Płatnik bez barier
-
- Przemysław Gamdzyk,
- 13.09.2004
Ustawa o informatyzacji może przyczynić się do ''uwolnienia'' Programu Płatnika.
Ustawa o informatyzacji może przyczynić się do ''uwolnienia'' Programu Płatnika.
Jeśli uda się doprowadzić do przyjęcia i wejścia w życie tzw. ustawy o informatyzacji, to tym samym powinny zostać rozwiązane spory wokół Programu Płatnika, służącego do elektronicznej transmisji danych ubezpieczeniowych na potrzeby Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Od zależności...
Obecnie ZUS decyduje o tym, jakiego rodzaju oprogramowanie może być wykorzystywane przez firmy i instytucje do elektronicznego transferu danych. Do "wyboru" pozostaje tylko Program Płatnika w wersji dla Windows, co zdaniem wielu prawników stanowi niedopuszczalne nałożenie obciążeń na firmy zmuszane do wykorzystywania komputerów z systemem operacyjnym określonego producenta. Obowiązek przesyłania danych o ubezpieczonych dotyczy wszystkich średnich i dużych firm.
W tej sprawie wciąż toczy się sprawa sądowa przeciwko ZUS przed NSA. Pozywający domagali się opublikowania interfejsów do elektronicznej transmisji danych ubezpieczeniowych, tak by niezależni producenci oprogramowania mogli przygotować własne wersje Programu Płatnika, w tym także dla bezpłatnego systemu Linux. Program Płatnika autorstwa Prokomu jest dystrybuowany za darmo, ale firma ta posiada prawa autorskie i nie udostępnia kodów źródłowych. Jakiekolwiek modyfikacje programu, w tym integrowanie go z innymi aplikacjami, są niemożliwie.
... do dowolności
Zakończył się już etap uzgodnień resortowych do ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne. ZUS nie zgłosił zastrzeżeń do fragmentu mówiącego o tym, że zmianie ulegają zapisy regulujące zasady funkcjonowania systemu obsługi ubezpieczeń społecznych w Polsce, pozwalające ZUS na wskazanie, jakie oprogramowanie może służyć do elektronicznej transmisji. Nie zakwestionował również propozycji, by w ustawie o informatyzacji zawarto ogólną konstrukcję, iż w przypadku, gdy instytucja państwowa chce zbierać dane w postaci elektronicznej, to musi udostępnić specyfikację formatu danych wraz z tzw. testami akceptacyjnymi. To warunek wystarczający, by oprogramowanie służące do transmisji danych mogli przygotowywać niezależni producenci.
Alternatywny Program Płatnika powstał w ramach projektu Janosik, ale nadal nie może być on wykorzystywany do elektronicznej transmisji danych. Według nieoficjalnych informacji, ZUS wiążą z Prokomem klauzule umowne, które wymagają stosowania Programu Płatnika tej firmy.
Do zapewnienia bezpieczeństwa i integralności danych w elektronicznej transmisji danych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wykorzystywane są certyfikaty cyfrowe dostarczane przez szczecińskie Unizeto. Są to certyfikaty zwykłe, niepozwalające na składanie tzw. kwalifikowanych podpisów elektronicznych.
ZUS zamierza jednak docelowo umożliwić stosowanie certyfikatów kwalifikowanych. W związku z tym prowadzone są prace, które mają umożliwić akceptację przez Kompleksowy System Informatyczny ZUS wszystkich certyfikatów klucza publicznego zgodnych z przepisami o podpisie elektronicznym (dotyczy to także certyfikatów kwalifikowanych), tzn. wystawianych także przez wszystkie uprawnione do tego podmioty. Umożliwi to płatnikowi składek posługiwanie się jednym certyfikatem klucza publicznego w komunikacji z ZUS i innymi instytucjami.
Certyfikaty kwalifikowane są imienne (przysługują danemu pracownikowi), natomiast te wykorzystywane w Programie Płatnika pełnią funkcję pieczątki firmowej.
