Do niedawna SIP jako fundament korporacyjnych i operatorskich rozwiązań do komunikacji funkcjonował głównie w prezentacjach i zapowiedziach. Obecnie mamy wreszcie do czynienia z jego powszechną implementacją w produktach wiodących dostawców infrastruktury.

Na początku marca br. w Orlando na Florydzie odbyła się konferencja Voice Con Spring 2006. Tematyka nie była zaskakująca - od kilku lat na Voice Con mówi się głównie o transmisji audio (i wideo) w sieciach IP, a zwłaszcza o możliwościach związanych z wykorzystaniem uniwersalnego protokołu zarządzania sesjami SIP (Session Initiation Protocol). W przeciwieństwie do lat poprzednich w tym roku nie skończyło się na czczym gadaniu "jak to być powinno" - na towarzyszącej konferencji wystawie producenci po prostu pokazali, że SIP uzyskał poparcie w zasadzie całej branży.

Szczególnie interesujące wiadomości strategiczne i produktowe napłynęły ze strony Cisco Systems, który do tej pory unikał interoperacyjności z rozwiązaniami innych producentów. Można sądzić, że zmiana nastawienia Cisco wynika z tego, że firma osiągnęła już taką pozycję rynkową w dziedzinie systemów głosowych, że nie obawia się zbytnio konkurencji. Również dojrzałość funkcjonalna produktów Cisco oraz szerokość jego oferty są dziś na tyle duże, że firma może bez obaw realizować politykę otwartości i interoperacyjności.

Nowości Cisco odcisnęły się piętnem na VoiceCon, ale nie przyćmiły zupełnie tego co do powiedzenia i pokazania mieli jego rywale. Nowościami w dziedzinie komunikacji IP chwalili się na konferencji m.in. Microsoft, Siemens, 3Com, Avaya, Mitel i Nortel. Było kilka ciekawych rozwiązań z dziedziny zunifikowanej komunikacji, rozwiązania dla telecentrów, a także wiele produktów będących funkcjonalnymi rozszerzeniami istniejących produktów Cisco i Microsoftu, jak choćby rozwiązania głosowe firmy Citrix Systems.

Głos przenika ściany

Wątkiem przewijającym się w większości prezentacji na konferencji Voice Con Spring 2006 były systemy komunikacji zintegrowanej, w których transmisja głosu jest tylko jedną z wielu usług dostępnych dla użytkownika systemu komunikacyjnego. Takie spojrzenie na komunikację głosową staje się naturalne, w sytuacji gdy transmisja głosu odbywa się za pośrednictwem tej samej sieci, tych samych urządzeń i tych samych aplikacji co pozostałe rodzaje ruchu. Użytkownik korzysta z różnych urządzeń i różnych aplikacji, które umożliwiają mu komunikowanie się na różne sposoby.

Zintegrowany system komunikacji traktuje użytkownika tak samo, bez względu na to jaki kanał komunikacji zostanie użyty, co ma swoje konsekwencje użytkowe. Użytkownik może nie mieć dostępu do pewnej usługi, np. wideo, ale zostanie przez system rozpoznany i otrzyma możliwość skontaktowania się ze wszystkimi osobami przypisanymi do jego książki kontaktów za pomocą takiego medium, jakim aktualnie dysponuje - być może będzie to tylko komunikator tekstowy, ale jednak. Jest to możliwe, ponieważ zintegrowana komunikacja to nie tylko wiele mediów komunikacyjnych w jednej, standardowej sieci, ale także jednolite traktowanie użytkownika w każdym z nich, zarządzanie nie tylko komunikacją, ale prawami dostępu, zasobami typu książki kontaktów itp.

Równolegle zintegrowana komunikacja jako całość staje się usługą coraz bardziej przenikającą aplikacje biznesowe. Nie chodzi tu wyłącznie o systemy CTI działające w telecentrach, ale także o szeroko pojęte rozwiązania CRM i portale wspomagające pracę grupową. Zintegrowana komunikacja pojawiać się zaczyna wszędzie tam, gdzie potrzebna jest koordynacja rozproszonych działań, gdzie wymiana informacji odbywać się musi nieprzerwanie bez względu na porę dnia czy lokalizację pracowników. Ciekawe rozwiązania z tej kategorii na Voice Con Spring 2006 pokazał Citrix. Jego Application Gateway w połączeniu z serią produktów Office Voice może stanowić platformę do integracji usług komunikacji głosowej (i innej) z już działającymi aplikacjami.

