Praktyczna strona VoIP

Niewątpliwie wiele wydarzyło się w ostatnim czasie w kwestii dostępności i powszechności nowej formy rozmów głosowych. Wdrożenie telefonii VoIP w sieci korporacyjnej może opierać się na nieskomplikowanej architekturze, która całość operacji przekazuje zewnętrznemu dostawcy usług głosowych.

Niewątpliwie wiele wydarzyło się w ostatnim czasie w kwestii dostępności i powszechności nowej formy rozmów głosowych. Wdrożenie telefonii VoIP w sieci korporacyjnej może opierać się na nieskomplikowanej architekturze, która całość operacji przekazuje zewnętrznemu dostawcy usług głosowych.

Praktyczna strona VoIP

Wykorzystanie infrastruktury zewnętrznego operatora ułatwia migrację do VoIP i zmniejsza koszty wdrożenia

Typowa architektura VoIP składa się z następujących elementów:

  • Call Server (CS) - oprogramowanie dedykowane do zarządzania i kierowania ruchem pomiędzy telefonami IP, instalowane na specjalizowanym serwerze.
  • Bramy głosowe - umożliwiają integrację sieci VoIP ze światem zewnętrznym w postaci linii miejskich ISDN, publiczną siecią telefoniczną PSTN, czy wewnętrznymi liniami cyfrowymi.
  • Gatekeeper - ułatwia zarządzanie połączeniami w rozproszonym środowisku.
  • Telefony IP - specjalizowane terminale umożliwiające połączenie ze środowiskiem VoIP, występujące także w formie oprogramowania instalowanego na PC.
  • Aplikacje - oprogramowanie integrujące się z systemem telefonii VoIP, książki telefoniczne, współpraca z systemem CRM/ERP.

Można wyróżnić dwie podstawowe metody wdrożenia VoIP w sieci. Pierwsza wymaga wdrożenia wszystkich wyżej wymienionych elementów sieci. Ponadto będzie wymagane uruchomienie styku z dostawcą telefonii publicznej. Z własną infrastrukturą uniezależniamy się od zewnętrznych dostawców oraz otrzymujemy specyficzne funkcjonalności. Nie ma jednak nic za darmo. Książki adresowe zintegrowane z aplikacjami komputerów osobistych, automatycznie wywoływane informacje z systemów ERP/CRM, wykorzystanie XML i dostosowanie do specyficznego środowiska to duża inwestycja. W przypadku średnich i dużych organizacji będzie to jednak inwestycja skuteczna, znacznie usprawniająca procesy komunikacyjne.

Dostrajanie telefonu

Część telefonów VoIP obsługuje pliki w formacie XML, a nawet HTML. Dzięki temu możliwe jest tworzenie książek telefonicznych w tych plikach i ich importowanie na telefon ze wskazanej lokalizacji. Użytkownik ma też możliwość samodzielnego definiowania w pliku XML układu menu w telefonie (np. w Grandstream GXP-2000 - na zdjęciu). Można też wgrywać własne "dzwonki". W Internecie dostępne są gotowe skrypty do gromadzenia informacji teleadresowych w bazach danych i ich importowania do plików w formacie XML, obsługiwanym przez urządzenia VoIP.

Często użytkownik ma możliwość zdefiniowania kilku kont VoIP oraz tzw. dial-planów, czyli reguł kierowania połączeń w zależności od wybranego numeru za pośrednictwem danego operatora. Można definiować kolejność wykorzystywanych kodeków.

Praktyczna strona VoIP

Grandstream GXP-2000

Druga metoda pozwala szybko i tanio wdrożyć głos w sieci. Nie każda organizacja przygotowana jest na wdrożenie pełnej infrastruktury VoIP. Najczęściej wymieniane powody to brak odpowiednich funduszy na tego typu inwestycje oraz brak kadry IT, która potrafi wdrożyć zaawansowaną technologię. Z pomocą przychodzą jednak operatorzy VoIP. W tym przypadku cały proces związany z zestawianiem połączeń, usługami oraz stykiem z operatorami zewnętrznymi jest realizowany przez usługodawcę. Naszą rolą jest jedynie odpowiednia konfiguracja dedykowanych telefonów IP oraz bramek głosowych dla telefonów analogowych. Operator udostępnia kontrolę nad wirtualną centralą, która realizuje część funkcji systemów opisanych przez pierwszą metodę wdrożenia VoIP.

Niezależnie od wybranego modelu większość problemów związanych z przesyłaniem głosu przez sieć jest taka sama. Dlatego warto zapoznać się z praktycznymi zagadnieniami transmisji głosu w sieciach IP.

