Jak wdrażać komunikację IP

W Polsce - jak przyznają dostawcy - największym popytem cieszą się systemy heterogeniczne. Umożliwiają one wdrożenie części usług telefonii IP w już istniejącej infrastrukturze PBX. Coraz częściej jednak zainteresowanie klientów skupia się wyłącznie na telefonii pakietowej. Wbrew obiegowej opinii niższe koszty nie są dla nich główną zachętą do inwestycji w VoIP, lecz usługi dodane, jakie oferują te rozwiązania.

W Polsce - jak przyznają dostawcy - największym popytem cieszą się systemy heterogeniczne. Umożliwiają one wdrożenie części usług telefonii IP w już istniejącej infrastrukturze PBX. Coraz częściej jednak zainteresowanie klientów skupia się wyłącznie na telefonii pakietowej. Wbrew obiegowej opinii niższe koszty nie są dla nich główną zachętą do inwestycji w VoIP, lecz usługi dodane, jakie oferują te rozwiązania.

Budowa sieci telefonii IP nie wymusza przerw w  funkcjonowaniu dotychczasowego systemu łączności PSTN. Obie sieci mogą działać jednocześnie. Proces migracji nie powinien być zauważalny dla użytkownika, np. w postaci braku łączności.

Miękkie przejście na VoIP

Jak wdrażać komunikację IP

Zarządzanie cyklem życia instalacji VoIP

Aby uniknąć potencjalnych błędów i przetestować VoIP w praktyce, można doposażyć funkcjonującą w firmie centralę PBX w kartę rozszerzeń lub zewnętrzną bramkę VoIP. Rozwiązanie takie pozwala stopniowo zapoznawać się z VoIP, a co najważniejsze, nabrać zaufania i uniknąć stresu związanego z decyzją o całkowitym przejściu na telefonię pakietową IP. Taka hybrydowa centrala umożliwia kierowanie części połączeń do internetu, a części do operatora PSTN, zgodnie z ustalonymi przez administratora regułami. Jeżeli sieć IP przestanie działać, wówczas cały ruch kierowany jest do sieci PSTN lub na odwrót: z PSTN do sieci IP. Rozwiązanie hybrydowe szczególnie polecane jest dla firm chcących zagwarantować niezawodność systemu komunikacyjnego.

Wskazówki projektowe

Przy projektowaniu sieci VoIP szczególne znaczenie ma uwzględnienie wszystkich czynników zmniejszających jakość połączeń.

Większość aktualnie dostępnych produktów potrafi samodzielnie dobierać kodeki w zależności od bieżących parametrów sieci. W rozwiązaniach ze sprzętową centralą IP PBX to zwykle ona podejmuje decyzję o rodzaju kodeka, natomiast w pozostałych sytuacjach decyzja leży po stronie oprogramowania klienta. Rodzaj kodeka można ustawić na etapie konfiguracji centrali.

Mechanizm wykrywania momentów ciszy VAD (Voice Activity Detection) powoduje, że dźwięki są transmitowane tylko w chwili wypowiadania zdań, pomijając momenty ciszy. Średnio uzyskana redukcja pasma mieści się w przedziale 30-40%. W momentach, w których zadziała mechanizm VAD, nie są transmitowane żadne dźwięki, skutkiem czego w słuchawce odbiorcy zapada absolutna cisza. Aby nadać bardziej naturalny charakter rozmowie, oferowana jest funkcja CNG (Comfort Noise Generation), która imituje naturalne szumy otoczenia rozmówcy.

Pakiety po dotarciu do odbiorcy są kolejkowane w buforze jittera (playout buffer). Ma to na celu wygładzenie powstałego podczas transmisji jittera. To bufor decyduje o szybkości odtwarzania poszczególnych pakietów, rozciągając w razie konieczności ich trwanie w czasie. Zapobiega to przerywaniu mowy, gdy dany pakiet ma większe opóźnienie. Warto stosować dynamiczny rozmiar buforu jittera, który dostosuje się do aktualnie panujących warunków w sieci.

Niepożądane echo, powstające w wyniku wychwycenia przez mikrofon i przekazania z powrotem do nadawcy odebranych dźwięków, można niwelować za pomocą mechanizmu redukcji echa (Echo Cancellation) oraz tła dźwiękowego - ITU-T G.168. Echo jest bardziej zauważalne, przy większych wartościach opóźnienia.

