OST 112 (Ogólnopolska Sieć Teleinformatyczna dla numeru 112) ma stanowić podstawową i główną infrastrukturę, na której będą sytuowane usługi teleinformatyczne Systemu Powiadamiania Ratunkowego (SPR). Na początek będzie to obsługa numeru 112, a potem innych numerów alarmowych 9xx. Na razie OST 112 jest administrowana przez policję i daleko jej, aby być siecią dla obsługi wywołań wszystkich numerów alarmowych. Jak będzie funkcjonował SPR, jeżeli brakuje infrastruktury łączącej instytucje, które w nim muszą współdziałać? Kiedy i czy będą?

Na początku był POLWAN

O pomyśle stworzenia tej sieci społeczność teleinformatyczna dowiedziała się w maju 1997 r. Wtedy rozpoczęto prace nad założeniami sieci, która miała stanowić uzupełnienie sieci PESEL-NET.

Sieć PESEL-NET przejęła ciężar komunikacji dla systemu PESEL, a sieć POLWAN… powstała i się zestarzała. W roku 2008 powstał pomysł na modernizację sieci POLWAN z wykorzystaniem środków europejskich. Ponieważ środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) nie można było użyć do modernizacji zasobów infrastrukturalnych policji, wymyślono formułę stworzenia sieci dla telefonu 112.

Tak powstał i został zrealizowany projekt OST 112. Znana technika piłkarska, zwana "kiwką", się udała i mamy nowy POLWAN. Do węzłów sieci dołączono centra powiadamiania ratunkowego i… tyle. Teraz wypada poczekać, czy będą następne pieniądze w ramach Projektu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka i czy POLWAN zostanie unowocześniony...

Połączenie prawie doskonałe

O projekcie OST 112 można, nieco ironicznie, powiedzieć, że to pierwszy projekt, w którym udało się zrealizować łącznie następujące cechy:

- został zaprojektowany i zrealizowany zgodnie z założeniami;

- cele deklarowane stały się atrapą skutecznie zaciemniającą cele rzeczywiste;

- istotą zastosowanej inżynierii finansowej była kompensata niedoboru środków przez sprzedaż usług dla projektu ogólnopolskiego systemu łączności radiowej;

- brak właściciela dla skomplikowanego i wrażliwego produktu.

W randze publicznej

Projekt OST 112 wymaga kontynuacji, aby spełnić marzenia o sieci teleinformatycznej administracji publicznej. Powstała ogólnopolska sieć teleinformatyczna, chociaż jeszcze nie sieć administracji publicznej. Nie da się sprowadzić OST 112 do kategorii POLWAN 2. Zgodnie z wymogami UE, co najmniej przez kolejne pięć lat musi się ona autoryzować jako sieć dla numeru 112, a zatem jako sieć publiczna. Trzeba mieć świadomość celu i odwagę, aby myśleć o rozwoju OST 112 do klasy sieci administracji publicznej (OST). Za przekształceniem sieci OST 112 w sieć OST przemawia kilka argumentów:

- przewidywany szybki przyrost zapotrzebowania na usługi teletransmisyjne ze strony instytucji administracji publicznej;

- parametry techniczne, bezpieczeństwo i niezawodność sieci OST 112 czynią ją bezkonkurencyjną w roli sieci bazowej/wyjściowej dla administracji publicznej;

- zredukowanie przedsięwzięć infrastrukturalnych będzie sprzyjać redukcji kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych w skali państwa;

- szansa na uporządkowanie w instytucjach publicznych zasobów związanych z infrastrukturą teleinformatyczną.

MOST zagrożeniem dla biznesu

Ostatnim dokumentem, w którym sformułowano koncepcję rozwiązania sieci administracji publicznej, są "Założenia do projektu ustawy o międzyresortowym operatorze systemu teleinformatycznego (MOST)" z 2010 r. Dokument przeszedł konsultacje społeczne, ale utknął na szczeblu Komitetu Rady Ministrów do Spraw Informatyzacji i Łączności.

Różne instytucje reprezentujące stronę biznesową solidarnie wieściły zagrożenie "dla całego rynku telekomunikacyjnego". MOST rozdrażnił biznesowego smoka i przeraził decydentów mogących poprzeć oraz przeforsować powstanie sieci administracji publicznej.

Rozwój MOST-u i OST 112 musiałyby kosztować. Przyłączanie użytkowników do OST to kwota 20 mln zł rocznie w kolejnych pięciu latach (łącznie 100 mln zł), koszty operacyjne MOST to 15 mln zł rocznie. W zamian można prognozować oszczędności na poziomie 50% tytułem obniżenia kosztów pozyskania i eksploatacji łączy przez administrację publiczną. Ta kwota przewidywanej oszczędności jest dzisiaj inkasowana przez sektor komercyjny. Tak administracja finansuje rozwój zasobów komercyjnych i ponosi z tego tytułu wyłączne ryzyko.

Sieć teleinformatyczna administracji publicznej nie leży mocarzom rynku teleinformatycznego. Z ich strony będzie zapewne zgoda na POLWAN "bis", ale nigdy na coś więcej.

Dr Zbigniew Olejniczak od lipca 2010 do marca 2012 był dyrektorem Centrum Projektów Informatycznych (CPI).

Olejniczak ocenia w skali od 0 do 10 poszczególne aspekty OST 112: computerworld.pl/63276