Ten rok i zeszły to nasilenie w Polsce ruchów konsolidacyjnych w branży IT. Czy jednak konsolidacja, a więc i większe do dyspozycji środki, przekłada się także na wzrost nakładów na badania i rozwój?

Kiedy już umrę i pójdę do piekła, diabeł uczyni mnie dyrektorem ds. marketingu firmy sprzedającej colę. Będę odpowiedzialny za próbę sprzedaży produktu o wątpliwej wartości, którego nikt nie potrzebuje i który jest taki sam jak produkty konkurencji. Będę się ustawicznie ścierał z moimi konkurentami w nieustannych wojnach cenowych, dystrybucyjnych i promocyjnych, co byłoby dla mnie faktycznie najgorszym koszmarem. Pamiętajcie, że byłem dzieciakiem, który nie był w stanie brać udziału w grach opartych na bezpośredniej rywalizacji. Zdecydowanie wolałbym produkować i sprzedawać produkty tak dobre i unikalne, że aż bezkonkurencyjne.

Stwarzanie udanych wynalazków wymaga niesłychanych ilości energii, czasu i pieniędzy. Wielkie wynalazki są tak rzadkie, że nawet najgenialniejsi wynalazcy mają na swoim koncie zaledwie kilka dających się wprowadzić na rynek przełomowych produktów. Wynalezienie czegoś może zabrać 30 lat, ale ów pierwotny wielki wynalazek może doprowadzić do powstania tysiąca innowacji w ciągu kilku lat lub nawet kilku kolejnych miesięcy. Innowacje są osiągalne o wiele szybciej, gdyż ich podstawą jest istniejąca już koncepcja lub wzór produktu. Niektóre firmy opierają działalność na zastrzeżonych patentach i wzorach, ale te odnoszące największe sukcesy oparte są na innowacjach.

Chętni i gotowi na ryzyko

Powyższy fragment pochodzi z książki "Let My People Go Surfing. The Education of a Reluctant Businessman" autorstwa Yvona Chouinarda, założyciela i właściciela kultowej firmy Patagonia produkującej najlepszą na świecie odzież outdoorową. Yvona Chouinarda - który przez całe życie zajmował się głównie wspinaczką górską, surfingiem, łowieniem ryb i zaciekłą walką o ochronę środowiska - z pewnością nie można posądzić o brak odwagi i skłonności do ryzyka, konformizm, czy tendencje do chodzenia na łatwiznę. Z jego pasji do wspinania się wyrosła garażowa firma Yvona Chouinard Equipment (obecnie Black Diamond Equipment) zajmująca się wykuwaniem haków skalnych i innego sprzętu przeznaczonego dla alpinistów, a później, niejako przypadkiem, Patagonia sprzedająca ubrania, które sam Yvon Chouinard i jego przyjaciele - spędzający sporo czasu pod gołym niebem - chcieli nosić. Nie chodziło o pieniądze, lecz by bezpieczniej i "czyściej" wspinać się po skałach Yosemite.

Ile mamy w Polsce firm informatycznych, których właściciele gotowi są mieszkać w piwnicy pod sklepem i chcą, aby ich firma trwała jeszcze długo po ich śmierci? Na pewno możemy wymienić dwóch, których spółki - po odejściu założycieli - zaczęły przeżywać kłopoty. Ale są i tacy, którzy nadal mają pasję tworzenia. Ilu z nich skłonnych jest poświęcić zysk na rzecz rozwijania produktu, który uznają za naprawdę dobry? Ilu zastanawia się codziennie, czy ich produkt jest już wystarczająco prosty, ile można z niego jeszcze ująć, aby był doskonalszy, jak sprawić, by był jeszcze bardziej przyjazny dla użytkownika? Ilu naprawdę "chodzi w butach" użytkowników, znając i rozumiejąc ich potrzeby i tworząc produkty takie, jakie stworzyliby dla siebie? Ilu jest w stanie wyjść z produktem na rynki zagraniczne? Ilu ma ambicje? Czy konsolidacja branży IT w jakikolwiek sposób może zmienić istniejącą sytuację? Czy więcej pieniędzy do dyspozycji oznacza więcej pieniędzy na badania i rozwój?

Rynek a nasilenie innowacji

Aby zastanowić się, na czym polega różnica między polskim i np. amerykańskim rynkiem IT, jeśli chodzi o innowacyjność, wystarczy porównać listę Deloitte Technology Fast 50 najszybciej rosnących - pod względem przychodów - spółek technologicznych m.in. z północno-zachodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych i z Polski. Pierwsze miejsce na liście z 2006 r. zajmuje Insitu, firma zajmująca się rozwojem i produkcją małych, autonomicznych samolocików bezzałogowych wyposażonych w systemy zwiadowcze i obserwacyjne. Dalej na liście, do dziesiątego miejsca są: Seattle Genetics - firma biotechnologiczna opracowująca metody leczenia raka i chorób autoimmunologicznych; WhitePages.com - wyszukiwarka danych osobowych; GMI - zajmująca się badaniami rynkowymi online i śledzeniem odzewu rynkowego na kampanie informacyjne korporacji; Saflink - oferująca systemy biometrycznego dostępu do budynków i sieci komputerowych; Attenex - tworzący oprogramowanie i usługi umożliwiające zmniejszenie ryzyka i kosztów uczestnictwa w procesach sądowych i realizowania wymagań organów nadzorczych; HouseValues.com - serwis umożliwiający ocenę online wartości domu przeznaczonego na sprzedaż; SprayCool - dostarczający systemy chłodzenia serwerowni za pomocą cieczy i wreszcie Digimarc - dostawca systemów umożliwiających wydawanie i zarządzanie dokumentami potwierdzającymi tożsamość.

Jakie firmy polskie znalazły się na liście Deloitte Technology Fast 50 w 2005 r.? Firma telekomunikacyjna Pro Futuro (obecnie Netia); Hoga.pl - portal internetowy; Wind Telecom - telekomunikacja, ale także twórca rozwiązań call/contact center; Blue Media - oferujący m.in. doładowania online kart przedpłaconych, obsługę handlu elektronicznego, rozwiązania mobilne; Merlin.com.pl - księgarnia internetowa; Advatech - integrator ze specjalizacją w zakresie aplikacji do zarządzania dokumentacją; Komputronik - zajmujący się sprzedażą sprzętu komputerowego; Artnet - dostawca Internetu; Max Elektronik - tworzący systemy do zarządzania; AIS.pl; Pentacomp - zajmujący się wdrażaniem systemów wspierających zarządzanie; Winuel - integrator; home.pl - dostawca usług internetowych; BPSC - producent systemów wspierających zarządzanie; Emax (dziś Sygnity) oraz Safo - ponownie producent systemów wspierających zarządzanie (dziś Asseco Business Solutions).