Korzyści bez oszczędności

Don Peterson, dyrektor wykonawczy Avaya, powiedział na Voice Con Spring 2006 to co było dotychczas tajemnicą poliszynela: wdrożenie systemów komunikacyjnych opartych na IP niekoniecznie oznacza zmniejszenie kosztów komunikacji. Według niego systemy wykorzystujące IP pozwalają obniżyć koszty operacyjne związane z udostępnieniem i utrzymaniem usług komunikacji w ramach organizacji, nie zaś komunikacji rozumianej jako nakłady na rozwiązania. "Głęboko wierzę, że wartość [komunikacyjnych opartych na IP - przyp. red.] polega nie na redukcji kosztów, ale na tym jak zmieniają one biznes" - mówił Peterson. Pogląd ten potwierdziło wielu obecnych na konferencji przedstawicieli dużych organizacji, które wdrożyły systemy komunikacyjne oparte na IP.

Część z nich podkreślała elastyczność wynikającą z możliwości szybkiej zmiany dostawcy usług sieci WAN, inni mówili o możliwościach budowy infrastruktury komunikacyjnej w bardzo krótkim czasie, a jeszcze inni wskazywali na możliwość udostępnienia użytkownikom usług, których bez IP i SIP nie byliby w stanie zapewnić w ramach dostępnych im budżetów. Większość wskazywała na oszczędności wynikające z obniżenia opłat za rozmowy międzymiastowe, a część także oszczędności związane z kosztami utrzymania. "Peterson ma absolutną rację. Celem wdrożeń [systemów komunikacji wykorzystujących infrastrukturę IP - przyp. red.] jest zwiększenie produktywności, a nie proste oszczędności" - mówi Zeus Kerravala, analityk The Yankee Group.

Wspomniana wyżej komunikacja zintegrowana (czy też, jak mówią niektórzy dostawcy, uniwersalna, zunifikowana) rzeczywiście przyczynia się do obniżenia kosztów operacyjnych, ale przynajmniej w części przypadków nie tam, gdzie się tego klienci spodziewają. W wielu firmach pozostających przy tradycyjnych systemach telefonicznych, także w Polsce, usługi VoIP są obecne od dawna. Mnóstwo firm wyposażyło swoje centralki PBX w karty VoIP lub bramki proxy, które umożliwiają multipleksację kanałów głosowych na łączach internetowych. Wdrożenie komunikacji zintegrowanej upraszcza architekturę rozwiązań komunikacyjnych, eliminując potrzebę "mostkowania" świata komutowanego i pakietowego.

Obniżenie kosztów będzie też wkrótce możliwe ze względu na to, że rynek dojrzał do otwartej konkurencji na funkcje między rozwiązaniami kompatybilnymi na poziomie standardu SIP. Do tej pory każdy z dostawców starał się zmuszać klientów do kupowania całego rozwiązania komunikacyjnego własnej marki - od platformy sprzętowej i systemowej, przez aplikacje, aż po przełączniki i routery pośredniczące i oczywiście same słuchawki lub telefony programowe. Narzędzi przymusu było wiele, ale jednym z ważniejszych były niekompatybilne z rozwiązaniami innych producentów implementacje protokołu sygnalizacyjnego H.323.

SIP to także protokół sygnalizacyjny, jednak minęło już parę lat i powstały nowe pola do konkurowania, m.in. właśnie w postaci komunikacji zintegrowanej. Poza tym wolumen sprzedaży rozwiązań opartych na IP jest na tyle duży, że żądającym prawdziwej standaryzacji klientom można w końcu odpuścić. Firmy szukające oszczędności mogą więc dziś na poważnie myśleć o kupowaniu serwera komunikacyjnego od jednej firmy, telefonów IP od innej, a aplikacji komunikacyjnych od jeszcze innej. Takich firm nie będzie jednak wiele i dostawcy wiedzą, że i tak zarobią swoje. Historyjka o pełnej otwartości tylko im w tym pomoże, bo klienci zdecydowanie wolą mieć rozwiązania jednorodne i satysfakcjonuje ich już możliwość przesiadki na rozwiązanie konkurencyjne.