Dwurdzeniowe układy Opteron i deklaracja ich wsparcia przez HP to kolejna celna salwa AMD w kierunku rynkowej pozycji Intela.

AMD przedstawił prototypy dwurdzeniowych układów Opteron. Ma więc powody do dumy - to pierwsze dwurdzeniowe układy zgodne z architekturą x86. Tym bardziej że równocześnie z premierą prototypu firma przedstawiła działający serwer HP Proliant DL585 z czterema takimi układami. Instalacja dwurdzeniowych Opteron wymagała podobno jedynie modyfikacji BIOS-u. Prototyp pozostaje jednak tylko prototypem - prawdziwa gra idzie o to, by jak najwcześniej rozpocząć masową produkcję i zoptymalizować jej koszty, które znajdą później odzwierciedlenie w cenie. Intel - podobnie jak AMD - zamierza zaoferować układy dwurdzeniowe w połowie przyszłego roku.

Nowe Opterony zawierają dwa rdzenie współdzielące 1 MB pamięci podręcznej L2. Mogą być instalowane w tych samych gniazdach co układy AMD dostępne obecnie (940 wyprowadzeń elektrycznych), dzięki czemu można je umieszczać w serwerach opracowanych przez HP, Sun i IBM bez potrzeby modyfikacji konstrukcji. AMD obiecuje również, że obecni użytkownicy komputerów wyposażonych w modele Opteron wytwarzane w technologii 90-nanometrowej będą mogli w przyszłym roku wykonać upgrade do układów dwurdzeniowych, co będzie oznaczać podwojenie liczby dostępnych procesorów. Tego typu zgodność ma być zachowana dla wszystkich modeli Opteron, a więc przeznaczonych dla systemów zawierających od jednego do ośmiu procesorów.

W drugiej połowie 2005 r. mają się też pojawić dwurdzeniowe układy AMD dla stacji roboczych. Szczegóły dotyczące architektury, częstotliwości zegarów i cen nie są jeszcze ujawniane.

Zewnętrzna zgodność

64-bitowe układy Opteron i intelowskie Xeon są procesorami zgodnymi na poziomie rejestrów i pod względem zestawu instrukcji. Oznacza to, że komputery zawierające te układy mogą bez problemu współpracować z tymi samymi wersjami systemów operacyjnych i aplikacji. Ale na tym podobieństwa się kończą. Architektura obu układów: szyny danych, kanały wymiany informacji między procesorami i urządzeniami peryferyjnymi różnią się znacznie.

Intelowski Xeon Nocona ma architekturę Xeon DP z technologią NetBurst. Jest to więc wersja Pentium 4 wyposażona w 1 MB pamięci podręcznej L2, zegar do 3,6 GHz oraz możliwość pracy w systemach dwuprocesorowych. Komunikacja z pamięcią, urządzeniami zewnętrznymi i wymiana danych między współpracującymi procesorami jest obsługiwana przez współdzieloną szynę systemową o częstotliwości 800 MHz i maksymalnej przepustowości 6,4 GB/s. Ponieważ przepustowość szyny systemowej ma zasadniczy wpływ na wydajność systemu, Intel zdecydował się na zwiększenie jej częstotliwości z 533 do 800 MHz, a dodatkowo wyposażył system w trzy kanały I/O standardu PCI Express o wydajności 4 GB/s każdy. Ich teoretyczna sumaryczna przepustowość 12 GB/s jest jednak ograniczona do 6,4 GB/ przez szynę systemową.

Zupełnie inne podejście prezentuje AMD. Zamiast zwiększać częstotliwość szyny, firma opracowała technologię HyperTransport wykorzystującą, zależnie od modelu procesora Opteron, do czterech niezależnych, równoległych szyn systemowych. Jedna z nich jest szyną dedykowaną, zapewniającą wymianę danych z pamięcią przy wydajności maksymalnie 6,4 GB/s. Ponieważ każdy Opteron dysponuje taką szyną, wydajność dostępu do pamięci w systemach wykorzystujących wiele procesorów teoretycznie rośnie liniowo. Pozostałe trzy szyny służą do komunikacji między procesorami i z urządzeniami peryferyjnymi przy sumarycznej wydajności maksymalnej sięgającej 19,2 GB/s.

Opracowana przez AMD architektura HyperTransport jest szczególnie efektywna w systemach wieloprocesorowych. Pod tym względem intelowskie procesory Xeon ustępują Opteronom. Licencje na technologię HyperTransport kupiły i wykorzystują m.in. Transmeta i Apple.

Koniec z kopiowaniem

Od czasu opracowania pierwszego procesora 8080A, będącego klonem intelowskiego układu 8080 (lata 70.), AMD była firmą podążającą za technologiami i rozwiązaniami oferowanymi przez Intela. Trzeba przyznać, że odegrała ogromna rolę w utrzymywaniu konkurencji na rynku. To w dużej mierze dzięki AMD na rynku są obecnie dostępne PC kosztujące poniżej 500 USD i serwery stelażowe za 1200 USD - nawet jeśli większość z nich nosi logo Intela.