Chyba wszyscy mamy poczucie, że produkowany obecnie sprzęt ma coraz krótszy cykl życia. Potwierdzają to też badania zlecone przez niemiecki Urząd ds. Środowiska (UBA – Umweltbundesamt), z których wynika, że liczba urządzeń domowych, które zepsuły się w ciągu pięciu lat od zakupu wzrosła z 3,5 proc. w 2004 r. do 8,3 proc. w roku 2013.

Eksperci zwracają uwagę, że często psują się niewielkie elementy, których naprawa nie jest opłacalna. Często też mamy do czynienia z ich zdaniem zdecydowanie za szybką odmową działania ze strony wbudowanych akumulatorów, co najbardziej widoczne jest na przykładzie szczoteczek do zębów i nawigacji samochodowych.

Elektrośmieci

Oczywiście szybsze psucie się sprzętu to kłopot nie tylko dla konsumentów, ale również ogromny problem dla środowiska, które zalewane jest elektrośmieciami. Są one bardzo toksyczne i produkowane w UE w ilości 15 mln ton rocznie, z czego 5 milionów ton nie jest poddawanych odpowiedniemu przetwarzaniu.

Czy to celowe działanie?

Zdaniem wielu ekspertów mamy do czynienia z celowym działaniem producentów. Oczywiście oni temu zaprzeczają, lecz na rynku można znaleźć wiele przykładów na potwierdzenie tej tezy. Na myśl przychodzi mi tutaj przede wszystkim rynek motoryzacyjny i np. niczym nieuzasadnione instalowanie ważnych i szalenie drogich podzespołów w miejscu szczególnie narażonym na działanie niepożądanych sił. Szczególnie zbulwersowała mnie też w ostatnich tygodniach firma Apple, która udostępniając aktualizację do nowej wersji iOS "wzbogaciła" ją narzędziem wykrywającym nieautoryzowaną wymianę Touch ID i blokującym iPhone'a. Skarżącym się na to użytkownikom amerykański gigant zalecił...zakup nowego smartfona.

UE wkracza do gry

UE dostrzega ten problem i zamierza z nim walczyć za pośrednictwem przebudowania obecnego modelu (zakup produktu, użycie go, wyrzucenie) w obieg zamknięty (circular economy) zakładający jak najdłuższą pracę urządzenia, poddanie go recyklingowi i wykorzystanie do produkcji nowego sprzętu, co oznacza, że nie ma tutaj miejsca dla produktów, które nie można powtórnie wykorzystać.

Kluczowa w nowych planach UE jest dyrektywa Ecodesign zakładająca m.in:

- wzięcie przez producentów odpowiedzialności za żywotność swoich produktów

- wzięcie przez producentów odpowiedzialności za podatność na uszkodzenia oraz zdolność naprawy

- informowanie przez producentów o przewidywanej żywotności produktu

- produkcja części zamiennych przez 10 lat od wprowadzenia produktu na rynek

- zapewnienie możliwości modernizacji sprzętu (przede wszystkim chodzi tutaj o komputery)

Kiedy?

Patrząc na obecny stan prac wydaje się, że na wprowadzenie nowego modelu trzeba będzie poczekać kilka lat.