Nowoczesna i przyjazna środowisku
- Andrzej Gontarz,
- 20.02.2007
Autorzy Programu Operacyjnego "Infrastruktura i środowisko" podkreślają, że jedną z głównych barier hamujących rozwój gospodarczy kraju i regionów jest brak sprawnej infrastruktury technicznej i społecznej. Sytuacja taka przyczynia się do niewielkiej liczby znaczących inwestycji, w tym zagranicznych, tworzących nowe miejsca pracy.
Autorzy Programu Operacyjnego "Infrastruktura i środowisko" podkreślają, że jedną z głównych barier hamujących rozwój gospodarczy kraju i regionów jest brak sprawnej infrastruktury technicznej i społecznej. Sytuacja taka przyczynia się do niewielkiej liczby znaczących inwestycji, w tym zagranicznych, tworzących nowe miejsca pracy.
W celu stworzenia dogodnych warunków dla lokalizacji nowych inwestycji w Polsce niezbędne jest zapewnienie sprawnej komunikacji, rozwój infrastruktury technicznej i społecznej sprzyjającej poprawie stanu środowiska, warunków zdrowotnych, a także podnoszeniu poziomu wykształcenia kadry technicznej, przy jednoczesnym zapewnieniu warunków aktywnego wypoczynku i oferty kulturalnej. Stan systemu transportu w Polsce uznany został za istotną barierę dla rozwoju przemysłu, handlu i usług; wpływa też niekorzystnie na wymianę zagraniczną i zmniejsza mobilność mieszkańców. "Bez likwidacji tej bariery Polska nie stanie się krajem gospodarczego sukcesu, zdolnym do konkurowania na rynku światowym" - czytamy w programie. Niedostatki systemu transportowego osłabiają też spójność terytorialną kraju. Wzrost natężenia ruchu może co prawda prowadzić do wzrostu zagrożeń dla środowiska naturalnego, ale można im przeciwdziałać stosując nowe technologie, w tym do monitorowania natężenia ruchu. W programie zwraca się uwagę, że w sferze transportu niedoceniana jest wciąż rola technologii IT. Poza nielicznymi wyjątkami nie ma obszarowych systemów zarządzania ruchem, nie ma systemów informacji pasażerskiej, nie ma rozwiniętych systemów płatnego parkowania z wykorzystaniem najnowszych technologii itp. W zbyt małym stopniu wykorzystywane są inteligentne systemy transportu, pomimo tego że mogą one w istotny sposób przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa ruchu, lepszego wykorzystania infrastruktury (szczególnie w zatłoczonych miastach), zwiększenia wydajności systemów transportowych oraz ograniczenia negatywnego oddziaływania transportu na środowisko. Mogą znaleźć zastosowanie w wielu obszarach - od systemów informacji dla podróżujących, przez systemy pobierania opłat, systemy zarządzania ruchem pojazdów, po systemy informacji o warunkach meteorologicznych. Przewidywane jest wspieranie działań zmierzających do tworzenia takich rozwiązań.
Cel główny:
- Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.
Cele szczegółowe:
- Budowa infrastruktury zapewniającej, że rozwój gospodarczy Polski będzie dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego.
- Zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu.
- Zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez dywersyfikację dostaw, zmniejszenie energochłonności gospodarki i rozwój odnawialnych źródeł energii.
- Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski.
- Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia zasobów pracy.
- Rozwój nowoczesnych ośrodków akademickich, w tym kształcących specjalistów w zakresie nowoczesnych technologii.
Kultura, jako składnik infrastruktury społecznej, jest ważnym czynnikiem rozwoju wpływającym na wzrost atrakcyjności kraju dla mieszkańców, inwestorów i turystów. Problemem do przezwyciężenia jest niski poziom informatyzacji instytucji kultury i niska dostępność do zbiorów kultury online. Dlatego też wspierane będą tego typu projekty. Dotyczy to szczególnie rozwoju zasobów cyfrowych w bibliotekach, archiwach i muzeach.
Duża waga przykładana będzie też do wspierania projektów rozwoju infrastruktury nauki i szkolnictwa wyższego. Rozwojowi szkolnictwa wyższego, powstawaniu nowych szkół i kierunków kształcenia, nie towarzyszył dotąd tak samo dynamiczny rozwój infrastruktury potrzebnej do jego funkcjonowania, w tym m.in. infrastruktury IT. Od kilku lat obserwowany jest spadek liczby studiujących na kierunkach inżynieryjno-technicznych, co stawia pod znakiem zapytania możliwości budowy społeczeństwa opartego na wiedzy. Wsparcie uzyskają więc uczelnie kształcące w zakresie nowych technologii. Wspierane będą też projekty infrastrukturalne w zakresie rozwoju technologii teleinformacyjnych, które wykorzystywane będą do celów dydaktycznych. Chodzi o pełne wykorzystanie potencjału ICT w nauczaniu i kształceniu.
Rozwiązania IT mogą pełnić ważną rolę również w innych obszarach przewidzianych do wsparcia. Przewiduje się m.in. usprawnienie monitoringu stanu środowiska dla racjonalizacji i większej efektywności procesów decyzyjnych w ochronie środowiska. Zauważana jest też potrzeba tworzenia centrów powiadamiania ratunkowego w połączeniu z telefonem 112.
Instytucją zarządzającą programem jest minister właściwy ds. rozwoju regionalnego.
- Gospodarka wodno-ściekowa
- Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
- Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska
- Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska
- Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych
- Drogowa i lotnicza sieć TEN-T
- Transport przyjazny środowisku
- Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe
- Infrastruktura drogowa w Polsce Wschodniej
- Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku
- Bezpieczeństwo energetyczne
- Kultura i dziedzictwo kulturowe
- Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia
- Infrastruktura szkolnictwa wyższego
- Konkurencyjność regionów