Polecenia konforguracyjne

Niedawno pisałem, że początkujący użytkownik nie powinien samodzielnie modyfikować plików konfiguracyjnych, ale nie znaczy to, że ma być bezradny, gdy stanie przed taką koniecznością. Dlatego też w dzisiejszym odcinku proponuję niniejszą ściągawkę, wychodząc z założenia, że określenie właściwości systemu komputerowego nie jest specjalnie trudne, szczególnie jeżeli wie się, jakich poleceń używać.

Niedawno pisałem, że początkujący użytkownik nie powinien samodzielnie modyfikować plików konfiguracyjnych, ale nie znaczy to, że ma być bezradny, gdy stanie przed taką koniecznością. Dlatego też w dzisiejszym odcinku proponuję niniejszą ściągawkę, wychodząc z założenia, że określenie właściwości systemu komputerowego nie jest specjalnie trudne, szczególnie jeżeli wie się, jakich poleceń używać.

W naszych PC służą do tego celu dwa pliki: CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT. Różnica między nimi, najogólniej rzecz biorąc, jest taka, że pierwszy z nich jest wykonywany tylko raz - podczas startu systemu, natomiast drugi może być wykonywany wielokrotnie.

CONFIG.SYS jest specjalnym plikiem definiującym konfigurację pamięci i umożliwiającym podłączenie urządzeń peryferyjnych, wirtualnych itp. Jest to plik tekstowy, który można stworzyć używajac edytora tekstów, lub, co jest mniej wygodne, skopiować go z ekranu, wydając odpowiednie polecenie (COPY CON CONFIG.SYS).

Jego treść składa się z linii informujących system operacyjny o tym, które z parametrów mają mieć inną, niż domyślna wartość, a także o specjalnych "urządzeniach", które mają być przezeń zainstalowane, takich jak "mysz" czy dysk wirtualny. Urządzenia takie są dołączane do systemu przy użyciu programów instalacyjnych, tzw. driverów.

Plik CONFIG.SYS może zawierać następujące polecenia:

BREAK [ON|OFF]

Gdy parametr ten nie został podany, lub gdy został ustawiony BREAK OFF, system sprawdza, czy chcemy przerwać działanie polecenia tylko w trakcie wykonywania funkcji związanych z ekranem, klawiaturą, drukarką lub innym urządzeniem zewnętrznym. Polecenie BREAK ON powoduje, że system sprawdza, czy użytkownik nie nacisnął kombinacji Ctrl Break podczas wykonywania każdej funkcji. Można w ten sposób dokonać przerwania programów, które używają niewielu funkcji związanych z klawiaturą. Polecenie BREAK bez parametrów wyświetla aktualny stan.

Przykład: BUFFERS=xx

Polecenie to określa liczbę buforów systemowych, które będą zarezerwowane podczas inicjacji systemu (standardowo 2). Bufor dyskowy jest to ciągły obszar pamięci operacyjnej do przechowywania danych czytanych z dysku lub zapisywanych na dysk. Wielkość każdego bufora jest równa 528 kB. Bufory takie pozwalają na zwiększenie szybkośći przetwarzania, ponieważ dane mogą być czytane z nich bezpośrednio.

Przykład: BUFFERS=5

Jeśli polecenie to znajdzie się w pliku CONFIG.SYS, zarezerwowanych zostanie 5 buforów systemowych. Wiele programów może żądać zwiększenia liczby buforów np. do 30. Należy wówczas dokonać stosownych modyfikacji własnoręcznie, o ile nie zrobił tego za nas program instalacyjny.

INSTALACJA URZĄDZEŃ

DEVICE=[d:][path]filename[.ext] [switches]

- określa urządzenia oraz nazwy plików instalujących je w komputerze. Takie pliki zawierają programy obsługi urządzeń. Polecenie DEVICE umieszcza się tylko w pliku CONFIG.SYS.

Przykłady: DEVICE=C:\DRIVERS\RAMDRIVE.SYS

W tym przypadku program RAMDRIVE.SYS instaluje dysk wirtualny, czyli sztuczny dysk utworzony w pamięci operacyjnej. Taki dysk ma przydzieloną literę, podobnie jak każda przyłączona do komputera stacja dysków. Przy starcie DOS znajduje w pliku CONFIG.SYS polecenie DEVICE i wykonuje program instalujący dysk wirtualny.

