporcie Panorama Consulting: "ERP 2015", aż 9 z 10 wdrożeń ERP wymaga pewnego rodzaju dostosowania w celu zaspokojenia potrzeb biznesowych. Obecne to akceptowalna i coraz mniej ryzykowna forma implementacji.

- "Techniczni" zaczynają odzyskiwać kontrolę nad wdrożeniami ERP. Przesunięcie równowagi sił z powrotem od decydentów biznesowych w kierunku decydentów technicznych powoduje ryzyko umniejszenia znaczenia aspektów biznesowej transformacji związanej z wdrożeniami ERP i innego oprogramowania. To nie jest pożądany trend ponieważ nasila ryzyko niepowodzenia i stoi w sprzeczności z faktem, że implementacje ERP są bardziej skuteczne, gdy traktowane są jako krok w stronę przemian gospodarczych.

Dzisiejsze modele ERP - jakie i dla kogo?

Cloud ERP

- dla małych i średnich firm o prostych procesach biznesowych

- dla chcących szybkiej implementacji

On-premise ERP

- dla średnich i dużych firm, które mają bardziej skomplikowane procesy biznesowe

- wielonarodowe korporacje, które potrzebują ERP w konkretnej lokalizacji

- dla przedsiębiorstw których kultura organizacyjna zakłada współpracę wyłącznie z jednym dużym dostawcą

Hybrydowe ERP

- dla dużych przedsiębiorstw, zwłaszcza jeśli już posiadają środowisko hybrydowe

- dla chcących poszerzyć możliwości istniejących rozwiązań przy ograniczeniu ryzyka i mniejszych kosztach.

źródło: Precision Solutions Group Inc.

Udziały w światowym rynku systemów ERP - 10 największych dostawców

- SAP - 6%

- FIS Global - 4%

- Oracle - 3%

- Fiserv - 3%

- Intuit Inc. - 2%

- Cerner Corporation - 2%

- Microsoft - 2%

- Ericsson - 2%

- Infor - 2%

- McKesson - 2%

- inni - 72%

źródło: Apps Run The World, czerwiec 2016