Udostępnianie w Internecie plików dźwiękowych nie jest niczym nowym. Ale możliwość ułożenia własnej ramówki programów radiowych z regularnie ściąganych kolejnych odcinków wybranych audycji, tworzonych przez profesjonalnych i nieprofesjonalnych nadawców, ma posmak nowości.

Sama idea udostępniania w Internecie plików dźwiękowych nie jest nowocią. Stacje radiowe od dawna udostępniają pliki dźwiękowe w formacie MP3 z nagraniem wybranych audycji (przykładem są choćby wywiady Moniki Olejnik w Radiu Zet), fragmenty wywiadów czy wystąpień audio i wideo można też znaleźć na stronach wielu serwisów informacyjnych.

Internetowy abonament

Podcasting to rozpowszechnianie plików audio lub wideo, m.in. audycji radiowych i teledysków, poprzez Internet z wykorzystaniem dystrybucji i subskrypcji RSS w celu odtworzenia ich na urządzeniach przenośnych lub komputerach osobistych. RSS to format przekazywania nagłówków wiadomości i samych wiadomości oparty na języku XML. Czytanie całych wiadomości możliwe jest dzięki tzw. czytnikowi kanałów. Dla plików dźwiękowych udostępnianych w podcastingu może być nim np. program iTunes czy rozszerzenie do przeglądarki internetowej. Czytnik kanałów podcastingowych spełnia funkcję oprogramowania automatycznie pobierającego i katalogującego wybrane transmisje. Innymi słowy, wystarczy nacisnąć umowny przycisk "ściągnij nowe" czy też ustawić opcję "aktualizuj raz dziennie", aby bez konieczności przeglądania serwisów wybranych nadawców treści cieszyć się szerokim wyborem aktualnych audycji.

Podcast to pliki lub treści zawarte w plikach, dostępne w Internecie dla każdego subskrybenta usługi. Może on mieć formę fragmentu bloga (internetowego dziennika), audycji radiowej, odcinka kursu językowego lub hobbystycznego, przeglądu prasy, czy odcinka książki czytanej przez lektora. Ta właśnie odcinkowość i regularność przekazu jest jedną z cech charakterystycznych podcastu. Witryny podcastingowe mogą również umożliwiać tradycyjne pobieranie plików, jednak to automatyczne dostarczanie nowych treści na podstawie subskrypcji jest tym, co odróżnia podcasting od prostego udostępniania plików. Ideą podcastingu jest udostępnianie treści audio lub wideo odbiorcom, którzy odtwarzają je wtedy, kiedy chcą, na preferowanych urządzeniach, w preferowany sposób, bez konieczności łączenia się w momencie odsłuchiwania z siecią Internet lub korzystania z tradycyjnych kanałów wykorzystywanych przez operatorów stacji radiowych i telewizyjnych.

Przewaga podcastingu nad tradycyjnymi mediami polega na udostępnieniu odbiorcom możliwości tworzenia własnej ramówki z audycji dostarczonych przez serwisy podcastingowe. Ogromna grupa odbiorców podcastów to użytkownicy iPodów, od nazwy tego urządzania pochodzi zresztą sam termin (broadcasting + iPod = podcasting). Podcasting zaczął się szerzej upowszechniać w drugiej połowie 2005 r., choć pierwsze symptomy boomu były zauważalne już w 2004 r. Tradycyjni nadawcy wciąż podchodzą do podcastingu dość ostrożnie. Radio BBC od 2005 r. testuje tę technologię, udostępniając w podcastingu 18 audycji nadawanych przez siedem kanałów BBC. Podcasty można znaleźć też na CNN.

Kłopot z kontrolą jakości

Podcasting jako dystrybucja audycji dźwiękowych jest stosunkowo nową formą umieszczania treści w Internecie i jako taki stwarza problemy przezwyciężone już przez twórców tekstów czy obrazów. Najważniejszy w tej chwili problem to wyszukiwanie audycji zawierających interesujące treści, a do tego zrobionych na tyle profesjonalnie, aby ich słuchanie nie było stratą czasu i nie narażało cierpliwości odbiorcy na próbę. Pierwsze wyszukiwarki powstały dosłownie kilka miesięcy temu. Można je znaleźć m.in. pod adresami: www.podzinger.com, www.blinkx.com, www.podscope.com i www.castingwords.com. Wszystkie stosują podobne metody indeksowania treści audycji. Automatycznie, za pomocą oprogramowania rozpoznającego mowę lub z udziałem ludzi dokonują transkrypcji tekstu audycji, a następnie w tradycyjny już sposób przeszukują pliki tekstowe pod kątem słów kluczowych. Tradycyjne wyszukiwarki posługiwały się do tej pory jedynie informacjami zawartymi w metadanych pliku dźwiękowego, opisującymi skrótowo zawartość danego pliku.

Funkcjonalność dostępnych wyszukiwarek nieco się w tej chwili różni. Niektóre umożliwiają np. natychmiastowe - z poziomu wyników wyszukiwania - odsłuchanie fragmentu audycji, umożliwiające ocenę jej charakteru czy jakości. Tak naprawdę jednak dostępne wyszukiwarki nie rozwiązują problemu oceny jakości merytorycznej, czy wiarygodności danej audycji. Poza tym automatycznie zrobione transkrypcje pozostawiają wiele do życzenia, są często bałaganiarskie i nieczytelne, głównie przez brak właściwej interpunkcji, co przemienia ocenę kontekstu poszukiwanego słowa kluczowego w koszmar. Wielu internautów poszukujących wartościowych treści posługuje się więc na razie założeniem, że wartościowe są te audycje, które zostały przygotowane przez profesjonalnych nadawców: stacje radiowe, serwisy informacyjne, szkoły wyższe, a jednocześnie ostrożnie poszukuje odpowiadających im audioblogów. Do wyszukiwania interesujących audycji - tak jak dziś szuka się interesujących tekstów na wybrany temat - jeszcze daleka droga.