Standard ISO, ale który...

Open Document Format jest już standardem ISO. Podobne miano chcą jednak uzyskać Microsoft dla formatu Open XML i Adobe dla PDF.

Open Document Format jest już standardem ISO. Podobne miano chcą jednak uzyskać Microsoft dla formatu Open XML i Adobe dla PDF.

Format ODF uzyskał ostatnio miano standardu ISO, a Microsoft Open XML został pod koniec 2006 r. formalnie przedstawiony jako propozycja standardu i w najlepszym wypadku zostanie zatwierdzony przez ISO za ok. pół roku. Na podobny krok zdecydowała się też Adobe Systems, która chce, by jej firmowy format PDF stał się również takim standardem. Skąd wynika to zainteresowanie producentów organizacją ISO, która istnieje od wielu lat, ale nigdy nie budziła takiego zainteresowania ze strony firm wytwarzających oprogramowanie biurowe przeznaczone na rynek masowy.

Dla większości użytkowników standard ISO nie ma bezpośredniego znaczenia - jego specyfikacja to tylko "sterta papieru". Ale zgodność z ISO jest w wielu państwach na świecie warunkiem wdrożenia oprogramowania w instytucjach lub organizacjach rządowych, a więc pośrednio wpływa również na wszystkich inny użytkowników wymieniających z nimi dokumenty. Jeśli są to dokumenty papierowe, format w jakim zostały utworzone ma małe znaczenie, ale wraz ze wzrostem popularności dokumentów elektronicznych zgodność formatów staje się elementem o znaczeniu krytycznym, bo tylko ona zapewnia możliwość poprawnego ich zapisu/odczytu.

Nawet jednak organizacja ISO nie zapewni możliwości łatwej konwersji plików. Warto więc zwrócić uwagę na liczne ostatnio inicjatywy dotyczące narzędzi do translacji formatów. Choć ich podstawowym celem jest zapewnienie wsparcia dla własnych rozwiązań, nie ulega wątpliwości, że zyskują na tym użytkownicy, bo pojawia się perspektywa, że dokument będzie można otworzyć/zapisać, nie martwiąc się za pomocą jakiej aplikacji został utworzony. Czy zostanie ona zrealizowana? Na to trzeba będzie pewnie jeszcze poczekać.

Mieszanie formatów

Microsoft wykorzystywał dotychczas dominującą pozycję na rynku pakietów biurowych uznając, że wystarcza mu miano standardu dla firmowych formatów Office i to inni producenci muszą się martwić jak dopasować swoje aplikacje do współpracy z programami Microsoftu. Obecnie sytuacja ulega zasadniczej zmianie. Format ODF, wspierany m.in. przez IBM, Sun i organizacje open source, uzyskał ostatnio miano standardu ISO. Aplikacje najnowszego pakietu Office System 2007 - oprócz własnego Open XML - obsługują zaś ok. 30 innych formatów dokumentów, choć brakuje wśród nich ODF i PDF. Ten ostatni jest również formatem firmowym, który zyskał dużą popularność, m.in. dzięki udostępnieniu przez Adobe bezpłatnych i łatwo dostępnych programów do odczytywania dokumentów zapisanych w tym formacie (Acrobat Reader i Adobe Reader).

Przedstawiciele Microsoftu tłumaczą, że gdy rozpoczęli prace nad Office System 2007, ze strony użytkowników nie było praktycznie żadnego zapotrzebowania na obsługę ODF. Jednocześnie firma przekonała się na własnej skórze, jakie negatywne konsekwencje mogą płynąć z faktu pełnej kontroli producenta nad prawami do formatu. Office 2007 miał bowiem standardowo obsługiwać format PDF, ale w pewnym momencie Adobe Systems nie zgodziła się na to i Microsoft musiał się wycofać z tego zamierzenia. Ponieważ jednak Adobe zdecydowała się na standaryzację PDF przez ISO być może kolejne wersje Office będą standardowo obsługiwać również ten format (bez potrzeby instalacji czytnika Adobe Reader).

