Saga o pagerach (1)

Potrzeba przekazywania informacji jest jedną z najważniejszych potrzeb ludzkiej cywilizacji. Dużych nakładów finansowych i inwestycyjnych wymaga przekazywanie i odbieranie informacji z dowolnego miejsca, bez dostępu do tradycyjnej, przewodowej telefonii publicznej. Dzisiaj wymaganiom tym mogą sprostać jedynie telefony komórkowe i łączność radiowa. Niestety, systemy te są stosunkowo drogie.

Potrzeba przekazywania informacji jest jedną z najważniejszych potrzeb ludzkiej cywilizacji. Dużych nakładów finansowych i inwestycyjnych wymaga przekazywanie i odbieranie informacji z dowolnego miejsca, bez dostępu do tradycyjnej, przewodowej telefonii publicznej. Dzisiaj wymaganiom tym mogą sprostać jedynie telefony komórkowe i łączność radiowa. Niestety, systemy te są stosunkowo drogie.

Jednostronną łączność bezprzewodową do odbiorcy zapewniają systemy przywoławcze (paging system). Przesłanie dowolnej informacji do ściśle określonego użytkownika systemu, wg badań statystycznych, wypełnia nasze potrzeby komunikowania w ok. 60%. Stąd, pomimo jednostronności przekazu, systemy przywoławcze (właściwsza nazwa - systemy informujące), są stosowane coraz powszechniej.

Użytkownikami pagerów

są głównie osoby lub grupy osób, które powinny otrzymać wiadomości niezależnie od miejsca aktualnego pobytu. Można tu wymienić lekarzy, specjalistów - techników, dyrektorów fabryk, członków ekip ratowniczych itp., którzy w określonych, z reguły nieszczęśliwych okolicznościach, powinni jak najszybciej stawić się na swoich stanowiskach pracy. Pagery znajdują też zastosowanie w przekazywaniu aktualnych informacji grupom osób, np. w wojsku (rozkazy do odległych placówek), straży pożarnej (wezwania i informacje o zagrożeniach), policji (koordynacja akcji). Poza wymienionymi wypadkami pager może informować o bardziej prozaicznych wydarzeniach, np. o nadejściu faksu, dostawie towaru, kursach walut i akcji itp.

Dla osób, które wiele podróżują na terenie kraju, noszenie pagera ma sens wtedy, gdy używany system obejmuje całą Polskę. Jednak wielu instytucjom i przedsiębiorstwom wystarcza przesłanie komunikatu jedynie na ograniczonym obszarze. Najwięcej użytkowników systemów przywoławczych (informacyjnych) jest w Warszawie, znacznie mniej w innych dużych aglomeracjach.

W Polsce używa się

pagerów tonowych (tylko sygnał dźwiękowy), numerycznych (przekazywane tylko cyfry), alfanumerycznych (przekazywane cyfry oraz tekst) i głosowych (komunikaty głosowe).

Na terenie Warszawy

i w zasięgu ok. 50-60 km od centrum stolicy, działają cztery systemy pagerów. Są to (w kolejności alfabetycznej): Bel Pagette, Metro-Bip, Polpager i Telepage. Wśród nich obecnie jedynie sieć Polpager ma zasięg ogólnopolski i działa na nieco innych zasadach technicznych, wykorzystując do przekazu informacji działające stacje radiowe UKF-FM. Pozostałe systemy korzystają z własnych nadajników i innych rozwiązań technicznych (o nich w cz. 2 "Sagi o pagerach").

Polpager jest publiczną siecią przywoławczą Telekomunikacji Polskiej SA. Operatorem sieci zostało Centrum Radiokomunikacji i Telekomunikacji w Warszawie, zaś budową i eksploatacją sieci zajmuje się PZ Polpager Co. Ltd.

