Nowelizacja ta jest skandalem. Kompromitująca jest nie tylko nowelizacja ustawy, lecz także dyskusja wokół niej, która dowiodła niezbicie, że posłowie partii opozycyjnych - w szczególności Prawa i Sprawiedliwości - nie rozumieją zupełnie problemów społeczeństwa informacyjnego. Skandalem jest sama ustawa o Systemie Informacji Oświatowej, ale także wystąpienie posła Kazimierza Ujazdowskiego krytykującego ją, jak również głosy krytyczne kierowane pod adresem tej ustawy przez redaktorów z dziennika "Rzeczpospolita". Dowodzą one niezbicie, że dziennikarze nie rozumieją tego co i o czym piszą.

Magister, robotnik, uczeń…

Dlaczego tak jest? Odpowiedź jest niestety fatalnie prosta - dlatego, że wszyscy skupiają się na problemie zbierania imiennych danych wrażliwych o uczniach, zapominając ,że prawdziwym niebezpieczeństwem jest powiązanie tych danych z numerem PESEL. Brak wiedzy na temat informatyki, ignorancja dotycząca systemów informatycznych funkcjonujących w Polsce i całkowita nieznajomość historii informatyzacji Polski, to główne przyczyny popisu ignorancji jaki zaprezentowali posłowie PiS i redaktorzy Rzeczpospolitej.

Zobacz również:

• Rząd Ghany pracuje nad regulacjami dotyczącymi AI
• Ta ustawa przybliża moment, w którym TikTok zostanie zablokowany w USA

Dlaczego powiązanie danych imiennych ucznia z jego numerem PESEL, jest groźne? Aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy cofnąć się w czasie aż do lat 60. XX wieku. To wtedy w głowach komunistycznych funkcjonariuszy SB powstaje pomysł, aby wszystkich ludzi, którzy kończą wyższe studia śledzić przez całe życie. Z tego pragnienia komunistycznych aparatczyków - które nasiliło się po marcu 1968 r. - wykluwa się pierwszy system informacyjny MAGISTER, który przypisuje każdemu absolwentowi wyższej uczelni numer. Stał się on pierwowzorem numeru PESEL. Ten zaś w latach królowania Edwarda Gierka - kiedy władza komunistyczna po rok 1970 chciała kontrolować także robotników - przypisany jest już każdemu obywatelowi.

Powtórzmy u źródeł powstania systemu PESEL leży pragnienie inwigilowania i śledzenia przez SB obywateli PRL. Nie przypadkiem system MAGISTER powstał w roku 1969 po rewolucji studenckiej z marca 1968 r. A pomysł powołania jego następcy - systemu PESEL - zrodził się po rewolcie robotników w 1970 r. Czy tego wszystkiego poseł Kazimierz Ujazdowski i redaktor Piotr Zaremba nie wiedzą?

Nowelizacja ustawy zaproponowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej jest dlatego skandaliczna, że - poprzez przypisanie danych wrażliwych numerowi PESEL - kontynuuje tradycje komunistycznego państwa i właśnie ten fakt, powinien być wyartykułowany przez opozycję w trakcie debaty sejmowej. Jeżeli MEN odczuwa nieprzepartą chęć gromadzenia danych wrażliwych o uczniach, to powinna to być baza, do której dostęp musi być obwarowany precyzyjnymi procedurami. Dane te nie mogą też być powiązane z numerem PESEL, czyli numerem referencyjnym.

Ubezwłasnowolnienie obywatela

Nowelizacja ustawy dowodzi także, że dzisiejsza biurokracja realizuje - być może wbrew rządowi - tradycyjnymi metodami (ustawy, rozporządzenia itd.) swoje własne partykularne interesy, które polegają głównie na ubezwłasnowolnieniu obywateli i te metody mają swoje źródło w komunistycznej kulturze panowania. Spróbujmy krótko wyjaśnić ostatnie zdanie.

W ciągu prawie pół wieku panowania w Polsce socjalizmu, wykształcił się w naszym kraju azjatycki model relacji pomiędzy władzą a obywatelem. Model ten - w sferze informacyjnej - polega przede wszystkim na tym, że państwo rezerwuje sobie wyłączne prawo do decyzji o gromadzeniu, przechowywaniu i udostępnianiu informacji. Natomiast obywatele i niepaństwowe podmioty gospodarcze mają obowiązek dostarczania informacji organom państwa. Co więcej mają też obowiązek odbierania informacji emitowanych przez te organy! W modelu azjatyckim to państwo ma wyłączne prawo do informacji, a obywatel - czy prywatny przedsiębiorca - mają obowiązki informacyjne wobec państwa. Jeżeli z tych obowiązków obywatel się nie wywiązuje to państwo go karze.

Przykładem typowym jest nadal obowiązująca w polskim prawie zasada, że za błędy organów skarbowych odpowiada podatnik, a za ubezpieczenie społeczne do ZUS odpowiada nie ZUS, ale ubezpieczony. Ten stan prawny można śmiało nazwać niewolą informacyjną. W modelu azjatyckim na obywatelach ciąży obowiązek przekazywania i udostępniania informacji organom państwa. Co więcej koszty realizacji tego obowiązku obciążają obywateli. To na nich spoczywa obowiązek gromadzenia i przechowywania danych i to oni ponoszą odpowiedzialność za nienależyte wywiązywanie się z tych obowiązków. Może to być odpowiedzialność finansowa, a nawet karna.

Informatyzacja umożliwiła tworzenie ogromnych baz danych gromadzących wszelakie fakty o obywatelach, ich majątkach; o przedsiębiorstwach i ich transakcjach. W warunkach społeczeństwa informacyjnego łatwo uzasadnić cenzurę i blokować udostępnienie informacji społeczeństwu pod pretekstem ochrony danych osobowych. Można także nakazać wszystkim obywatelom składanie drobiazgowych deklaracji majątkowych pod pretekstem walki z korupcją, praniem brudnych pieniędzy i likwidowaniem przestępczości zorganizowanej. Gdy spojrzymy na całość infrastruktury informacyjnej społeczeństwa, gospodarki i państwa, możemy dostrzec, że tworzenie poszczególnych systemów IT przez biurokracje w warunkach najnowszej technologii informacyjnych prowadzi nas do orwellowskiego świata.

W modelu azjatyckim informatyka staje się narzędziem terroryzowania obywateli i przedsiębiorców przez aparat państwa. Nowelizacja ustawy o Systemie Informacji Oświatowej jest zaś wyrazem komunistycznej antyliberalnej filozofii państwa.

Piotr Piętak, z wykształcenia socjolog, współtwórca portalu mediologia.pl, były wiceminister spraw wewnętrznych i administracji w rządzie Jarosława Kaczyńskiego.