Ze świadomością konsekwencji
- Andrzej Gontarz,
- 02.10.2006
Symulacje komputerowe pomagają w nabywaniu umiejętności potrzebnych do skutecznego reagowania w sytuacjach kryzysowych. W warszawskiej Szkole Głównej Służby Pożarniczej prowadzone są Multimedialne Treningi Decyzyjne dla ratowników i przedstawicieli administracji.
Symulacje komputerowe pomagają w nabywaniu umiejętności potrzebnych do skutecznego reagowania w sytuacjach kryzysowych. W warszawskiej Szkole Głównej Służby Pożarniczej prowadzone są Multimedialne Treningi Decyzyjne dla ratowników i przedstawicieli administracji.
"Edukacja decydentów w zakresie zarządzania kryzysowego i zarządzania bezpieczeństwem nie może opierać się na zwykłych metodach dydaktycznych. Złożoność i skala problemów występujących podczas każdej sytuacji kryzysowej uniemożliwia nauczanie poprzez wskazanie ściśle określonych dróg i procedur działania" - podkreśla dr Marcin M. Smolarkiewicz. Najlepiej gdyby istniała możliwość stałego ćwiczenia zachowań i umiejętności niezbędnych do zarządzania w sytuacjach kryzysowych, ustawicznego sprawdzania posiadanej wiedzy w praktyce. Jak to zrobić? Przecież wiadomo, że każdemu zależy, aby właśnie okazji do takiego działania było jak najmniej. Gdy jednak już zajdzie taka potrzeba, chodzi o to, żeby można było stanąć na wysokości zadania. I tu z pomocą przychodzi współczesna nauka i technologia. Przydatne okazują się w tym zakresie najnowsze techniki multimedialne i informacyjne.
Decyzja należy do ciebie
Centrum Edukacji Bezpieczeństwa Powszechnego w Szkole Głównej Służby Pożarniczej prowadzi od kilku lat szkolenia w formie Multimedialnych Treningów Decyzyjnych. Wykorzystuje się podczas nich komputerowe symulacje określonych sytuacji kryzysowych, umożliwiające w miarę dokładne odwzorowanie rzeczywistych zdarzeń, łącznie z aspektami socjologicznymi i psychologicznymi. Cyfrowe modele sytuacji kryzysowych i narzędzia do ćwiczenia procesów decyzyjnych tworzone są przez samych pracowników Centrum. Unikatowe scenariusze wykorzystywane w procesie dydaktycznym opierają się głównie na wiedzy z zakresu zarządzania kryzysowego, ochrony przeciwpożarowej, funkcjonowania i organizacji Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, funkcjonowania organów administracji rządowej i samorządowej, a także organizacji i prowadzenia akcji ratowniczych zarówno w sytuacjach zwyczajnych, jak i nadzwyczajnych.
Multimedialne Treningi Decyzyjne prowadzone są na wielu szczeblach decyzyjnych: od szczebla interwencyjnego (działania służb na miejscu zdarzenia), poprzez poziom taktyczny, do strategicznego, z możliwością ich łączenia. Uczestniczą w nich zarówno przedstawiciele służb ratowniczych, jak i administracji rządowej oraz samorządowej.
Sytuacja, w jakiej znajdzie się decydent uczestniczący w szkoleniu, powinna możliwie najbardziej przypominać rzeczywistą sytuację kryzysową - trudną, złożoną, dynamiczną (chaos informacyjny, nadmiar lub niedomiar informacji, informacje prawdziwe i nieprawdziwe, presja czasu, presja społeczeństwa, presja środków masowego przekazu, ograniczenia finansowe, prawne, społeczne, polityczne, psychologiczne, niedoskonałości organizacyjno-technologiczne, występowanie efektu domina itd.). Osoba ćwicząc musi mieć możliwość samodzielnego decydowania o wykorzystaniu bądź odrzuceniu informacji w kreowanej przestrzeni informacyjnej, włącznie z pozyskiwaniem informacji ze wskazanych źródeł, a także określeniem ich rodzaju i jakości. "Zakładamy, że decydent, osadzony w realiach symulowanej sytuacji kryzysowej, w oparciu o posiadaną wiedzę i doświadczenie, jest w stanie sam wypracować najlepsze w danej chwili rozwiązania, m.in. dzięki możliwości szerszego spojrzenia na skalę i rozmiar zagrożenia, z którym przyjdzie mu się zmierzyć" - tłumaczy dr Marcin M. Smolarkiewicz.
Dla stworzenia jak najbardziej wiernej symulacji rzeczywistości w trakcie treningów wykorzystane są wszelkie dostępne środki komunikacji (telefon, radio, Internet), jak również najnowsze formy multimedialnego odwzorowania rzeczywistości - poczynając od filmów, technologii cyfrowego przetwarzania obrazu (np. blue-box), poprzez technologie interaktywnych zdjęć panoramicznych (Interaktywna Panorama 360), aż po wykorzystanie hybrydy rzeczywistości wirtualnej opartej na obrazach z kamer cyfrowych.
W skład symulacji sytuacji kryzysowej wchodzi bardzo wiele elementów. Muszą być uwzględnione m.in. takie czynniki, jak: pozyskiwanie informacji, wypracowywanie strategii działania, podejmowanie decyzji, organizacja działań służb ratowniczych, współpraca z instytucjami pozarządowymi, współpraca ze środkami masowego przekazu, kontakt ze społeczeństwem. "Dla osiągnięcia zadowalającego, ostatecznego efektu potrzebna jest odpowiednia infrastruktura techniczno-informatyczna, wiedza ekspercka oraz nowoczesne narzędzia i formy multimedialne pozwalające na maksymalne zbliżenie się w "urzeczywistnieniu" symulacji sytuacji kryzysowej do oryginału" - mówi Marcin M. Smolarkiewicz.
Forma wzbogacona
W planach Centrum Edukacji Bezpieczeństwa Powszechnego jest uruchomienie prototypowego systemu treningowego bazującego na technologii tzw. wzbogaconej rzeczywistości (augmented reality).
Ma on być przeznaczony na początek do szkolenia przyszłych oficerów Państwowej Straży Pożarnej w prowadzeniu działań ratowniczych.
System będzie umożliwiał łączenie w czasie rzeczywistym obrazów rzeczywistego otoczenia pochodzących z cyfrowej kamery z cyfrowymi obrazami generowanymi przez komputer. Dzięki temu, wykorzystując hełm wirtualny połączony z umieszczoną na nim miniaturową kamerą cyfrową oraz komputer przenośny wyposażony w bezprzewodową łączność, można będzie stworzyć stanowisko treningowe zdolne zasymulować audiowizualnie zdarzenie typowe dla działań strażaków (np. pożar w mieszkaniu). W ten sposób strażacy będą mogli uczyć się prawidłowego reagowania na zagrożenia. Nawet jeśli się poparzą, to tylko wirtualnie.