W sieci tej stosowane są odbiorniki numeryczne lub tekstowe firmy NOKIA. Wiadomości przekazywane są równocześnie przez nadajniki radiowe emitujące programy stereo UKF-FM. Pagery automatycznie dostrajają się do właściwej częstotliwości, niezależnie od miejsca, w którym znajduje się użytkownik systemu. Używany jest standard MBS (Mobile Search - ruchome poszukiwanie), opracowany przez Swedish Telecom, używający podnośnej 57 kHz dla ogólnokrajowej sieci pagingowej działającej na istniejącej sieci nadajników UKF w pasmie stosowanym w Polsce (65-73 MHz). Poza nadajnikami, ciągle jeszcze państwowej radiofonii, sygnały do pagerów Polpager emitowane są z nadajników wspomagających. W Warszawie pracują 3 takie nadajniki: sygnału dźwięku 65,75 MHz II kanału TV w PKiN, radia ZET w hotelu Marriott, radia S z antenami na kominie elektrociepłowni Kawęczyn. Po przyznaniu przez Krajową Radę Radiofonii i TV zakresu częstotliwości dla innych stacji radiowych podjęte zostaną starania, aby i one włączyły się do sieci Polpager.

Na razie na terenie kraju do systemu transmisji sygnałów przywoławczych włączone są legalnie działające nadajniki sieci kościoła katolickiego. Są to: Radio Maryja w Toruniu i Bydgoszczy, Radio AS w Szczecinie, Radio Lipiany w Lipianach, Radio Kielce i Radio Płock.

Stosowane przez system Polpager

odbiorniki fińskiej firmy NOKIA są bodajże jedynymi, które automatycznie dostrajają się do najsilniejszego sygnału emitownego w pasmie UKF. Jeżeli więc w czasie podróży po Polsce odbieramy audycje radiowe w pasmie UKF, mamy dużą szansę na odbiór wiadomości wysyłanych w systemie Polpager.

Pagery w tym systemie mogą być wyposażone w przystawkę wzmacniającą, połączoną z anteną zewnętrzną. Zasięg systemu jest wówczas znacznie większy. Przekazywanie informacji może odbywać się w sposób całkowicie automatyczny lub za pośrednictwem operatora systemu - tel. w Warszawie 971.

Połączenie z abonentami systemu

można uzyskać także w sposób automatyczny - z telefonu, teleksu lub modemu. Musimy jednak wówczas korzystać z telefonu pracującego także w systemie tonowym. Przy przekazywaniu wiadomości do dowolnego pagera należy wybrać numer 0-99 i sześciocyfrowy numer abonenta. Odpowiednie zaprogramowanie central telefonicznych umożliwia przekazanie informacji z każdego miejsca na terenie Polski, przy zaliczeniu jedynie jednego impulsu połączenia, tak jak w rozmowie miejscowej. Po wybraniu numeru komputer centrali przywoławczej generuje sygnał "podniesienia słuchawki". Sygnał ten jednak generowany zostaje dopiero po sprawdzeniu w komputerowym banku dostępności, czy możliwy jest dostęp do danego abonenta. Jeżeli takiego dostępu nie ma (np. nie opłacony abonament telefoniczny) słyszymy sygnał -"zajęty". Po uzyskaniu dostępu można wysłać kodem DTFM (tonowym) informację, która odtworzona zostaje na ciekłokrystalicznym wyświetlaczu odbiornika. Ponieważ nadawanie informacji z klawiatury aparatu telefonicznego z kodem DTFM lub z bipera (przetwarzającego sygnały "pulse" na "tone") jest dość uciążliwe, najlepiej do takiego nadawania użyć komputera z modemem.

Aby uzyskać połączenie z centralą przywoławczą, komputer musi mieć zadeklarowane dane o szybkości transmisji i formacie danych (300 b/s, długość słowa 7 bitów, włączone sprawdzenie parzystości i bit stopu).

Polpager stosuje dwa typy odbiorników

- numeryczne i tekstowe. Odbiorniki numeryczne odbierają informacje o długości do 12 cyfr i przechowują do 5 takich informacji. Odbiorniki tekstowe odbierają czternaście 28- znakowych lub cztery 68-znakowe informacje.

