Przenoszenie numerów w sieci GSM

Prawo telekomunikacyjne, którego najnowsza wersja obowiązuje od września zeszłego roku, zobowiązuje operatorów telefonii GSM do świadczenia abonentom wielu nowych usług, m.in. usługi przenoszenia numeru (number portability). Funkcjonalność ta jak dotąd nie była i nie jest świadczona użytkownikom mobilnym w Polsce. Skąd wynika to opóźnienie i jakie techniczne przeszkody muszą zostać pokonane, aby pomyślnie wdrożyć tę usługę?

Prawo telekomunikacyjne, którego najnowsza wersja obowiązuje od września zeszłego roku, zobowiązuje operatorów telefonii GSM do świadczenia abonentom wielu nowych usług, m.in. usługi przenoszenia numeru (number portability). Funkcjonalność ta jak dotąd nie była i nie jest świadczona użytkownikom mobilnym w Polsce. Skąd wynika to opóźnienie i jakie techniczne przeszkody muszą zostać pokonane, aby pomyślnie wdrożyć tę usługę?

Wiele państw, które dążą do liberalizacji swojego rynku telekomunikacyjnego, decyduje się na wprowadzenie usługi przenoszenia numeru (PN). Świadczenie to pozwala na zachowanie numeru abonenta przy zmianie operatora, dzięki czemu istnieje szansa na poprawę konkurencyjności w sektorze telekomunikacyjnym. Operatorzy telekomunikacyjni natomiast traktują wprowadzenie PN jako "zło konieczne", obawiając się, że wielu dotychczasowych klientów opuści macierzyste sieci przechodząc do konkurencji.

Należy zaznaczyć, iż PN jest usługą, której charakter zależy silnie od lokalnych uwarunkowań. W wielu krajach, np. w Polsce, abonenci GSM płacą wyłącznie za wykonane rozmowy (opłata ze strony wywołującej), dzięki czemu mogą bez obaw rozpowszechniać swój numer telefonu. W innych, np. w USA, abonent płaci zarówno za rozmowy przychodzące, jak i wychodzące (opłata dzielona jest pomiędzy obie strony). Taka taryfikacja spowodowała, że usługa PN w USA nie była tak oczekiwana jak w krajach stosujących opłaty tylko ze strony wywołującej. Dodatkowo specyfiką sieci GSM jest rzadkość publikowania książek telefonicznych zawierających aktualny spis jej abonentów. Zwiększa to presję na operatorów, by wprowadzić PN.

Obowiązujący w Polsce Krajowy Plan Numeracji jest zgodny z zaleceniem E.164. Do 31 grudnia 2005 r. planuje się wprowadzenie zamkniętego planu numeracji, charakteryzującego się jednym poziomem numeracji krajowej. De facto po wprowadzeniu tej zmiany nadal będzie istniała niejednorodna struktura numeru abonenta w Polsce. Nadal będzie zachowany istniejący podział na numery geograficzne i niegeograficzne, którego wpływ na PN zostanie opisany w dalszej części pracy.

Klasyfikacja

Przenoszenie numerów w sieci GSM

Możliwe kierunki przenoszenia numeru

W RFC 3482 przedstawiono podział przenoszenia wynikający z rozgraniczenia numerów telefonicznych na geograficzne (stacjonarne) i niegeograficzne (niezwiązane z lokalizacją). Ze względu na charakter implementacji usługi można wyróżnić następujące typy przenoszenia numeru:

