Spółka UNILOT lansuje na polskim rynku nowy, szybki i pojemny system przetwarzania informacji geograficznych ARGIS 4GE.

Najpierw kilka słów o spółce. UNILOT powstał w zeszłym roku jako joint-venture PLL LOT, Banku PeKaO SA oraz UNISYS Corp. Jest jedynym przedstawicielem firmy UNISYS w Polsce. W ciągu roku UNILOT dokonał wiele. Założył centrum komputerowe wyposażone w dwa duże komputery, których zadaniem jest obsługa linii lotniczych bez przerwy przez 365 dni w roku. Gwarancją ciągłości pracy jest m.in. własny system zasilania energetycznego. Centrum dokonuje automatycznej odprawy pasażerów, towarów i samolotów, a także świadczy usługi dla innych użytkowników. Obecnie UNILOT oferuje system informacji geograficznej instytucjom, których działanie wymaga szybkiego korelowania informacji dotyczącej struktury terenu o dowolnej powierzchni z dowolnie wybranymi informacjami dotyczącymi obiektów znajdujących się na tym terenie.

ARGIS 4GE (Advanced Relational Geographical Information System) to geograficzny system informacyjny, działający w systemie UNDC. System ARGIS 4GE składa się z trzech zasadniczych elementów. Pierwszy to relacyjna baza danych ORACLE zawierająca obszerny zbiór informacji, które mogą być połączone w dowolne struktury, powiązane dowolnymi relacjami i podlegają dowolnym manipulacjom zdefiniowanym przez użytkownika. Drugim elementem jest system operacyjny UNISYS CONTENT. System ten automatycznie tworzy ciągły zbiór danych i nadaje im formę graficzną lub liczbową Jest to konieczne, ponieważ mapa terenu musi zachować ciągłość pomimo to, że zadane przez użytkownika obliczenia, czy transformacje danych, wykonywane są przez komputer osobno dla poszczególnych wycinków terenu. System ten wykorzystuje technikę QUAD-TREE. Polega ona na automatycznym powiększaniu skali każdego fragmentu mapy, którego opis staje się zbyt zagęszczony. Wybrany teren jest pierwot nic dzielony na pewną ilość prostokąt

Nie ma z góry zadanej granicy powiększania skali, a więc informacje można zagęszczać dowolnie i nierównomiernie. Trzecim elementem jest system graficznego przetwarzania danych, sterowany przez języki czwartej generacji Geographical Query Language i Stru-ctured Ouery Language. Pozwalają one na wykonywanie dowolnych manipulacji na z góry opisanych obiektach. Można za ich pomocą aktualizować mapę, wprowadzić linie komunikacyjne, przesunąć zarys budynku na ekranie, wprowadzać nową zabudowę. Manipulacje wykonywane są w sposób analogiczny do operacji w systemie X Windows.

Firma UNILOT zorganizowała niedawno pokaz wykorzystania ARGIS 4GE. Było to ciekawe wydarzenie. Zalety systemu ARGIS 4GE są niekwestionowal-ne i niektóre z nich widać gołym okiem. Jak wszystkie systemy wysokiej integracji ARGIS 4GE imponuje szybkością działania, plastycznymi walorami ekspozycji danych, łatwością dostosowania systemu do potrzeb klienta i prostotą obsługi.

Efektywność systemu demoastrowa-no na przykładzie mapy miasta Shef-field, dla którego UNISYS opracował bazę danych. Punktem wyjścia jest mapa miasta, którą w dowolnej skali można zobaczyć na ekranie. Mapa ta stanowi pierwszą warstwę informacji. Na drugą warstwę składa się sieć linii wodociągowych. Na trzecią linie energetyczne, na czwartą linie telefoniczni.- itd.

Użytkowaniu ARGIS 4GE a więc przy dzieleniu kosztów jego wykorzystania, system ten staje się wysoko opłacalny. Główną zaletą systemu jest łatwy przepływ informacji z centrali do jej peryferii i odwrotnie. Daje to możliwość sprawnego sterowania rozmaitymi służbami miejskimi na odległość. Rozwiązanie jest proste. Dowolny fragment mapy opisany jest przez związane z nim atrybuty i obiekty (features) zdefiniowane tak, jak życzy sobie użytkownik. Na przykład zakłady wodociągowe mogą zdecydować, że przy rurach wodociągowych atrybutami będą informacje o ich przekroju, o rodzaju materiału, z którego są zrobione, głębokości, na której są zakopane, i data ostatniej napra-

kontaktować w przypadku jakichś trudności. Hydraulik może sobie informację z monitora Wydrukować na drukarce i od razu wyrusza w teren z potrzebnymi narzędziami i zapasem części zamiennych. Uliczna naprawa trwa dwie lub trzy godziny, a nie dzień lub dwa.

ARGIS 4GE pozwala na szybkie zgromadzenie danych graficznych i alfanumerycznych dla dowolnego fragmentu terenu zapisanego w bazie danych. Stąd jego oczywista przydatność dla władz lokalnych, przedsiębiorstw komunalnych, transportowych i budowlanych, a także dla policji.

