Uogólniając dalsza ścieżkę można podzielić na rozwój poziomy i pionowy. Ten pierwszy to podążanie w kierunku zostania ekspertem w swojej dziedzinie, co wiąże się ze zdobywaniem wiedzy oraz umiejętności technicznych. Wybór drugiego, pionowego jest związany z zarządzaniem, a przez to z koniecznością pozyskania lub pogłębiania nieco innych kompetencji niż te, na które był kładziony nacisk dotychczas.

Korzystnym, i łatwiejszym, wyborem jest rozpoczęcie dalszej kariery od rozwoju poziomego, by potem móc ewentualnie rozwijać ją pionowo. Zdobyte w ten sposób doświadczenie oraz wiedza techniczna staną się później bardzo ważnym atutem na stanowiskach kierowniczych. Nie tylko pomogą w działaniu i podejmowaniu decyzji, ale również pomogą zbudować autorytet, niezbędny w zespole, którym się zarządza.

W kierunku Architekta IT

Przykładem stanowiska, które można obrać w ramach wspomnianego rozwoju poziomego jest Architekt IT. Jest to zdecydowanie jedna z kluczowych funkcji w zespole projektowym. Osoba ją spełniająca zajmuje się projektowaniem systemów informatycznych oraz ich wdrażaniem zgodnie z przyjętymi założeniami i dostępnym budżetem. To ona decyduje o tym, jakie będą elementy składowe tworzonej aplikacji lub systemu, dba też o dobranie optymalnych rozwiązań, które będą spełniać wymagania biznesu, uwzględniając jednocześnie możliwości zespołu technicznego. Planuje też metody tworzenia i sposób działania aplikacji, a także wybiera technologie, użyte do ich stworzenia. Jest to ścieżka, która pozwala dalej rozwijać umiejętności techniczne, programistyczne, mieć styczność z coraz większą liczbą coraz nowszych technologii. Wysoki poziom odpowiedzialności wiąże się też ze zwiększeniem możliwości finansowych. To dobry kierunek dla osób, które chcą dalej rozwijać swoją karierę zawodową, pozostając przy tym programistą.

Dwie ścieżki Zarządzającego

W przypadku rozwoju pionowego warto rozróżnić wyzwania związane z wyborem zarządzania zespołem od tych związanych z zarządzaniem projektami. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z programistami, którzy rozwijają się w kierunku takich stanowisk jak Team Leader, Kierownik Działu Rozwoju Oprogramowania itp. Osoby te zajmują się zarządzaniem zespołem programistów, rozumieją techniczne aspekty projektów, biorą udział w rozwoju architektury aplikacji, przeglądają kod oraz często zajmują się projektowaniem bardziej skomplikowanych modułów systemu. Takie funkcje w powiązaniu z zarządzaniem zespołem dają możliwość rozwoju kompetencji przywódczych, jak np. dbanie o zespół, profesjonalny rozwój pracowników, ich motywacja, dzielenie się wiedzą, itp. Pozwalają również pozostać w ścisłym kontakcie z technologiami. Wyższy poziom odpowiedzialności wiąże się z większymi możliwościami finansowymi dla osób na podobnych stanowiskach.

W przypadku zarządzania projektami, czyli stanowisk takich jak Project Manager czy Kierownik Projektów, właściwie nie jest wymagane wykształcenie techniczne, co nie zmienia faktu, że znaczna cześć programistów za takimi stanowiskami właśnie się rozgląda. W ich przypadku zdecydowanie pomaga zdobyte wcześniej w informatyce doświadczenie oraz wiedza techniczna, szczególnie jeśli chodzi o projekty z obszaru IT. Osoba na stanowisku Kierownika Projektów jest odpowiedzialna za całkowitą realizację danego konceptu. To szeroki obszar, w skład którego wchodzi projektowanie i wyznaczanie priorytetów, kierowanie zespołem projektowym, planowanie realizacji poszczególnych zadań, nadzór nad przebiegiem wykonywania zadań, komunikacja, przygotowywanie raportów, a także rozwiązywanie bieżących problemów. Głównym zadaniem takiej osoby jest osiągnięcie założonych celów w odpowiednim czasie, w ramach przeznaczonego na ich realizację budżetu oraz dostępnych zasobów. Większa odpowiedzialność wiąże się z kolei ze zwiększeniem możliwości zarobkowych. Równolegle wraz z dodatkowymi obowiązkami i rangą projektów dla nadzorujących ich realizację kierowników otwierają się również nowe możliwości rozwojowe w kierunku zarządzania zespołem, komunikacji, podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów, zarządzania czasem, zarządzania budżetem, kontroli jakości, organizacji pracy. Ta płaszczyzna zawodowa wymaga zatem poszerzania swojej wiedzy o dodatkowe narzędzia. Pomocna będzie tu znajomość standardów zarządzania projektami (PMI, PRINCE2 itp.).

W stronę analizy

Zupełnie inną możliwością zawodową dla programisty jest rozwój w stronę Analityka Biznesowego w obszarze IT, czyli obraniem funkcji biznesowej, która wiąże się z częstym kontaktem z klientem zewnętrznym lub wewnętrznym. Osoba na tym stanowisku zajmuje się badaniem potrzeb, szukaniem odpowiedniego rozwiązania oraz definiowaniem głównych wymagań, które zostają skierowane do zespołu projektowego. Przy takich rolach bardzo przydaje się zdobyta wczesnej wiedza techniczna. Bardzo często to analityk jest ogniwem łączącym poszczególne strony projektu, przekładając wymagania biznesowe na język techniczny. Głównym zadaniem analityka biznesowego jest zatem zrozumienie potrzeb klienta oraz znalezienie optymalnego rozwiązania przy ścisłej współpracy z działem technicznym. Praca na takim stanowisku pozwala bardzo dogłębnie zrozumieć sposób działania, powstawania, pracy różnych produktów i systemów, by potem móc skomplikowane części składowe przedstawić w prosty i zrozumiały dla wszystkich zainteresowanych sposób. Analityk pomaga przedstawicielom biznesu porozumieć się z zespołem technicznym i ułatwia znalezienie rozwiązania.

Programistą być i basta

Istnieje niewielki procent osób, które zajmują się programowaniem przez długie lata. Są to osoby pełne pasji i zapału, dla których programowanie nie jest zawodem, lecz stylem życia. Programować zaczynają w bardzo młodym wieku, nie będąc zainteresowanym dalszym wspinaniem się po drabinie kariery. Satysfakcji dostarcza im wiedza, że produkt, który stworzyli, jest przydatny dla użytkowników. Przez całe życie mogą doskonalić się w tym, co robią, poznając nowe technologie, języki programowania, wybierając przez to nie tyle awans pionowy, ale stanie się prawdziwym ekspertem w swojej dziedzinie.

Oto kilka możliwości, które są obecnie najczęściej proponowane przez polski rynek wobec osób zajmującym się rozwojem oprogramowania. Podobne trendy oraz ścieżki rozwoju obserwujemy również na rynkach zagranicznych (Europa Wschodnia). Nie zapominajmy, że są także inne możliwości. Część specjalistów z branży decyduje się na wyjazd za granicę, by tam kontynuować karierę programisty w realiach nieco innych projektów. Inni z kolei stają się przedsiębiorcami zakładając własne firmy. To już jednak odrębne tematy, o których można napisać kolejny artykuł.

Autor: Irina Danielewska, Konsultant w agencji doradztwa personalnego Experis IT.