Wyślij lopka!
-
- Andrzej Gontarz,
- 20.12.2004
Według danych UNESCO ludzie na całym świecie używają sześciu tysięcy języków. Tylko 10% z nich można spotkać w Internecie. W grupie tej znajduje się również język kaszubski.
Według danych UNESCO ludzie na całym świecie używają sześciu tysięcy języków. Tylko 10% z nich można spotkać w Internecie. W grupie tej znajduje się również język kaszubski.
"Pochodzę z Bosych Antków" - przyznaje Stanisław Geppert z Sopotu, jeden z twórców komputerowego edytora tekstów dla języka kaszubskiego (czyli Kaszebsczi Editora). "Bosymi Antkami" nazywano po wojnie ludność napływową z Polski centralnej, która osiedliła się w Trójmieście. Obecne zainteresowanie kaszubszczyzną wzięło się z chęci lepszego poznania najbliższego otoczenia, odkrycia specyfiki miejsca zamieszkania. Z czasem przerodziło się w pasję, która owocuje wieloma cennymi dla społeczności kaszubskiej inicjatywami. "Szukanie zakorzenienia w swojej lokalności, to odwrotna strona globalizacji" - uważa Stanisław Geppert.
Własny kod CSB
Razem z grupą podobnych sobie zapaleńców prowadzi serwis internetowy "Nasze Kaszuby" (http://www.naszekaszuby.pl ). Na co dzień pracuje jako inżynier w jednej z trójmiejskich firm z branży IT. Jego ambicją jest, aby na stronach WWW zawsze były świeże, aktualne wiadomości dotyczące społeczności kaszubskiej. "Nasz serwis jest najżywszym ośrodkiem kaszubskiego Internetu" - uważa Stanisław Geppert. Oprócz stałych zasobów dotyczących historii czy kultury Kaszubów oraz bieżących informacji na temat różnych wydarzeń czy imprez, serwis oferuje możliwość bezpośredniej wymiany myśli na liście dyskusyjnej. Korzystają z tego zarówno Kaszubi mieszkający w Polsce, jak i ci, którzy wyemigrowali za granicę.
Największymi skupiskami diaspory kaszubskiej są dzisiaj takie kraje, jak Kanada, Stany Zjednoczone, Niemcy, Holandia.
W wyniku inicjatywy zespołu Naszych Kaszub Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, delegowana przez Międzynarodową Organizację Standaryzacyjną (ISO) do prowadzenia rejestru trzyliterowych kodów języków w ramach normy ISO 639-2, przydzieliła językowi kaszubskiemu międzynarodowy kod CSB. Na razie jest to sygnał, że język kaszubski jest pełnoprawnym środkiem wymiany informacji we współczesnym świecie. Daje to społeczności kaszubskiej prestiż, umożliwia skuteczniejszą promocję. W przyszłości ułatwi to wprowadzenie języka kaszubskiego do systemów informatycznych.
"Z kaszubskich zasobów i narzędzi internetowych korzystają głównie ludzie młodzi - dwudziesto- czy trzydziestolatkowie, w mniejszym stopniu osoby ze średniego pokolenia" - ocenia Stanisław Geppert. Od 2002 r. zanotowano ponad 3000 pobrań edytora języka kaszubskiego. Od czerwca br. ponad dwieście razy pobierano sterownik kaszubskiej klawiatury. To dużo, zważywszy że pisać po kaszubsku umie jedynie nieliczna grupa najlepiej wykształconych członków społeczności kaszubskiej. Tymczasem językiem mówionym potrafi posługiwać się znacznie większa liczba osób. Są to głównie ludzie starsi, mieszkańcy wsi. Z każdym rokiem jest ich jednak coraz mniej. Jedyna nadzieja w młodych, którzy będą chcieli uczyć się kaszubskiego.
Kaszubi to jedna z kilku mniejszości etnicznych zamieszkujących nasz kraj (mniejszość etniczna rozumiana jest tutaj jako zbiorowość, która nie wytworzyła swojej państwowości). Jednakże pojawiają się głosy, że w odniesieniu do społeczności kaszubskiej należy mówić o grupie etnicznej o charakterze regionalnym lub o obywatelach polskich posługujących się językiem kaszubskim jako językiem regionalnym. Do mniejszości etnicznych zaliczani są także: Górnoślązacy, Łemkowie, Mazurzy, Warmiacy, Karaimi, Romowie, Staroobrzędowcy i Tatarzy.
Kryteria podziału nie są jednak do końca jasne i jednoznaczne. Dla wielu Łemkowie, Romowie czy Tatarzy to mniejszości narodowe, chociaż w raporcie NIK o funkcjonowaniu szkół mniejszości narodowych i etnicznych, Łemkowie zostali uznani właśnie za mniejszość etniczną, zaś Romowie za narodową.
Uznania za naród domaga się za to pokaźna grupa Ślązaków. W ostatnim spisie powszechnym z 2002 r. narodowość śląską zadeklarowało 172,7 tys. osób posiadających obywatelstwo polskie.
Tendencje narodowościowe pojawiają się ostatnio również wśród niektórych Kaszubów. W polskim parlamencie trwają obecnie prace nad projektem Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (po głosowaniu w Sejmie ustawa trafiła do Senatu). W założeniach ma ona uporządkować sytuację wszystkich tych społeczności w naszym państwie. W zaakceptowanej przez Senat wersji Ustawy Kaszubi nie są wymienieni ani wśród mniejszości narodowych, ani etnicznych (do tej ostatniej grupy zakwalifikowane zostały społeczności: karaimska, łemkowska, romska i tatarska), jest wymieniony natomiast język kaszubski jako mający status języka regionalnego.
