Od ogłoszenia przez bank Lehman Brothers bankructwa (15 września 2008), uważanego za "oficjalny" początek kryzysu upływa właśnie rok. Problem, który wiązano początkowo z rynkiem nieruchomości w Stanach Zjednoczonych w ciągu zaledwie kilku miesięcy wpłynął na notowania giełd i koniunkturę na całym świecie. W tym również w znacznym stopniu na koniunkturę w sektorze technologii, czego wyraźne skutki odczuwa kadra zarządzająca informatyką oraz usługodawcy, jako konsumenci lub dostawcy. Pamiętam doskonale minorowe nastroje całej niemal branży informatycznej, spotykającej się tradycyjnie w mniejszych lub większych gremiach, pod koniec roku 2008 w związku z podsumowaniem mijającego okresu i zatwierdzaniem planów na 2009 rok. Gorąco dyskutowane były wówczas kwestie ograniczenia budżetów, cięcia wydatków czy też wielu wstrzymanych projektów.

Pomimo w miarę optymistycznych doniesień o stosunkowo słabym odczuwaniu kryzysu w Polsce, musimy niestety stwierdzić, że jednak w branży informatycznej dotyka on nas poważnie. Co gorsze, wysoce prawdopodobne jest również, że tak naprawdę nie odczuliśmy jeszcze wszystkich skutków i na razie mamy do czynienia tyko z pewnymi, pojedynczymi elementami kryzysu. Muszę przyznać, że przystępując do przeglądu i analizy tegorocznych ankiet jako jeden z jurorów konkursu Lider Informatyki 2009 byłem pełen obaw o wyzwania, z jakimi zmierzyć musieli się w tym roku informatycy. Zastanawiałem się czy - podobnie jak w dowcipie o Modelu T Forda, który można było kupić w każdym kolorze, ale pod warunkiem, że był to kolor czarny - realizowane są obecnie różnorodne projekty IT ... pod warunkiem, że są to projekty związane z redukcją kosztów.

Na szczęście mój sceptycyzm nie znalazł potwierdzenia w analizowanych materiałach. Przynajmniej jeszcze nie w tym roku. W przesłanych informacjach można znaleźć przykłady złożonych oraz nowatorskich przedsięwzięć informatycznych, których cele zorientowane były na wspomaganie rozwoju biznesu. Oczywiście, to właśnie te projekty i przeprowadzające je firmy znalazły w oczach jurorów największe uznanie. Ponadto, jak wynika z rozmów z osobami odpowiedzialnymi za informatykę wśród firm startujących w konkursie, w zdecydowanej większości to właśnie dostarczanie projektów, które umożliwiają rozwój biznesowi jest głównym priorytetem dla osób zarządzających informatyką w Polsce.

Zaciskanie pasa czy ucieczka do przodu?

Dla pełnej analizy kluczowym jest rozpoznanie kontekstu obecnej sytuacji kryzysowej oraz możliwości i wyzwań, które ta sytuacja ze sobą niesie. Truizmem jest stwierdzenie, że na kryzys, jakiego doświadczamy, nie ma jednej recepty. Swoją drogą, można zapytać, czy są jakiekolwiek sprawdzone recepty w takich sytuacjach. Z pewnością, jednym ze sprawdzonych podejść jest zdroworozsądkowa zasada "zaciskania pasa", czyli ograniczania ponoszonych kosztów bieżących przy jednoczesnym bardzo ostrożnym inwestowaniu w nowe przedsięwzięcia. Z drugiej strony, lekarstwem może być również "ucieczka do przodu". Mam tu na myśli działania, które mogą w praktyce redukować koszty funkcjonowania poprzez ciągłe usprawnianie procesów biznesowych przy wykorzystaniu odpowiednich narzędzi informatycznych, przy jednoczesnym podejmowaniu działań przekładających się na stworzenie warunków do uzyskania i utrzymania przez daną firmę trwałej przewagi konkurencyjnej. Chodzi tu o projekty, które wyposażą firmę w narzędzia i metody pracy, niedostępne - przynajmniej na początkowym etapie - dla konkurencji pochłoniętej wewnętrznymi zagadnieniami operacyjnymi związanymi z kryzysem.