Są takie instytucje (szpitale, wojsko, policja, administracja), w których natychmiastowy kontakt z konkretną osobą może mieć decydujące znaczenie dla szybkiego rozwiązania pojawiającego się nagle problemu. Na przykład, zlokalizowanie określonego specjalisty do nietypowego przypadku w dużym szpitalu pozwala często uratowac życie pacjenta.

Do tego właśnie służy system lokalizacji osób - System Aktywnych Lokalizatorów Personalnych ABS firmy Olivetti. Umożliwia on bezprzewodową komunikację pomiędzy lokalizatorem, emitującym promienie podczerwone a siecią czujników termicznych sprzęgniętych z centralnym komputerem włączonym do sieci lokalnej.

Lokalizator jest małym urządzeniem o wymiarach 55x55x7 mm i waży ok. 40 g. Jest on "widoczny" dla wspomnianych czujników z odległości do 15 m. Komunikacja pomiędzy lokalizatorem a siecią czujników może być uznana za ciągłą. Umożliwia to uzyskanie wiarygodnej informacji o miejscu pobytu właściciela lokalizatora w czasie rzeczywistym, bez jakiejkolwiek ingerencji posiadacza znacznika. Komunikacja pomiędzy lokalizatorem a siecią czujników może być dwukierunkowa.

Komputer zawiadujący tym systemem odbiera sygnały od poszczególnych czujników, dokonuje obróbki danych i udostępnia je klientom w odpowiedniej postaci. Komunikacja podczerwona jest tania i dobrze nadaje się do takich zastosowań, jak opisywany aktywny lokalizator personalny. Na szczególną uwagę zasługuje fakt użycia w owej sieci promieniowania nieporównywalnie mniej szkodliwego niż we wszystkich innych sposobach bezprzewodowej komunikacji.

Lokalizator personalny zużywa energię, w związku z czym istotnym problemem jest częstotliwość wysyłania sygnału lokalizującego. Przy emisji jednego sygnału o czasie trwania 0,1 s co 15 s, średnie zużycie energii elektrycznej jest bardzo małe. Zapewnia to żywotność baterii zasilającej czujnik przez okres ok. jednego roku. Lokalizator wyposażony jest ponadto w element światłoczuły, który gdy się ściemnia stopniowo wydłuża interwał wysyłania sygnału lokalizującego. W znacznie zaciemnionych pokojach lub zamkniętej szufladzie okres pomiędzy wysyłanymi sygnałami wydłuża się aż do osiągnięcia stanu, w którym lokalizator pobiera bardzo mało energii. Po umieszczeniu lokalizatora w szufladzie, podczas weekendu lub urlopu, efektywna żywotność baterii czterokrotnie wydłuża się.

Jak zwykle w systemach sieciowych okablowanie jest istotną częścią kosztów, ich wysokość redukuje możliwość zastosowania zwykłego kabla telefonicznego. Format transmisji danych jest zgodny ze standardem RS232. Zatem każdy komputer z portem RS232 może być kontrolerem sieci lokalizatorów.

System generuje tabelę, w której nazwiskom przyporządkowano dynamicznie aktualizowane pola, zawierające numer telefonu wewnętrznego oraz miejsce, w którym znajduje się osoba nosząca lokalizator. Tabela ta może być wyświetlona na wszystkich terminalach i komputerach kontrolowanego obszaru.