Warstwa fizyczna i problemy regulacyjne

Bardzo istotną sprawą z punktu widzenia wdrożenia jest warstwa fizyczna. Podstawowe pytania dotyczą najczęściej metody migracji do telefonii VoIP. Warto zastanowić się, czy nowy system będzie obsługiwał już posiadane analogowe i cyfrowe aparaty telefoniczne. Jeżeli wykorzystamy istniejące aparaty, czy obsługa będzie odbywała się bezpośrednio, czy przy użyciu jakiegoś adaptera? Jeżeli to drugie, to jakie będą koszty i czy trudne będzie uruchomienie adapterów? Na te pytania z pewnością odpowiedź znają dystrybutorzy sprzętu i tylko od naszej wyobraźni i portfela zależy, w jaki sposób zrealizujemy ten fragment wdrożenia.

Wykorzystanie analogowych i cyfrowych aparatów czyni proces migracji niezauważalnym dla użytkownika końcowego. Niestety, musimy ponieść koszty związane z wyposażeniem telefonów w bramki VoIP lub zdecydować się na zakup specyficznej centrali. Gdy zdecydujemy się na zakup telefonów IP, ponosimy trochę wyższe koszty, ale otrzymujemy zdecydowanie więcej. Nowe opcje konfiguracyjne, zaawansowane książki adresowe, korzystanie z kilku numeracji, czy integracja z systemami CRM to zaledwie ułamek możliwości nowoczesnych telefonów. Niektóre telefony IP pozwalają na prowadzenie wideokonferencji. Gdy czźść użytkowników wykorzystuje telefon w różnych lokalizacjach, warto rozważyć użycie aplikacji instalowanej na komputerze osobistym, realizującej funkcje telefonu IP, czyli tzw. softphone.

Jakub Soprych

kierownik ds. kluczowych klientów Avaya Poland

Centrale IP PBX i telefonia IP to przede wszystkim duże ułatwienia komunikacyjne dla przedsiębiorstw. Wszyscy pracownicy mogą być abonentami jednego systemu w ramach danej puli licencji. W przypadku tradycyjnej telefonii każda lokalizacja to osobna centrala, a zatem osobne licencje. Gdy w jednej lokalizacji są wolne zasoby licencyjne, a drugiej nie, nie można ich swobodnie przenosić. W telefonii IP taka sytuacja nie istnieje.

W przypadku wielu oddziałów utrzymanie central IP jest znacznie tańsze niż tradycyjnych. Nie ma konieczności robienia np. kilku aktualizacji systemów, gdyż dla całej firmy mamy zapewniony jeden system telekomunikacyjny.

Również przemieszczanie pracownika pomiędzy lokalizacjami jest prostsze, polega tylko na przepięciu telefonu z jednego gniazda Ethernet do innego niezależnie od miejsca jego pobytu.

Centrale IP PBX to również jednolity plan numeracyjny dla całej firmy, a zatem ujednolicona książka telefoniczna, możliwość dostępu do mostków konferencyjnych będących funkcjonalnością centrali po łączach LAN/WAN. W ramach central IP możliwa jest integracja telefonu stacjonarnego z komórkowym. Obecnie inwestowanie w centrale IP PBX jest już praktycznie standardem. Sytuacja ta dotyczy również wdrożeń systemów Call/Contact Center. Wiele firm decyduje się na centrale wirtualne dostarczanie przez dużych operatorów. To drugie rozwiązanie zaczyna dopiero wchodzić na polski rynek, podczas gdy za granicą jest ono już od jakiegoś czasu bardzo popularne. Implementacja central IP nie musi pociągać za sobą całościowej wymiany sprzętu. Zazwyczaj dostawcy dbają o ochronę poprzednich inwestycji swoich klientów i proponują rozwiązania, które są ze sobą zintegrowane. W przypadku gdy firma posiadała wcześniej własną tradycyjną centralę, można ją połączyć interfejsem DS1 z nowym rozwiązaniem IP. W przyszłości będziemy rozbudowywać już tylko rozwiązanie IP, zapewniając jednocześnie dalsze wykorzystanie dotychczasowego systemu. Z czasem system tradycyjny może być zastąpiony w całości rozwiązaniem IP.

