EnFace: prof. dr hab. Marek Niezgódka...

... dyrektor Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM) Uniwersytetu Warszawskiego.

... dyrektor Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM) Uniwersytetu Warszawskiego.

O stosunku świata nauki do postulatu otwartości

EnFace: prof. dr hab. Marek Niezgódka...

Fotografował Przemysław Pokrycki

Wielu polskim naukowcom te kwestie nie są znane. Inna, znacząca część udaje, że ich nie zna, traktując to jako alibi, za którym można się schować, aby nic nie zmieniać. Trzeba sobie jasno powiedzieć - nie jesteśmy w stanie zatrzymać globalizacji na polskiej granicy i musimy porównywać polską naukę i obowiązujące w niej zasady do najwyższych standardów światowych. W polskiej nauce już wiele dziesiątków lat temu otwartość zastąpiona została przez poczucie własności. Jeśli nie odwrócimy tej tendencji, staniemy się zaściankiem. W końcu naukę uprawia się w Polsce za publiczne pieniądze i te pieniądze należałoby sferze publicznej zwrócić. I nie chodzi tu tylko o publikacje, która to kwestia zaczyna przedostawać się do świadomości naukowców, ale o dane naukowe, które powstają w ramach badań, a które ostatecznie również są własnością publiczną, finansowaną z pieniędzy publicznych. W tej samej kategorii należałoby umieścić kwestię tworzonego za publiczne pieniądze oprogramowania, które również powinno być udostępniane na otwartych licencjach.

O wolnej i otwartej przyszłości komunikowania naukowego

Od dawna szykowaliśmy się do tego momentu, gdy można już mówić o rewolucji w systemie komunikowania się, zarówno gdy chodzi o publikacje i zasady ich udostępniania, jak i wszelkiego typu dane i wyniki pracy naukowej innych. Ten obszar podlega od kilku lat przemianom w skali światowej, czy zatem Polskę stać na nieupublicznianie zasobów? Czy chcemy zatrzymać rewolucję? Moje zdanie na temat otwartości i apel do rektorów można znaleźć w prezentacji dostępnej na stronie ICM, a o moim stosunku do tej kwestii świadczy przygarnięcie ruchu Creative Commons - który postawił sobie za zadanie uzyskanie kompromisu pomiędzy pełną ochroną praw autorskich a niczym nieskrępowanym korzystaniem z twórczości innych osób - pod skrzydła ICM. Z pewnością w polskich warunkach jest to wyzwanie, ale chcemy systematycznie budować dla niego zrozumienie. Kierowany przeze mnie od kilkunastu lat ICM jest organizacją odpowiedzialną za rozwój Biblioteki Wirtualnej Nauki, dzięki której czołowe, światowe zasoby wiedzy, do których dostęp był wcześniej drastycznie ograniczony, stały się dostępne dla niemal wszystkich polskich ośrodków akademickich. Stworzyliśmy też Bibliotekę Wirtualną Matematyki, która zawiera pełne teksty najważniejszych polskich wydawnictw matematycznych od końca XIX wieku do dziś. Od wielu lat funkcjonuje też choćby szeroko znany serwis meteorologiczny. To pierwsze kroki w dobrym kierunku.

O Creative Commons

Trzy lata temu w orbicie ICM pojawili się ludzie z Creative Commons i okazało się, że nasze drogi są zbieżne. Zamiast dążyć do tego, aby po raz kolejny budować specyficzny zbiór rozwiązań prawnych, zazwyczaj sprzecznych z rozwiązaniami przyjmowanymi w skali światowej - wybraliśmy prostszą drogę, współdziałając z ruchem Creative Commons. Dziś rozwiązania bazujące na jego ideach są przez nas przyjmowane jako podstawa rozwiązań dotyczących ochrony praw autorskich, praw własności intelektualnej. Te standardy zostały już przyjęte przez wiele światowych organizacji badawczych.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200