Doświadczenie pokazuje, że jednoczesne przesyłanie rozmów i danych przez tę samą sieć jest niekorzystne dla tych pierwszych, powodując zwiększenie strat pakietów jitter. Aby rozdzielić obciążenie sieci pomiędzy danymi a głosem, można tworzyć dedykowane sieci VLAN.

Projektując wymaganą przepustowość, nie trzeba uwzględniać ruchu generowanego przez protokoły sygnalizacyjne (SIP, H.323), gdyż ma on niewielkie wymagania oraz zwykle ma miejsce przed i po połączeniu głosowym.

Transmisja głosu nie może zająć więcej niż 150 ms (dla uzyskania dobrej jakości rozmowy <50 ms), jitter nie powinien przekroczyć 10 ms, a maksymalnie może zostać straconych 5% pakietów (dobra jakość <1%). Kiedy opóźnienie i jitter wzrosną do 50-70 ms, jakość dźwięku zaczyna się pogarszać.

Mapa drogowa wdrożenia

Jak wdrażać komunikację IP

Standardy kodowania oraz ich wymagania

Część firm w naturalny sposób zastępuje starzejące się centrale PBX aplikacjami VoIP. Częstokroć koszt zakupu nowej centrali PBX jest większy niż budowy systemu VoIP, tym bardziej że zwykle można wykorzystać elementy infrastruktury POTS (Plain Old Telephone Service), np. dotychczasowe telefony z okablowaniem.

Przed przystąpieniem do planowania sieci należy sprawdzić, czy nowy system będzie mógł obsługiwać dotychczasowe aparaty (cyfrowe lub analogowe), czy będzie to robił natywnie i czy będą do tego potrzebne adaptery. Jeżeli okaże się, że nie można wykorzystać posiadanych telefonów lub koszt dostosowania jest zbyt duży, wówczas trzeba zainwestować znaczne środki w nowe terminale IP.

Należy ocenić, na ile infrastruktura sieciowa przedsiębiorstwa jest przystosowana do obsługi VoIP. Aby zapewnić QoS połączeń, należy posiadać zarządzane przełączniki z obsługą QoS. Jeżeli przełączniki nie obsługują standardu PoE, konieczny będzie dostęp do gniazdka w pobliżu każdego telefonu.

Wypada zajrzeć do szaf dystrybucyjnych w firmowej serwerowni, aby sprawdzić, czy urządzenia sieciowe są wspomagane przez UPS-y. Gdyby ich tam nie było, warto je zakupić. W razie awarii zasilania pozwoli to na podtrzymanie działania urządzeń sieciowych i centrali. Przełączniki obsługujące PoE, podłączone do systemów podtrzymujących napięcie UPS, mogą również pełnić rolę awaryjnego źródła zasilania dla telefonów. Dobrym rozwiązaniem jest też zapewnienie sygnalizacji z urządzeniami UPS, aby zanik prądu zgłaszany był automatycznie administratorowi sieci.

Ważne jest również zapewnienie łączności z numerami alarmowymi. Może być to zrealizowane poprzez podłączenie do systemu telefonicznego tradycyjnych linii, a nawet aparatów PSTN. Zabiegiem zwiększającym niezawodność sieci jest zainstalowanie dwóch przełączników szkieletowych i rozdzielenie pomiędzy nimi linii telefonicznych. W razie awarii jednego przełącznika, cały budynek nie straci nagle łączności, gdyż drugi będzie funkcjonował nadal, zapewniając łączność na różnych piętrach.

Warto również zasięgnąć porady firm o podobnej strukturze i poznać wyzwania, z jakimi musieli się zmierzyć w trakcie wdrażania komunikacji IP.

Budując system komunikacyjny firmy, należy dodatkowo odpowiedzieć na pytania:

  • Jak obsługiwać połączenia przychodzące i wychodzące?
  • Jak dystrybuować połączenia pomiędzy swoimi lokalizacjami?
  • Jak zapewnić poufność i niezawodność komunikacji?

Zachowanie poufności rozmów jest możliwe przez zastosowanie protokołu Secure RTP lub połączeń przez sieci VPN. Rozmowy lokalne mogą być kierowane do miejskiej sieci PSTN, a międzyoddziałowe, międzymiastowe bądź międzynarodowe do sieci operatora VoIP.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200