Wróżenie na dwa rdzenie

Pierwsze dwurdzeniowe procesory o architekturze x86 pojawiły się na rynku nieco wcześniej niż można było oczekiwać jeszcze kilka miesięcy temu. 18 kwietnia Intel wprowadził do sprzedaży Pentium Extreme Edition 840 (3,2 GHz), a 3 dni później zadebiutowały układy AMD Opteron serii 800 (maks. 2,2 GHz).

Pierwsze dwurdzeniowe procesory o architekturze x86 pojawiły się na rynku nieco wcześniej niż można było oczekiwać jeszcze kilka miesięcy temu. 18 kwietnia Intel wprowadził do sprzedaży Pentium Extreme Edition 840 (3,2 GHz), a 3 dni później zadebiutowały układy AMD Opteron serii 800 (maks. 2,2 GHz).

Tak rozpoczęła się nowa era wyścigu wydajności - z punktu widzenia producentów mikroprocesorów znacznie trudniejsza dla działów marketingu przyzwyczajonych do prezentacji wciąż "wydajniejszych" układów jednoznacznie definiowanych przez szybszy zegar taktujący. Trudniejsza też staje się obiektywna ocena wzrostu mocy przetwarzania nowych układów, bo nie ulega wątpliwości, że coraz silniej zależy ona od stosowanych testów, architektury i konfiguracji systemu, a nie tylko samego procesora.

AMD i Intel przyjęły różne strategie. AMD zaczęła przygodę dwoma rdzeniami od układu dla serwerów, a procesory dla PC, stacji roboczych i notebooków mają się pojawiać w kolejnych miesiącach. Intel postąpił dokładnie odwrotnie - najpierw odbyła się premiera procesora Pentium (dla wydajnych komputerów PC, a więc kierowanych do tzw. early adopters), zaś na serwerowe układy Xeon trzeba będzie zaczekać do końca tego lub początku przyszłego roku.

Intel: od PC do serwera

Pentium Extreme Edition 840 3,2 GHz zawiera dwie jednostki CPU wyposażone w 1 MB pamięci podręcznej L2 każda, współpracuje z chipsetem 955X Express i kosztuje 999 USD. Układ obsługuje technologię Hyper Threading, a więc z punktu widzenia aplikacji komputer z tym procesorem jest traktowany jako system czteroprocesorowy. Natomiast w maju pojawią się kolejne modele dwurdzeniowe - Pentium D, które w odróżnieniu od Pentium Extreme Edition nie będą wyposażone w funkcje Hyper Threading. Kolejne zapowiadane przez firmę premiery to wielordzeniowe Itanium - pod koniec tego roku, oraz Xeon - na początku 2006 r.

Jak wynika z planów Intela, transformacja w kierunku przetwarzania wieloprocesorowego będzie wyjątkowo szybka. Zdecydowana większość nowych mikroprocesorów tej firmy zapowiadanych na najbliższe dwa lata to układy przynajmniej dwurdzeniowe. Intel opracowuje obecnie architektury wielordzeniowe w ramach ponad 15 projektów badawczych, a jego przedstawiciele nie ukrywają, że dotyczą one układów o znacznie większej niż dwie liczbie zintegrowanych jednostek CPU.

Zdaniem Pawła Gepnera z Intel Digital Enterprise Group, już w 2006 r. liczba sprzedawanych układów dwu- lub więcej rdzeniowych będzie większa od liczby układów jednordzeniowych. Firma przewiduje, że w przyszłym roku udział tej klasy procesorów w segmencie serwerowym osiągnie 80%, a w wypadku układów dla PC i notebooków - 75%.

Transformacja ta byłaby zapewne jeszcze szybsza, ale wiadomo, że procesory jednordzeniowe nie znikną z rynku z dnia na dzień ze względów ekonomicznych. W procesie produkcyjnym zawsze będą występować pojedyncze układy, których parametry nie będą pozwalały na łatwą integrację w systemie dwurdzeniowym i zamiast dopasowywać je do takiej architektury znacznie efektywniejszym rozwiązaniem będzie ich sprzedaż jako tanich, klasycznych procesorów jednordzeniowych.

AMD: od serwera do PC

AMD wprowadziła do oferty dwurdzeniowe układy Opteron 865 (1,8 GHz), Opteron 870 (2,0 GHz) oraz Opteron 875 (2,2 GHz). Podobnie jak w wypadku Pentium Extreme Edition mają one częstotliwości zegara istotnie niższe od oferowanych dotąd modeli z jednym rdzeniem CPU (Opteron 852 ma zegar 2,6 GHz). Jednak, jak twierdzą przedstawiciele firmy, umożliwiło to utrzymanie względnie niskiego poboru mocy, który w nowych układach nie przekracza 95 W. Oprócz tego procesory mają wymiary i konstrukcję zgodną ze starszymi modelami i ich implementacja nie wymaga żadnych zasadniczych modyfikacji architektury serwerów.

Podczas premiery firmy HP, IBM i Sun ogłosiły wprowadzenie w ciągu najbliższych dwóch miesięcy serwerów wyposażonych w te układy - będą to odpowiednio: ProLiant BL45p i DL585, eServer 326 i SunFire V40z. Natomiast na maj br. AMD zapowiada premierę modeli Opteron 200 (układy dla systemów dwu-procesorowych), a później również Opteron 100 (układy serwerowe o szczególnie niskim poborze mocy). Z kolei w czerwcu pojawią się dwurdzeniowe układy Athlon 64X2 dla PC lub stacji roboczych taktowane zegarem 2,2 i 2,4 GHz w wersjach wyposażonych w 1 MB i 512 KB pamięci podręcznej dla każdej jednostki CPU (ceny od 531 do 1001 USD).

Warto zauważyć, że w wypadku procesora Opteron AMD zdecydowała się na wprowadzenie cen nowości - układy serii 800 kosztują o blisko 1000 USD więcej od starszych wersji z jednym CPU. Firma zapowiada jednak, że w wypadku Opteron 200 polityka cenowa będzie inna - ceny układów będą się zaczynać od 851 USD, a więc obecnego poziomu najwydajniejszych układów tej rodziny.

Licencje na procesor czy CPU?

Wciąż pozostaje niepewność dotycząca licencjonowania oprogramowania. Oracle każdy rdzeń CPU traktuje jako niezależny procesor. Jednak pod naciskiem rynku wkrótce może zmienić zdanie, zwłaszcza że Microsoft ogłosił licencjonowanie swojego oprogramowania serwerowego "na procesor", a nie "na rdzeń". Ostatnio dołączył do niego IBM, choć nie do końca. Oprogramowanie na platformy RISC IBM licencjonuje "na rdzeń", zaś na platformy x86 (AMD i Intela) - "na procesor". Microsoft zamierza tymczasem traktować równo platformy x86 i Itanium, który należy do konstrukcji typu RISC.

Nie nowość, ale cieszy

Architektura wielordzeniowa nie jest sama w sobie nowością - IBM wprowadził takie modele układów Power4 już w 2001 r., Sun UltraSPARC IV są na rynku od ubiegłego roku, a Hewlett-Packard opracował własną technologię integracji dwóch układów Itanium na jednej karcie procesorowej. Wprowadzenie technologii wielordzeniowej do platformy x86 jest jednak dużym wydarzeniem, ma ona bowiem szansę trafić pod strzechy, a także do notebooków.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200