Pierwsza kolumna tabeli zawiera nazwisko osoby. Druga, numer telefonu wewnętrznego, w pobliżu którego znajduje się dana osoba. W trzeciej kolumnie (położenie) podane jest aktualne miejsce pobytu "poszukiwanego" oraz numer pokoju wraz z informacją, do jakiego działu należy ten pokój. W następnej kolumnie (z kim) podano liczbę osób znajdujących się w pobliżu, co stanowi sugestię, czy dana osoba zgadza się by jej przeszkadzać. Kolumna statusu wskazuje, czy próba skontaktowania się z daną osobą jest możliwa. Informacja o położeniu osoby podawana jest w procentach - poczynając od pierwszej rejestracji za każdą kolejną rejestrację w tym samym miejscu dodawane jest 20%. Tak więc po pięciu kolejnych rejestracjach bez zmiany miejsca pobytu osiągane jest 100%. Już na pierwszy rzut oka można wskazać osoby przebywające stale w pokoju (100%) oraz aktualnie przemieszczające się (20% - 80%). Po upływie dwóch minut bez rejestracji pole statusu zastępowane jest przez godzinę (np. 12:30). W połączeniu z kolumną "położenie" może to stanowić informację, że dana osoba np. opuściła budynek. W przypadku braku sygnału przez okres przekraczający jeden dzień wyświetlana jest informacja o ostatniej rejestracji (np. "Piątek").

Stwierdzono, że ta postać zapisu informacji jest wygodna i nie przeładowuje ekranu nadmiarem danych. Poza informacją wyświetlaną na ekranie system pozwala na wykonywanie prostych komend kontroli. Najczęściej używane są komendy odczytujące:

- lokalizację wskazanego znacznika personalnego oraz, jeśli ostatnio się przemieszczał, listę miejsc, w których przebywał w ciągu ostatnich 5-ciu minut kolejno, z prawdopodobieństwem znalezienia go w tych miejscach

- nazwiska właścicieli lokalizatorów personalnych znajdujących się aktualnie w pobliżu wskazanego miejsca

- raport o położeniach wskazanego lokalizatora personalnego w ciągu jednej godziny.

- położenie wskazanego lokalizatora personalnego i informację o lokalizatorach personalnych znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie

- uruchamianie mechanizmu wyzwalania sygnału dźwiękowego wskazującego, że szukana osoba została zlokalizowana. Jest to komenda szczególnie użyteczna, kiedy próbuje się dostarczyć pilną wiadomość osobie, która powróciła do obszaru objętego lokalizacją.

W przypadku, gdy system Aktywnych Lokalizatorów Personalnych jest wdrożony w wielu oddalonych od siebie obiektach, dzięki wymianie danych między obiektami informacje o położeniu i numerach telefonu są stale aktualizowane. W przypadku rejestracji pochodzącej z oddalonego miejsca podawany jest pełny numer telefonu. Użytkownicy mogą również zapisać proste informacje tekstowe na monitorze ("Jestem we Włoszech"). Są one wyświetlane przez określony czas i automatycznie kasowane przez nowsze rejestracje. Dostępnych jest również wiele symboli graficznych dla przekazania różnych informacji.

System, aby nie budzić wątpliwości co do legalności monitorowania ruchów personelu, nie zapisuje żadnej z lokalizacji na stałe. Zawsze mogą zaistnieć sytuacje, kiedy z jakichś powodów ktoś nie będzie chciał być lokalizowany i powinien mieć do tego prawo.

Istnieją urządzenia biurowe, które potencjalnie mogą być nadużywane do kontroli pracowników jak np. komputer rejestrujący czas przybycia do pracy; PBX rejestrujący połączenia telefoniczne, czy system kart-kluczy umożliwiający śledzenie ruchów pracownika na terenie biura. W praktyce rzadko się zdarza, aby te urządzenia były wykorzystywane przeciwko zatrudnionym, ale każdy z tych systemów daje, przy niewłaściwym wykorzystaniu, możliwość naruszania praw osobistych pracowników.

Nowoczesna technologia może być używana do złych lub dobrych celów. Powinniśmy zatem dołożyć starań, aby technologia lokalizatorów personalnych została wykorzystana z pożytkiem dla pracowników, bez naruszenia ich prawa do prywatności.

Ewa Jurkiewicz, Ing. C. Olivetti & C., S.p.A

Włodzimierz Gogołek, Centrum Wyszukiwania Informacji Profesjonalnej - WIP.