DEVICE=MOUSE.SYS

W tym przypadku program obsługi myszy MOUSE.SYS, (nie MOUSE.COM !) jest instalowany podczas inicjacji systemu. Polecenie musi być zawarte w pliku CONFIG.SYS.

FILES=xx

Ustanawia maksymalną liczbę plików, które mogą być jednocześnie otwarte. Liczbę plików określa argument xx. Standardowo przyjmowane jest 8. Każdy plik, dodatkowo wyspecyfikowany w poleceniu FILES, powoduje zarezerwowanie 39 bajtów pamięci.

Przykład: FILES=16

Umożliwia pracę z 16 plikami jednocześnie.

SHELL=[d:][path] filename.ext [switches]

(d: - stacja dysków, path - ścieżka dostępu, filename - nazwa pliku, ext - rozszerzenie, switches - opcje).

Pozwala określić plik będący interpreterem poleceń. Domyślnie jest nim COMMAND.COM. Program, który zastąpi standardowy interpreter, musi znajdować się na wskazanym dysku.

Przykład: SHELL=D:\NORTON\NDOS.COM

Polecenie znajdujące się w pliku CONFIG.SYS informuje system o koniecznośći załadowania interpretera systemu, który znajduje się na dysku D:, w katalogu NORTON. Jeżeli nie poda się tego polecenia, to standardowo zostanie załadowany COMMAND.COM, mieszczący się w katalogu głównym dysku, z którego uruchomiono system.

DOS umożliwia użycie poleceń COUNTRY, LASTDRIVE i FCBS, a wpisuje się je następująco:

COUNTRY=xxx

To polecenie określa format daty i czasu dla wybranego kraju. xxx symbolizuje kod wybranego kraju. Standardowo przyjmowana jest wartość 001, wskazująca na USA. Poniższa tabela podaje kody innych krajów (są to numery międzynarodowych kodów telefonicznych):

KRAJ KOD KRAJU KRAJ KOD KRAJU _________________________________________________________

USA 001 W.Brytania 044 Holandia 031 Dania 045 Belgia 032 Szwecja 046 Francja 033 Norwegia 047 Hiszpania 034 RFN 048 Włochy 039 Australia 061 Szwajcaria 041 Finlandia 358 Izrael 972

FCBS=m,n

W ten sposób zmienia się liczbę plików, które mogą być równocześnie otwarte przez FCBS (file control blocks). Maksymalna liczba otwieranych równocześnie plików jest podawana przez parametr m (w granicach 1-255). Standardowo przyjmowane jest 4. W tym przypadku n określa liczbę plików, które nie mogą być automatycznie zamknięte przez DOS, jeżeli program próbuje przez FCBS otworzyc więcej niż m plików. Wartość m musi być wieksza od n. Jeżeli nie korzystamy z bardzo starych aplikacji, parametr ten można ustawić na FCBS=0,0.

Przykład: FCBS=8,4

Polecenie znajdujące się w CONFIG.SYS określa 8 plików możliwych do otwarcia przez FCBS. Jeżeli program otwiera więcej niż 8 plików równocześnie, wtedy pierwsze 4 nie będą automatycznie zamykane przez DOS.

LASTDRIVE=x

Określa maksymalną liczbę urządzeń dyskowych dostępnych dla DOS. x może być każda litera od A do Z. Użyta litera będzie nazwą ostatniego urządzenia, którą DOS zaakceptuje. Minimalna liczba urządzeń, określona przez to polecenie, musi być równa aktualnej liczbie napędów zainstalowanych w systemie. Jeśli liczba przyłączonych urządzeń jest większa niż x, powyższe polecenie zostanie zignorowane.

Przykład: LASTDRIVE=J

J jest dziesiątą literą alfabetu, zatem powyższe polecenie ograniczy do 10 liczbę dostępnych dla DOS urządzeń dyskowych.

PLIKI WSADOWE

AUTOEXEC.BAT jest szczególnym przypadkiem pliku wsadowego, gdyż jest wykonywany automatycznie podczas startu systemu. Plik do przetwarzania wsadowego można utworzyć używając edytora liniowego EDLIN lub polecenia COPY z klawiatury. Np.:

COPY CON: AUTOEXEC.BAT

W tym przypadku tworzenie pliku należy zakończyć sekwencją klawiszy F6 i ENTER. Plik .BAT może zawierać rownież parametry formalne, które podczas przetwarzania wsadowego zastąpione zostaną argumentami zdefiniowanymi w poleceniu.

