Najpóźniej w czerwcu 2007 r. miały być dostęp-ne wzory wniosków o dofinansowanie projektów, umów o dofinansowanie i wniosków o płatność w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013. Na razie Polska przesłała popra-wione wersje programu do Komisji Europejskiej i czekana zatwierdzenie.

Programy PHARE i SAPARD zakończyły już swój żywot, ale wsparcie przedsiębiorczości w latach 2007-2013 będzie możliwe zarówno w ramach 16 regionalnych programów operacyjnych, jak i w programach krajowych, m.in. w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka, szczególnie interesującym dla firm w jakikolwiek sposób związanych z technologiami informatycznymi. Projekt Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG) został przyjęty przez Radę Ministrów 19 grudnia 2006 r. Jest on jednym z instrumentów realizacji celów Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) zwanych w skrócie Narodową Strategią Spójności.

Podział środków

W efekcie trwających od końca maja br. spotkań negocjacyjnych z Komisją Europejską (KE) strona polska, po uwzględnieniu uwag Komisji, przygotowała poprawioną wersję Programu Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 i pod koniec lipca br. przesłała do KE dokument, będący oficjalną propozycją strony polskiej. Struktura programu zmieniła się o tyle, że liczba osi priorytetowych zwiększyła się z siedmiu do dziewięciu, a jednocześnie wzrosła nieco suma środków przeznaczonych na finansowanie programu. Propozycja strony polskiej będzie teraz przedmiotem konsultacji wewnętrznych w KE. Dalsze prace nad programem uzależnione są od opinii Komisji na temat przekazanego dokumentu.

Na realizację Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 ma zostać przeznaczonych ponad 9,7 mld euro. Ze środków Unii Europejskiej będzie pochodziło 8,3 mld euro. Cała kwota pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Instytucją zarządzającą POIG jest Minister Rozwoju Regionalnego, a w szczególności Departament Zarządzania Programem Wzrostu Konkurencyjności Przedsiębiorstw w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Za realizację poszczególnych osi priorytetowych odpowiedzialne są zaś instytucje pośredniczące: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (osie 1-2), Ministerstwo Gospodarki (3-6), Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (7-8).

Doganianie liderów

Celem Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka jest przede wszystkim zmniejszenie dystansu dzielącego Polskę od krajów europejskich szczycących się wysokimi wskaźnikami innowacyjności. Na razie Polski wskaźnik innowacyjności jest zawstydzająco niski, a przepaść dzieląca Polskę od liderów systematycznie się powiększa. Wynika to ze złej sytuacji finansowej polskich przedsiębiorstw, zbyt małego wśród nich zainteresowania prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej, zawsze obarczonej ryzykiem niepowodzenia, bardzo słabej współpracy sektora nauki i gospodarki. Z jednej strony uczelnie wyższe nie dostarczają rozwiązań, które odpowiadałyby na jakiekolwiek potrzeby przedsiębiorców. Z drugiej, przedsiębiorcy rzadko poszukują w polskich jednostkach naukowych rozwiązań swoich problemów technologicznych lub organizacyjnych.

Do tej pory działalność badawczo-rozwojowa prowadzona była przez przedsiębiorstwa prawie wyłącznie ze środków własnych i kredytów bankowych. Większość wydatków pochłaniał zakup nowoczesnych maszyn i urządzeń, a nie np. zakup licencji na produkcję zaawansowanych urządzeń, czy wręcz prowadzenie własnych prac badawczo-rozwojowych. Polski problem z innowacyjnością widoczny jest przez pryzmat wartości importu i eksportu produktów, w których wykonanie zaangażowana jest wysoka technologia. Polska importuje znacznie więcej wyrobów technologicznych niż eksportuje i ten deficyt się utrzymuje.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka ma to zmienić. W największym - spośród wszystkich programów operacyjnych - stopniu skierowany jest on do przedsiębiorców, choć również do jednostek sfery badawczo-rozwojowej, instytucji z otoczenia biznesu oraz ich sieci i jednostek administracji centralnej oraz obywateli. Wsparcie przewidziane w ramach POIG udzielane będzie niezależnie od sektora czy branży, której dotyczy. Niektóre osie nie są adresowane bezpośrednio do przedsiębiorców, w szczególności oś 2, niemniej możliwość dofinansowania projektów teleinformatycznych w nauce z funduszy unijnych otwiera dla przedsiębiorców z branży IT chcących realizować tego rodzaju projekty nowe możliwości.

Inwestycje w innowacje

W ramach POIG wspierane będą projekty związane z wdrażaniem innowacji technologicznych o znaczeniu ponadregionalnym - takie, które w sposób bezpośredni lub pośredni przyczyniają się do powstawania i rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw. Oznacza to, że w ramach POIG nie będzie wspierana innowacyjność na poziomie lokalnym lub regionalnym. Tego rodzaju innowacyjność będzie promowana i wspierana w regionalnych programach operacyjnych i Programie Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej. Na największe wsparcie mogą liczyć te projekty, które mają na tyle duży zasięg i na tyle duże znaczenie, że są w stanie wytworzyć najwyższą wartość dla gospodarki i przedsiębiorstw, a więc w największym stopniu przełożą się na umacnianie zdolności konkurencyjnej polskiej gospodarki na arenie międzynarodowej.

Środki finansowe w programie Innowacyjna Gospodarka są przeznaczone w większości na pulę konkursową. Ostateczna kwota przeznaczona na konkursy nie jest jeszcze znana, gdyż cały czas konsultowana jest lista projektów kluczowych, które będą wyłączone z procedury konkursowej. Ponadto zmianie ulegną też podane przez projektodawców szacunkowe koszty projektów. Szacuje się, że w trybie konkursowym na dofinansowanie będzie przeznaczone ok. 6,4 mld euro. Program będzie oferował zachęty dla prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej przez firmy; transferu rozwiązań z sektora nauki do przedsiębiorstw, a także pomiędzy przedsiębiorstwami; zakupów, wdrożenia wyników prac badawczo-rozwojowych, a następnie ich realizacji.

Z jednej strony Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zapewnia, że "Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka przyczyni się do ułatwienia dostępu do finansowania innowacyjnych przedsięwzięć MSP", ale z drugiej nakreślone wyżej cele oraz spis potencjalnych beneficjentów każą sądzić, że pierwszeństwo będą miały projekty o znaczącym zakresie, angażujące wielu uczestników, promujące współpracę między nauką, administracją i biznesem.

Szczegółowe i aktualne informacje na temat programu można znaleźć pod adresemhttp://www.funduszestrukturalne.gov.pl/NSS/programy/krajowe/POIG/ ihttp://www.mrr.gov.pl/ProgramyOperacyjne+2007-2013/Innowacyjna+Gospodarka/