Praktyczna strona VoIP

Schemat mieszany IP/PBX umożliwia stopniową migrację do VoIP

Możliwe jest utrzymywanie przez pewien czas rozwiązania mieszanego. Wykorzystujemy przy tym tradycyjne telefony oraz telefony IP w jednej strukturze. Niestety wymaga to utrzymywania zarówno sieci telefonicznej, jak i komputerowej. Połączenie obu systemów jest realizowane przez porty głosowe (BRI lub PRI) przyłączone do bram głosowych. Rozwiązanie to będzie fazą jedynie przejściową. Pełną funkcjonalność na każdym poziomie otrzymamy w przypadku całkowitej migracji do telefonów IP.

Jeżeli będziemy chcieli skorzystać z możliwości zasilania telefonów IP przez port LAN, potrzebujemy przełączników obsługujących standard Power over Ethernet. Warto sprawdzić, w jaki sposób zmiany wpłyną na kondycję zasilanych urządzeń oraz wydajność zasilacza UPS. Warto przewidzieć sytuację, gdy kilka wybranych telefonów będzie pracowało na zasilaniu awaryjnym. W celu określenia jak długo będą one pracowały w razie awarii, należy sprawdzić czas podtrzymania zasilaczy awaryjnych. Warto też skonfigurować powiadamianie o stanie baterii przez e-mail, jeżeli UPS oferuje taką funkcję. Jeżeli wykorzystywane przełączniki nie będą obsługiwały zasilania PoE, konieczny będzie zakup telefonów z dodatkowym zasilaczem. Utrudni to jednak realizację wdrożenia oraz zwiększy awaryjność systemu.

Koniecznie należy sprawdzić w lokalnej firmie telekomunikacyjnej lub instytucji bezpieczeństwa, czy istnieje w okolicy system telefoniczny powiadamiania o zagrożeniach. Wdrożenie numeru alarmowego 112 może spowodować konieczność poniesienia dodatkowych wydatków, związanych z sygnalizacją lokalizacji zagrożenia. Zależnie od tego, jaki system powiadamiania jest stosowany na danym terenie, można przygotować z firmą telekomunikacyjną dodatkowe połączenie między własnym systemem telefonicznym a lokalnym systemem powiadamiania. Korzystając z serwerów VoIP zewnętrznego dostawcy usług, zazwyczaj otrzymujemy już pełną obsługę tych opcji.

Przygotowanie sieci transmisji danych

Praktyczna strona VoIP

Krzysztof Malicki

Największym problemem powstającym przy wdrożeniach VoIP jest stan wykorzystywanej sieci transmisji danych. Warto zastanowić się, czy sieć jest gotowa do wdrożenia usług głosowych? Głos ma znacznie większe wymagania odnośnie do sieci transmisji danych, niż większość aplikacji. Przegląd należy rozpocząć od infrastruktury LAN, zakończyć natomiast na sieci WAN.

Na początek warto sprawdzić stan sieci lokalnej. Po pierwsze, potrzebujemy odpowiedniej infrastruktury przełączników. Koncentratory - o ile jeszcze istnieją w sieci - nie są w stanie zapewnić prawidłowej transmisji głosu. Z całą stanowczością należy zaznaczyć, że nie wszystkie przełączniki będą odpowiednie do naszych zastosowań. Największe wyzwanie będzie stanowiła próba utrzymania minimalnych opóźnień na całej trasie pakietu, ale także konieczność zapewnienia stałych opóźnień.

Krzysztof Malicki

prezes Zarządu Datera sp. z o.o.

Możliwość połączenia wszystkich technologii telekomunikacyjnych w jeden spójny system to klucz do olbrzymich oszczędności w każdej firmie. Są one związane nie tylko z ograniczeniem kosztów połączeń, ale także z usprawnieniem wielu obszarów funkcjonowania firmy, dzięki uruchomieniu zaawansowanych usług telekomunikacyjnych. Im firma większa, tym i skala oszczędności większa. Niemniej jednak nawet małe firmy mogą bardzo skorzystać na wdrożeniu nowoczesnego systemu telefonii IP. To właśnie oszczędności, które można co do złotówki wykazać w pracach poprzedzających wdrożenie, są głównym powodem, dla którego telefonia IP i usługi konwergentne stają się tak popularne wśród firm.

Nowoczesne rozwiązania w zakresie telefonii IP, jak np. stworzony przez Daterę serwer telekomunikacyjny Datera Call-eX, umożliwiają całkowicie przezroczyste połączenie wszystkich wykorzystywanych w firmie technologii telekomunikacyjnych oraz urządzeń składających się na infrastrukturę telekomunikacyjną. Integracja posiadanych przez firmę zasobów telefonicznych i infrastruktury sieciowej w jeden spójny system telekomunikacyjny pozwala na płynne i kontrolowane współdziałanie oraz migrację telefonii tradycyjnej do telefonii opartej na technologii VoIP.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200