Przykład:

COPY CON: PRZENIES.BAT

COPY %1 %2

DEL %1

ECHO: GOTOWE

W pliku .BAT można definiować do 10 parametrów formalnych. Zwiększenie ich liczby osiągamy przez wpisanie instrukcji SHIFT. Używając w pliku wsadowym znaku "%" należy go zapisać jako "%%".

Jeżeli plik wsadowy ma się odwoływać do innego pliku typu BAT, należy użyć instrukcji CALL (nazwa pliku). Aby rozpocząć przetwarzanie, wprowadzamy nazwę pliku wsadowego bez rozszerzenia z parametrami. Np. dla pliku

PRZENIES plik1 plik2

komputer podstawia pod %1 plik1, pod %2 plik2, pod %0 nazwę pliku wsadowego PRZENIES i wykonuje polecenia zawarte w pliku. Zostaną one wykonane identycznie jak w przypadku wprowadzenia ich bezpośrednio z klawiatury.

Plik wsadowy może zawierać, oprócz poleceń DOS, także instrukcje sterujące przetwarzaniem wsadowym. Są to: ECHO, FOR, GOTO, SHIFT, PAUSE, IF, REM.

Podczas startu systemu DOS sprawdza, czy na dysku, z którego był ładowany, znajduje się plik o tej nazwie. Jeżeli plik zostanie odnaleziony, DOS wykonuje automatycznie zawarte w nim polecenia i instrukcje.

Plik AUTOEXEC.BAT może być utworzony w następujący sposób:

COPY CON: AUTOEXEC.BAT

Wprowadzanie poleceń do pliku wsadowego kończymy wcisnięciem klawisza F6 lub Ctrl-Z.

Jeżeli plik AUTOEXEC.BAT zawiera przykładowo polecenie

B:\NORTON\NC

to, po zainstalowaniu systemu, DOS automatycznie przechodzi do wykonania programu NC, znajdującego się na dysku B:, w katalogu NORTON.

W pliku AUTOEXEC.BAT znajdują się dane uzupełniające CONFIG.SYS, a określające dalsze właściwości systemu. Należą do nich w szczególności: PATH, SET, PROMPT i APPEND.

PATH [path];[path];[...];path

Parametr wskazuje, gdzie znajdują się pliki wykonywalne. Jeżeli chcemy uruchomić program, do którego podaliśmy ścieżkę dostępu, wystarczy podać jego nazwę bez ścieżki dostępu. Program ten będzie poszukiwany najpierw w katalogu bieżącym, a następnie, jeśli nie zostanie odnaleziony, we wszystkich katalogach środowiska PATH, w kolejności od lewej do prawej.

SET nazwa=łańcuch znaków (np SET NU=D:\NORTON)

W ten sposób możemy przyporządkować (ustawić) dalsze parametry środowiska, np.

NC (program NORTON COMMANDER) NU (program NORTON UTILITIES) COMSPEC (procesor poleceń COMMAND.COM)

Ustawienie tych parametrów pozwala np. na nakazanie systemowi używania konkretnej ścieżki lub parametru w odniesieniu do danego programu. Znaczy to, że prawa strona równania zostanie na stałe skojarzona z lewą. Zatem, jeżeli podaliśmy SET COMSPEC=E:\COMMAND.COM, to nasz komputer będzie szukał procesora poleceń w katalogu głównym dysku E: nawet wówczas, gdy w bieżącym katalogu znajduje się plik o tej samej nazwie. Należy jednak używać tego polecenia rozważnie, bo w wypadku gdy skasujemy E:\COMMAND.COM, pozbawimy system procesora poleceń, chociaż będzie on nadal na dysku C:, z którego załadowany był system operacyjny.

APPEND [path];[path];[...];[path]

Polecenie to, a właściwie osobny program (APPEND.EXE), działa tak samo jak PATH, tylko że odnosi się do plików z danymi, czyli nie będących programami (rozszerzenia inne niż .EXE,.COM,.BAT).

DOS kryje w sobie jeszcze wiele bardzo ciekawych możliwości, zmian sposobu funkcjonowania systemu. Obiecuję napisać o nich w najbliższym czasie.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200