  • przenoszenie lokalizacji;
  • przenoszenie usługi: zachowanie numeru abonenta wewnątrz sieci przy zmianie usług jednej sieci telekomunikacyjnej na drugą (np. zachowanie numeru przy przejściu z sieci POTS do ISDN tego samego operatora); w danym kraju możliwe jest całkowite przenoszenie usługi (pomiędzy wszystkimi dostępnymi usługami) lub częściowe, którego ograniczenie wynika z przyjętego planu numeracyjnego (np. tylko pomiędzy POTS i ISDN, tylko pomiędzy NMT-450 i GSM);
  • przenoszenie operatora: zachowanie numeru wewnątrz tej samej sieci przy zmianie operatora.
Pierwszy z wyżej wymienionych stanowi jedną z podstawowych własności systemu komórkowego, jakim jest GSM. Umożliwia on bowiem zachowanie tego samego numeru abonenta MSISDN (Mobile Station ISDN) przy zmianie położenia jego stacji ruchomej. Przy przemieszczaniu się użytkownika uaktualniane są wyłącznie numery wewnątrzsieciowe LAI (Location Area Identity), określające obszar przywołań oraz TMSI (Temporary Mobile Subscriber Identity), identyfikujące czasowo terminal w sieci.

Kolejny typ przenoszenia wiąże się tylko ze zmianą wykupionych przez niego usług. Najlepszym przykładem może być zmiana linii analogowej na cyfrową w ramach tego samego operatora telekomunikacyjnego. Przejście zatem z POTS na ISDN nie musi się wiązać ze stratą wcześniejszego numeru. Ograniczeniem w tym przypadku może być przyjęty w danym kraju plan numeracyjny, który zabraniałby np. migracji z NMT-450 do sieci GSM.

Niestosowany w Polsce jest ostatni typ przenoszenia polegający na zachowaniu numeru przy zmianie systemu (operatora).

Wymagania stawiane usłudze

Przenoszenie numerów w sieci GSM

Procedura zestawienia połączenia w sieci GSM bez usługi PN

Konsekwencją wdrożenia i zastosowania usługi przenoszenia numeru jest zmiana numeru telefonicznego zbudowanego zgodnie ze standardem ITU-T E.164 na adres wirtualny. Zestawienie połączenia z takim abonentem nie może wykorzystywać hierarchicznej budowy numeru MSISDN. Musi zostać najpierw znaleziona odpowiednia translacja numeru wirtualnego na odpowiedni (zgodny z E.164) numer katalogowy. Dopiero wówczas możliwy jest właściwy routing. Mimo dodatkowych operacji, które należy wykonać, wprowadzenie przenoszenia powinno pozwolić na:

  • zachowanie poprzedniej jakości usług, tj. czas zestawiania połączenia nie może być zauważalnie dłuższy;
  • lepsze zagospodarowanie zasobów numeracyjnych, dzięki temu, że przyrost liczby abonentów operatora wiąże się z koniecznością przydziału nowej puli numerów;
  • realizację połączenia z numerem przeniesionym bez angażowania dodatkowych łączy telefonicznych.
Z procesem przenoszenia numeru wiąże się kilka pojęć:

  • Strefa zakresu numerów (SZN) to strefa, do której należą numery z przydzielonej przez regulatora rynku telekomunikacyjnego puli;
  • Aktualna sieć abonenta (ASA) to sieć, która aktualnie obsługuje numer abonenta;
  • Sieć zwalniająca to sieć, z której przeniesiono numer;
  • Sieć przyjmującą to sieć, do której przeniesiono numer.
Zanim numer abonenta zostanie przeniesiony, sieć zakresu numerów jest tożsama z aktualną siecią abonenta.

Przenoszenie numeru w sieci Global System for Mobile Communications

Warto przypomnieć, iż standard GSM wymaga, aby do abonenta przypisanych zostało kilka numerów, do których należy m.in.:

  • MSISDN: numer katalogowy (inaczej jego numere telefonu);
  • IMSI: międzynarodowy numer, który jednoznacznie identyfikuje użytkownika od strony sieci. IMSI jest znany tylko operatorowi świadczącemu usługi i to ten numer jest wykorzystany przy zestawianiu połączeń.
Abonent po raz pierwszy stając się usługobiorcą, otrzymuje parę numerów MSISDN i IMSI. W sieci bez usługi przenoszenia numeru zmianie operatora GSM towarzyszyła generacja nowej pary MSISDN/IMSI dla użytkownika. Po implementacji PN abonent zmieniając system otrzyma nowy numer IMSI, lecz zachowa swój stary MSISDN.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200