Sieć EARN (European Academic and Research Network - Europejska Sieć Akademicka i Badawcza) powstała na przełomie 1983 i 1984 roku częściowo jako dar firmy IBM dla środowiska naukowego Europy Zachodniej. W maju 1990 roku Polska została przyjęta do grona członków Stowarzyszenia EARN. Dwa miesiące później można już było uzyskać pierwsze połączenia za pośrednictwem głównego węzła krajowego PLEARN, zlokalizowanego w Centrum Informatycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W najbliższym czasie powstaną nowe węzły sieci we Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie, Łodzi i Toruniu.

Dostęp do sieci mogą uzyskać uczelnie i niekomercyjne instytucje badawcze na terenie Europy, Afryki i Środkowego Wschodu. Połączenie z amerykańską siecią BITNET realizowane jest przez podmorski kabel i łącze satelitarne. EARN ma także połączenia ze wszystkimi ważnymi sieciami badawczymi na świecie (INTERNET, CSNET, EUNET, HEPNET) i sieciami regionalnymi.

Głównym zadaniem sieci jest umożliwienie wymiany informacji między ośrodkami akademickimi i badawczymi. Ze względu na nieko-mercyjny charakter sieci nie wolno rozpowszechniać w niej informacji o charakterze handlowym, politycznym, tajnym i religijnym. Transmitowane dane nie podlegają specjalnej ochronie, a mimo to właściwie nie zdarzają się wypadki sieciowego piractwa, niszczenia zbiorów czy innych tego typu „zabaw". Przynależność do środowiska akademickiego zobowiązuje do przestrzegania norm i uszanowania interesów innych użytkowników.

Budowa sieci EARN

opiera się na standardach komunikacyjnych IBM pod nazwą SNA (System Network Architecture). Znaczna większość węzłów to komputery IBM z systemem operacyjnym VM lub MVS i komputery VAX pracujące pod kon-rolą systemu VMS lub UNIX.

W Polsce do sieci EARN włączona została tworzona już od kilku lat Krajowa Akademicka Sieć Komputerowa - KASK. Od rozpoczęcia eksploatacji EARN-u podział 'funkcji między obie sieci jest zgodny z ich przeznaczeniem. EARN zajmuje się przesyłaniem pomiędzy komputerami obliczeniowymi. Sieć KASK przyłącza terminale, komputery osobiste i inne urządzenia węzłów EARN-u. Dostęp do sieci jest możliwy także za pośrednictwem publicznej sieci telefonicznej z wykorzystaniem komputera osobistego jako terminala.

Uwzględniając zarówno wcześniejszy dorobek, jak i nowe potrzeby użytkowników uruchamia się obecnie połączenie gwiaździste do wszystkich centrów akademickich oraz połączenie obwodowe od Krakowa przez Katowice, Wrocław, Poznań - do Szczecina. Jednocześnie dość realne kształty przyjmuje koncepcja uruchomienia polskiego IN-TERNET-u, łączącego sieci lokalne (LAN) oraz sieci rozległe (WAN) w funkcjonalną całość.

Oferta dla użytkownika

to bogaty zestaw usług podstawowych, które użytkownik może modyfikować i dostosowywać do własnych potrzeb. EARN umożliwia transfer zbiorów różnych typów, tj. danych, programów i dokumentów, korzystanie z poczty elektronicznej, wymianę informacji w trybie interakcyjnym (np. telekonferencje), zdalne sterowanie i realizowanie zadań, dostęp do baz danych i bibliotek, uczestniczenie w grupach dyskusyjnych i zespołach problemowych. Aplikacje i zasoby sieci tworzone są przez samych użytkowników. Obecnie dostępnych jest kilka baz medycznych i biologicznych, baza muzyczna, system redagowania czasopism naukowych, baza programów komputerowych. Pod egidą stowarzyszenia EARN działa stale kilka grup badawczych, pracujących nad rozwijaniem struktury sieci i oprogramowania.

Na razie użytkownicy polscy mogą korzystać jedynie z poczty elektronicznej i transferu zbiorów. Pełne wykorzystanie możliwości sieci jest kwestią czasu, pokonania trudności natury technicznej i przychylnego stosunku Stowarzyszenia EARN.

Przyszłość sieci uwarunkowana jest w dużej mierze pomyślnym zakończeniem prac nad rozwiązaniami technicznymi i organizacyjnymi. „Być albo nie być" dla polskich użytkowników sieci to możliwość uzyskania nowych numerów telefonicznych i zdobycie lepszego komputera centralnego, który zastąpi wysłużonego BASF-a (IBM 370).

Jak do tej pory kierownictwo EARN w Polsce nie narzeka na brak zajęć, a pracownicy Centrum Informatycznego UW dokonują wręcz ekwilibry-stycznych sztuczek, by system działał sprawnie. Jeśli uda się przezwyciężyć wszystkie kłopoty, to możliwe będzie stworzenie w Polsce jednolitej sieci akademickiej w pełni połączonej z tego typu sieciami na świecie. Miejmy nadzieję, że nastąpi to w niedalekiej przyszłości.