Każdy z tych potencjalnych użytkowników realizuje swoje własne cele. Np. przedsiębiorstwo budowlane będzie gromadzić zdjęcia budynków, policja zdjęcia ich mieszkańców. System staje się opłacalny w użyciu, jeśli' wszyscy użytkownicy zdecydują się na wspólne wykorzystanie jego potencjału. Żądania poszczególnych klientów są wówczas

lów. Następnie zostaje opisany przez dowolnie wybrane przez użytkownika atrybuty. Może to być np. nachylenie terenu, wysokość n.p.m., występujące na tym terenie zasoby mineralne, prawo własności do poszczególnych działek w mieście, zbiór adresów zawartych w prostokącie posesji, nazwiska właścicieli itp. Jeśli opis jakiegoś prostokąta ulegnie zbyt wielkiemu zagęszczeniu, prostokąt ten jest automatycznie dzielony na siatkę mniejszych prostokątów.

Mapy te, wykonane w różnych kolorach, można dowolnie nakładać na siebie. Taka wielowarstwowa mapa może być wykorzystana przez władze miasta, policję, zakłady wodociągowe, elektrownię, systemy transportu itd. Każda z tych instytucji może otrzymać wszystkie lub tylko niektóre warstwy do własnego użytku. Tylko wybrane instytucje mogą mieć prawo do nanoszenia zmian w warstwach, którymi dysponują. I, rzecz jasna, tylko przy wspólnym

wy. Obiektami może być zdjęcie zaworu zamykającego dopływ wody, schemat połączeń pod powierzchnią ulicy i ewentualnie nazwisko oraz telefon administratora domu. Jeśli nastąpi gdzieś awaria rurociągu, reaguje centrala. Zbiera potrzebne dane i przesyła je do monitora, który stoi w pomieszczeniu wykorzystywanym przez dzielnicowego hydraulika. Na monitorze pokazuje się wycinek mapy miasta, zdjęcie okolicy, gdzie nastąpiła awaria, opis rurociągu i adres osób, z którymi hydraulik ma się

opracowywane w osobnych pakietach informacji, nazywanych powłokami informacyjnymi (shells). Ma do nich dostęp tylko ten użytkownik, który je zamówił.

Tak złożony i efektywny system nie może być tani. Najprostsza konfiguracja obejmuje komputer SUN lub jego klon z monitorem o wysokiej rozdzielczości, z minimalną pamięcią 40 Mbyte RAM oraz dyskiem 700 Mbyte. Taka stacja robocza jest właściwie urządzeniem dedykowanym do wykonywania jedne go rodzaju zadań i używanie jej z in-

nym oprogramowaniem okazuje się nieopłacalne. System ARGIS 4GE powinien działać przez 24 godziny na dobę dla różnych klientów. Opisany zestaw kosztuje ok. 85.000- USD i jest od początku kompletnym narzędziem pracy. Odpowiednio do potrzeb stację można później łączyć w sieć dowolnej wielkości. Typowa, rozbudowana sieć opiera się na jednostce centralnej (host), w której mieści się główna baza danych. Do niej dołączone są stacje (worksta-tions), a do stacji końcówki, które służą do wyświetlania lub drukowania danych oraz dot wnoszenia elementarnych modyfikacji przeznaczonych dla bazy danych. Stacje wprowadzają bardziej zintegrowane informacje i przekazują je do jednostki centralnej.

System ARGIS 4GE jest obecnie instalowany w 15 miejscach w Europie (w Wielkiej Brytanii, 3 kantonach szwajcarskich i we Włoszech). Jego przydatność w Polsce jest również niewątpliwa. W wielu miastach sieć podziemnych instalacji jest tak gęsta i wielopoziomowa, że tradycyjna metoda nakładania kilku map na siebie staje się bardzo zawodna. Podobnie, na terenach o szczególnie wysokim stężeniu substancji zanieczyszczających środowisko, najlepszą metodą stałego monitorowania zmian byłoby wykorzystanie systemu informacji geograficznej. W szczególnych przypadkach, np. na terenie Śląska, gdzie poważnym problemem jest zapadanie się terenu nad starymi wyrobiskami górniczymi, system informacji geograficznej mógłby służyć do stworzenia trójwymiarowej mapy geologicznej. Za jej pomocą można by symulować przewidywane przypadki obsuwania się ziemi lub im przeciwdziałać. Wreszcie zintegrowany system informacji geograficznej usprawniłby pracę policji, pogotowia ratunkowego i straży pożarnej w dużych miastach.

Potencjalne korzyści są więc oczywiste. Z drugiej jednak strony ARGIS 4GE jest kosztowny. Co więcej, kosztów nie da się precyzyjnie oszacować przed wyraźnym określeniem zadań, do których system miałby zostać użyty. Ewentualna decyzja zakupu musi być dobrze rozważona. Prócz ceny, serwisu i innych warunków, trzeba rozważyć wiarygodność istniejących obecnie danych geograficznych (często rury wodociągowe biegną inaczej, niż wynikałoby to z danych Wydziału Geodezji) oraz nakłady i czas potrzebny na wpisanie danych. Jeśli opracowanie danych wejściowych miałoby trwać kilka lat, trzeba z zakupem poczekać, aż powstaną lepsze mapy. Chyba że sprawę wezmą w swe ręce entuzjaści sprawnego zarządzania i oba problemy, bazy danych oraz jej wykorzystania, rozwiążą jednocześnie.