Obecnie prowdzone są prace nad rozwojem systemu. Możliwe jest już przekazywanie wiadomości za pomocą sieci teleksowej (nr 815363). Istnieją połączenia do sieci Polpak oraz sieci Komertel. W końcowej fazie są prace nad uruchomieniem przekazywania do sieci Polpager telegramów, nadawanych przez telefon 905. Możliwości połączeń przez centralę Polpager przedstawia rys. 1.

Operatorkami systemu Polpager

są telefonistki z centrali międzymiastowej. W sali operacyjnej połączeń międzymiastowych znajduje się "kącik" obsługujący system Polpager. Już wkrótce system będzie miał wyłącznie swoje operatorki, co wyeliminuje zdarzające się opóźnienia w przyjmowaniu zleceń.

Przesyłanie wiadomości do pagera tekstowego, bez pośrednictwa operatorki, możliwe jest tylko przy zastosowaniu aparatu telefonicznego z funkcją włączenia wybierania tonowego. Po dwukrotnym naciśnięciu klawisza "*" telefon jest przystosowany do trybu nadawania tekstowego. Każdy z numerów klawiatury telefonu pozwala na wysłanie do systemu Polpager liter (rys. 2). Naciśnięcie odpowiedniego klawisza powoduje wysłanie środkowej litery. Wybranie lewej litery następuje po wciśnięciu 1-9 i *. Wybranie prawej, odpowiednio po wciśnięciu 1-9 i #.

Jak widać, automatyczne nadawanie tekstowe nie jest rzeczą prostą i łatwą. Dlatego w systemie Polpager, poza korzystaniem z usług operatorki, łatwiej jest wysyłać wiadomości przez modem komputerowy lub przez teleks.

Włączenie dodatkowych nadajników

poza nadajnikami sieci głównej, jest istotne dla zwiększenia niezawodności działania sieci. Toteż Polpager chce współpracować z większością nadajników stacji prywatnych, które uzyskają koncesję i przydział pasma UKF. Wówczas, w wypadku awarii głównego nadajnika, jego funkcję przejmą inne nadajniki na tym terenie. Odbiorniki NOKIA automatycznie dostroją się do najsilniejszego pasma nadawania.

Instytut Łączności w Warszawie opracował system zdalnej kontroli nadajników sieci głównej. Zainstalowane na obiektach nadawczych lub końcowych stacjach wzmacniakowych, urządzenia do odbioru sygnału przywoławczego wyposażone są w regeneratory tego sygnału i modemy do jego transmisji. Transmisja odbywa się po łączu zwrotnym dotychczas nie używanym (łącza nośne są zawsze dwukierunkowe). Komputerowa analiza sygnałów zwrotnych umożliwia natychmiastową lokalizację obszarów pozbawionych emisji oraz przewidywanie i przeciwdziałanie niektórym awariom nadajnika lub łączy dosyłowych. Taki system działa już od początku br. na linii Warszawa-Szczecin-Warszawa.

Polpager ma obecnie ok. 6 tys. użytkowników

w tym kilku abonentów grupowych. Zdecydowanie prowadzi Warszawa, na drugim miejscu pod względem liczebności są abonenci ze Śląska. Odbiorniki typu numerycznego i tekstowego sprzedawane są mniej więcej w takiej samej liczbie. Aparaty numeryczne są jednak tańsze w eksploatacji.

Już wkrótce, w związku z przechodzeniem nadajników radiowych na wyższe pasmo częstotliwości (tzw. pasmo "zachodnie"), konieczne będzie wymienienie lub przestrojenie odbiorników. Nie nastąpi to gwałtownie, najpierw prawdopodobnie przez rok lub dwa, sprzedawane będą tylko odbiorniki pracujące w nowej częstotliwości. Później pozostałe pagery wymienione zostaną na nowe, prawdopodobnie na koszt firmy.

Wobec coraz większej konkurencji na rynku pagerów, trudno dziś przewidzieć losy administrowanego przez Telekomunikację Polską S.A. systemu. Jego zasadniczą zaletą jest zasięg (rys. 3), praktycznie na terytorium prawie całego kraju.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200