Mapa ma być odpowiedzią na potrzeby środowisk naukowych. Do jej budowy MNiSW przystąpiło w II połowie 2009 r., a wyniki prac opublikowano w marcu 2011 r. Wcześniej resort nauki sprawdził jak wyglądała wcześniejsza polityka inwestycyjna jednostek naukowych i jaką mają one bazę badawczą.

33 wybranych projektów przez MNiSW

Zdaniem przedstawicieli resortu nauki, w Polsce powinien powstać ośrodek badawczy konsolidujący krajowy potencjał naukowy. W działalność takiego ośrodka powinny być zaangażowane silne zespoły naukowe, posiadające odpowiedni dorobek krajowy i międzynarodowy. Jednocześnie w czasie zapoznawania się ze zgłoszonymi do mapy projektami Ministerstwo stwierdziło, że większość polskich projektów badawczych ma problemy w zakresie zarządzania, koncepcji, aspektów organizacyjnych i dostępu do ośrodków badawczych przez zewnętrznych użytkowników. Duży, polskim ośrodkom badawczym przydałyby się specjalistyczne szkolenia związane z zarządzaniem. Możliwe, że MNiSW zostanie wsparte w tym zakresie przez ESFRI - Europejskie Forum Strategiczne Infrastruktur Badawczych.

Zobacz również:

• Avi Wigderson zdobywa Nagrodę Turinga za prace nad losowością obliczeniową

Ponadto przedstawiciele MNiSW postanowiło, że polskie ośrodki naukowe mają prowadzić badania, które będą rozwiązywały problemy z obszaru demografii, ochrony środowiska, bezpieczeństwa energetycznego i nowoczesnych technologii. "Badania naukowe w coraz większym stopniu będą się skupiać na poszukiwaniu odpowiedzi na globalne, długoterminowe wyzwania, przed którymi stoją społeczeństwa Polski i Europy" - czytamy w dokumencie Ministerstwa. W drodze konkursu ogłoszonego w roku 2009, Ministerstwo wyłoniło - spośród 76 zgłoszonych - 33 projekty, które zostały umieszczone na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. Dotyczą one wielu szeroko rozumianych dziedzin nauki, takich jak: astronomia i fizyka (7 projektów), zagadnienia interdyscyplinarne (5), nauki humanistyczne (1), nauki biologiczne i medyczne (5), energia (4), nauki materiałowe i technologie (3) oraz nauki o środowisku i nauki o Ziemi (6).

Wśród wybranych znalazły się też dwa z obszaru inteligentnych systemów i infrastruktury. Jeden z nich to C4@A4 złożoność korelacje, koherencja, kognitywność wzdłuż A4 - projekt koordynowany przez Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Drugi to prowadzony przez Poznańskie Centrum Superkomputerowe projekt związany z polskim wkładem w międzynarodowy system mapy drogowej ESFRI.

Mapa drogowa infrastruktury badawczej aktualizowana co dwa lata

Spośród projektów znajdujących się na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej, 15 stanowi propozycje krajowych ośrodków badawczych, 5 projektów związanych z międzynarodowymi projektami z europejskiej mapy drogowej, ale zawiera istotny polski komponent oraz 13 projektów jest częścią międzynarodowych projektów z europejskiej mapy drogowej. Ministerstwo zastrzega wprawdzie, że umieszczenie projektu na mapie drogowej nie oznacza, że MNiSW będzie go na pewno finansował lub utrzymywał ośrodek. Będzie to jednak miało pozytywny wpływ na przyszłe decyzje w tym względzie, podejmowane zarówno przez MNiSW, jak i inne agencje finansowania badań, a także na prestiż i pozycję jednostek naukowych będących współudziałowcami ośrodka badawczego.

W 2011 roku ogłoszony zostanie kolejny konkurs na projekty do Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej. Jednocześnie Ministerstwo ma przeprowadzić analizę zgodności projektów z mapy drogowej z priorytetami polityki naukowej państwa. W dalszej przyszłości Mapa Drogowa będzie uaktualniana w dwuletnich odstępach.

Polak jednak potrafi, czyli nasze wynalazki

Choć polska nauka jest wciąż mocno niedofinansowana, a w dziedzinie wynalazczości daleko nam do światowej czołówki, to w ostatnich latach liczba zgłoszonych w Polsce patentów rośnie. Nie każdy wie, że w Polsce wynaleziono w ostatnim czasie pierwszą śrubę mikrometryczną, pierwszy tunel aerodynamiczny, czy pierwsza prądnicę lotniczą. Z polskimi wynalazkami można się było zapoznać w warszawskim Muzeum Techniki podczas XVIII Giełdy Polskich Wynalazków nagrodzonych na światowych wystawach. Znalazły się tam m.in. system wykrywania sygnałów alarmowych pojazdów uprzywilejowanych w ruchu ulicznym, system telenawigacji dla osoby niewidomej oraz - stworzony na Politechnice Łódzkiej - człowiek-komputer sterowany mrugnięciami oka przez osoby niepełnosprawne i sparaliżowane. Z kolei Politechnika Poznańska zaprezentowała sposób lokalizacji zmian nowotworowych i miażdżycowych metodę elektronowego rezonansu paramagnetycznego (EPRI). Wojskowa Akademia Techniczna może się zaś poszczycić stworzeniem Szyfratora Narodowego, który szyfruje wiadomości w sposób niemożliwy do złamania. Na Akademii powstały też: optoelektroniczny sensor zagrożeń biologicznych i inżynieryjny robot wsparcia.