Technika kosmiczna wkracza coraz częściej do powszechnie używanych systemów łączności. Pozwala na uzyskanie komunikacji wolnej od zakłóceń, szybszej i na dowolną odległość. Poza najnowszymi systemami satelitarnej łączności ruchomej (przenośnej), doskonalone są systemy stacjonarne, zapewniające wszechstronną łączność w każdych warunkach.

Możliwość transmisji głosowej o zasięgu globalnym stanowi od dawna jeden z celów rozwiązań telekomunikacyjnych. Poza łącznością przewodową rozmowa na dużą odległość możliwa jest obecnie jedynie przez satelitę. W trakcie wstępnych prób znajduje się komórkowa telefonia satelitarna, jednak jej koszt będzie bardzo duży. Rozwiązanie to wymaga bowiem umieszczenia na orbitach 66 satelitów komunikacyjnych i stworzenia odpowiedniej infrastruktury naziemnej. Lansowany przez Motorolę system satelitarnej telefonii komórkowej Iridium nie znajduje na razie poparcia wśród wielkich operatorów sieci telekomunikacyjnych w USA i innych krajach. Na razie jednym z najbardziej dostępnych systemów bezpośredniej, globalnej łączności satelitarnej pozostaje Inmarsat-A, wykorzystujący własne satelity jako repeatery i zapewniający niezawodne połączenia nie tylko z publicznymi sieciami telefonicznymi, ale teleksowymi i teledacyjnymi.

System łączności satelitarnej Inmarsat dostępny jest takze w Polsce. Jego satelity umieszczono na orbitach geostacjonarnych na wysokości 35 680 km nad równikiem. Segment kosmiczny sieci składa się obecnie z czterech satelitów operacyjnych i siedmiu zapasowych. Umieszczone są one w czterech regionach oceanicznych: Atlantyk Wschód, Atlantyk Zachód, Pacyfik i Ocean Indyjski. Takie położenie satelitów wynika z historycznych uwarunkowań systemu, który początkowo służył do łączności na morzach. Wraz z technicznym doskonaleniem sprzętu system Inmarsat zaczął być stosowany do utrzymywania łączności także na lądach i jest dzisiaj ogólnoświatowym systemem łączności satelitarnej, obejmującym powierzchnię całej Ziemi, poza obszarami podbiegunowymi.

Satelita systemu Inmarsat zawiera radio-transpondery i antenę o kołowej charakterystyce promieniowania. Poza częścią umieszczoną w kosmosie, system składa się z naziemnych stacji przekaźnikowych LES (Land Earth Station) i terminali użytkowników. Cała łączność w obu kierunkach przechodzi przez satelitę i stację przekaźnikową. Stacja ta także kontroluje łączność z terminalem i jego pracę, w tym włączenie nadajnika.

Terminalem stacjonarnym, umożliwiającym satelitarną łączność telefoniczną (głosową), teleksową i teledacyjną jest produkowany przez amerykańską MTI (Mobile Telesystems Inc.) typ MCS-9120 LB. Jedna z jego głównych zalet to możliwość uzyskania bezpośrednich połączeń z publicznymi sieciami telefonicznymi.

Intergralną część terminala stanowi antena kierunkowa o wysokim uzysku. Po ukierunkowaniu anteny na satelitę terminal otrzymuje ciągłą transmisję częstotliwości nośnej TDM (Time Division Multiplexed) ze stacji przekaźnikowej, co pozwala na zsynchronizowanie terminala MCS-9120 LB ze stacją. Po uzyskaniu połączenia z satelitą można zestawić dupleksowe kanały łączności telefonicznej lub teleksowej, podobnie jak przy łączeniu linią przewodową. Od momentu zestawienia łącza naziemnego stacja przekaźnikowa staje się "przezroczysta" i służy tylko do nadzorowania stanu połączenia i poźniejszego rozłączenia. Identyfikacja terminala i informacja o położeniu jest nadawana automatycznie, operator musi jedynie nacisnąć przycisk żądania kanału i identyfikacji terminala.

Dodatkowo z terminalem może współpracować centralka telefoniczna, komputer, faks, teleks, sprzęt wideo i szyfrator. Dwa terminale mogą się też komunikować wzajemnie. Ta możliwość wraz z opcją współpracy z telefoniczną siecią przewodową, pozwala na pełną elastyczność w łączności, w skali krajowej i globalnej.

Podstawowe cechy terminala MCS-9120 LB to:

* Częstotliwość pracy 1636,5-1645 MHz nadawanie i 1535- 1543,5 MHz odbiór.

* Dwa wejścia telefoniczne, wejście faksowo-modemowe i teleksowe.

* Pasmo przenoszenia głosu 300-3000 Hz, transmisja danych 9600 b/s (dupleks).

* Opcjonalny blok szybkiej transmisji danych (56/64 kb/s w simpleksie lub dupleksie).

* Antena paraboliczna o średnicy 90 cm umieszczona w kopule chroniącej przed wpływem warunków atmosferycznych.

* Zasilanie 110/220 V, 47-67 Hz, 370W.

* Możliwość pracy w temperaturze od -35 do +55 C, wilgotność do 95%.

* Wymiary anteny wraz z pokrywą 114x122 cm, waga 61 kg, panelu elektonicznego 58x53x45 cm i 60 kg, panelu kontrolnego 22x7x22 cm i 1,5 kg.

Obudowa anteny parabolicznej zapewnia stabilny, wysoki uzysk sygnału, pozwala na przesył danych z dużymi prędkościami, umożliwia odległe umiejscowienie anteny na dachu.

Cena terminala MCS-9120 LB wynosi 33 800 USD. Koszty eksploatacji sprowadzają się do płatności za czasy połączenia, dla telefonu ok. 9 USD za minutę, dla teleksu ok. 5 USD.

Łączność satelitarna w tym systemie wykorzystywana jest przede wszystkim przez instytucje rządowe, duże przedsiębiorstwa, szczególnie działające na dużych obszarach (np. geologiczne, transportowe), agencje prasowe, organizacje ratownicze. W naszych warunkach łączność tego typu wykorzystują ponadnarodowe koncerny, włączając przejmowane fabryki do własnych sieci informacyjno- handlowych. Z systemu Inmarsat korzysta np. potentat aluminiowy Marc Rich, aktywnie inwestujący w Rosji i Rumunii. Wszystkie zakłady koncernu wyposażono w łączność telefoniczną Inmarsat, co pozwala dyrekcji na bieżącą kontrolę i kierowanie całością przedsięwzięcia.

Bliższe informacje na temat systemu Inmarsat można uzyskać od prezesa spółki SkyCom w Warszawie, p. Krzysztofa Olszowskiego. Tel. 43 58 80, ul. Rolna 155A, 02-729 W-wa.