Przyjęty pod koniec ubiegłego roku przez Parlament Europejski unijny pakiet telekomunikacyjny składa się z pięciu dyrektyw, które będą obowiązywać od połowy 2011 roku. Ma on wzmocnić prawa konsumentów korzystających z usług telekomunikacyjnych, dając im gwarancje dostępu do Internetu, ochronę danych osobowych i przyspieszając rozwój szerokopasmowych łączy. Przyczyni się także do podniesienia poziomu konkurencyjności wśród przedsiębiorców oferujących usługi elektroniczne na liczącym ponad 500 milionów konsumentów rynku UE.

Więcej praw dla konsumentów

Zmieniona dyrektywa ramowa w art. 1 ust. 3a zawiera przepis chroniący tzw. prawo obywatela do Internetu poprzez wprowadzenie klauzuli wolnego dostępu do sieci, które może zostać ograniczone jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Dyrektywa stanowi, iż "jeżeli jakikolwiek ze środków związanych z dostępem użytkowników końcowych - za pomocą sieci łączności elektronicznej - do usług i aplikacji lub z korzystaniem taką drogą z usług lub aplikacji mógłby ograniczyć wspomniane podstawowe prawa lub wolności, można go nałożyć wyłącznie wtedy, gdy jest odpowiedni, proporcjonalny i konieczny w demokratycznym społeczeństwie, a jego wdrożenie podlega odpowiednim gwarancjom proceduralnym zgodnym z Europejską konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i z ogólnymi zasadami prawa wspólnotowego, w tym z zasadą skutecznej ochrony sądowej i zasadą rzetelnego procesu. Środki takie można więc zastosować wyłącznie z należytym poszanowaniem zasady domniemania niewinności i prawa do prywatności". Takie brzmienie od początku budziło szereg kontrowersji, dotyczących chociażby procedury odcinania obywateli od Internetu, która jest tak niejednoznaczna, że w zasadzie wcale nie chroni prawa obywatela do Internetu, a jedynie wprowadza ograniczenia w dostępie do niego. Dyrektywa zawiera tak niejasne sformułowania jak rzetelna i bezstronna procedura, kontrola sądowa w rozsądnym terminie itp., które są w dużym stopniu uznaniowe i będą musiały zostać dointerpretowane przez Trybunał Sprawiedliwości.

Dyrektywa ramowa gwarantuje także przyspieszenie prac nad dostępem do sieci szerokopasmowej poprzez harmonizację zarządzania widmem radiowym w całej UE (w kontekście przejścia z telewizji analogowej na cyfrową do 2012 roku) oraz poprzez rozwój sieci GSM i wspieranie budowy infrastruktury telekomunikacyjnej na terenach mało opłacalnych dla przedsiębiorców. Ustanawia również ponadnarodowy Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (tzw. BEREC - Body of European Regulators for Electronic Communication). Ma on zapewnić współpracę organów ustawodawczych państw członkowskich przy tworzeniu regulacji prawnych na rynku telekomunikacyjnym, w celu ujednolicenia prawa w całej UE oraz ochronę uczciwej konkurencji w tym sektorze.

Na mocy zmienionej dyrektywy o usłudze powszechnej, obowiązek zapewnienia użytkownikom dostępu do usług o określonej jakości i po przystępnej cenie spoczywa na operatorach telekomunikacyjnych. Użytkownikom zostało przyznane m.in. prawo do bezpłatnych numerów alarmowych służb ratunkowych (w tym numeru 112) oraz do lepszego informowania o cenach, taryfach, warunkach i zasadach świadczenia usług. Operator telekomunikacyjny będzie zobowiązany poinformować konsumenta nie tylko o tym, co umożliwia oferowany pakiet usług, ale też o tym, czego nie zawiera i jakie czynności w związku z tym są niemożliwe do wykonania.