Z punktu widzenia użytkowników konkurencja, standaryzacja i przepychanki między formatami mają znaczenie przede wszystkim wtedy, gdy utrudniają odczyt/zapis i wymianę dokumentów. Choć w dalszym ciągu można wykorzystywać proste formaty tekstowe lub RTF, to ich popularność systematycznie spada wraz ze wzrostem możliwości i powszechnego przekonania, że samą treść dobrze jest wspierać również przez odpowiednią formę graficzną.

Narzędzia do konwersji

OpenOffice.org i Microsoft niezależnie opublikowały zestawy narzędzi programistycznych ułatwiających wbudowywanie do aplikacji funkcji obsługi dokumentów odpowiednio w formatach ODF i Open XML wykorzystywanych w pakietach OpenOffice i Office 2007. OpenOffice.org udostępniła pierwszą wersję narzędzi opracowywanych w ramach projektu ODF Toolkit Project, zapraszając jednocześnie programistów open source do zgłaszania poprawek i pomysłów ulepszenia tego oprogramowania. Należy tu wyjaśnić, że kod OpenOffice jest otwarty i dostępny dla każdego, a więc dotychczas istniała już możliwość wykorzystania jego elementów zarządzających obsługą formatu ODF, ale było to dosyć uciążliwe, bo wymagało integracji dużych fragmentów kodu. Natomiast zestaw narzędziowy istotnie ułatwia i upraszcza projektowanie oprogramowania, które może zapisywać pliki w formacie ODF. Więcej szczegółów na ten temat i pliki do pobrania można znaleźć pod adresem http:/odftoolkit.openoffice.org.

Z kolei Microsoft wprowadził pakiet Office Fluent (dotychczas określany jako Office 2007 UI) dla Windows SharePoint Services 3.0, Office SharePoint Server 2007 i Office Project 2007. Oprogramowanie zawiera techniczny przewodnik oraz przykłady kodu umożliwiające tworzenie tzw. Office Business Applications - niezależnych aplikacji współpracujących z oprogramowaniem Microsoft Office. Office Fluent to w praktyce interfejs użytkownika umożliwiający wymianę danych z aplikacjami back-end systemu Office. Oprogramowanie jest bezpłatnie dostępne dla programistów, którzy chcą budować aplikacje z interfejsem takim samym jak interfejsy programów Office.

Oprócz tego na stronie SourceForge.net opublikowana została pierwsza wersja oprogramowania do dwukierunkowej konwersji dokumentów między formatami Open XML i ODF - Open XML Translator for Microsoft Word 1.0. Projekt jest wspierany finansowo przez Microsoft, choć firma nie udostępniła własnego kodu, a tylko dokumentację techniczną dotyczącą architektury oprogramowania. Open XML Translator został opracowany przez programistów francuskiej firmy CleverAge, a testowaniem jego funkcjonalności zajmowały się Aztecsoft z Indii oraz niemiecka Dialogika. Oprogramowanie może być stosowane jako wtyczka do Office 2007 Word lub być wbudowywane w niezależne aplikacje. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem kolejnych wersji narzędzi, które mają umożliwić podobną konwersję arkuszy kalkulacyjnych Excel 2007 i prezentacji PowerPoint 2007. Fakt, że translatory Open XML/ODF nie zostały opracowane przez Microsoft, a przez firmy niezależne, przedstawiciele koncernu uzasadniają żądaniami płynącymi z instytucji rządowych w różnych krajach, aby translatory formatów były oprogramowaniem darmowym, otwartym i niekontrolowanym bezpośrednio przez Microsoft.

Zamiana formatów

ODF Toolkit Project

Zestawy narzędzi programistycznych ułatwiających wbudowywanie do aplikacji funkcji obsługi dokumentów w formacie ODF.

Office Fluent

Pakiet zawiera techniczny przewodnik oraz przykłady kodu umożliwiające tworzenie tzw. Office Business Applications - niezależnych aplikacji współpracujących z oprogramowaniem Microsoft Office.

Open XML Translator

Na stronie SourceForge.net opublikowana została pierwsza wersja oprogramowania do dwukierunkowej konwersji dokumentów między formatami Open XML i ODF.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200