Graficzne karty wideo

Rosnąca popularność systemu Windows 3.x zaostrzyła apetyty jego użytkowników. Jeszcze dwa lata temu adaptery VGA, oferujące 16 kolorów i rozdzielczość 640x480 pikseli były całkiem dobrym wyposażeniem komputerów PC. Dzisiaj posiadacze Windows żądają lepszej rozdzielczości, bogatszej kolorystyki, większej szybkości wykonania operacji graficznych, dobrej jakości obrazu. Nie dotyczy to zresztą wyłącznie użytkowników Windows lecz i innych środowisk graficznych, w tym programów CAD-owskich.

Rosnąca popularność systemu Windows 3.x zaostrzyła apetyty jego użytkowników. Jeszcze dwa lata temu adaptery VGA, oferujące 16 kolorów i rozdzielczość 640x480 pikseli były całkiem dobrym wyposażeniem komputerów PC. Dzisiaj posiadacze Windows żądają lepszej rozdzielczości, bogatszej kolorystyki, większej szybkości wykonania operacji graficznych, dobrej jakości obrazu. Nie dotyczy to zresztą wyłącznie użytkowników Windows lecz i innych środowisk graficznych, w tym programów CAD-owskich.

Sytuacja ta spowodowała burzliwy rozwój oferty graficznych kart wideo wyposażonych w akceleratory (procesory graficzne).

Sekret działąnia tych urządzeń polega na tym, że wyposażone są w chip akceleratora, który odciąża główny procesor (CPU) komputera od wykonywania rutynowych programów graficznych. Jest to specjalizowany układ scalony przyspieszający (sprzętowo lub programowo - gdyż często procesor, jak programowalny TI 304010, ma wpisany w swą pamięć program) wykonanie operacji graficznych.

Przedstawione w dzisiejszym zestawieniu karty wideo oferują różne rozdzielczości, liczby kolorów i szybkości, a także w różny sposób współpracują z monitorem. Wybór takich zestawów określa możliwości zastosowania tych urządzeń.

Duża rozdzielczość pozwala wyświetlić więcej informacji na monitorze. Przykładem może być 3-krotne zwiększenie liczby komórek arkusza kalkulacyjnego widocznych na ekranie przy rozdzielczości 1024x768 względem VGA. Z kolei szybkość przerysowania ekranu ma duży wpływ na łatwość pracy z graficznym interfejsem. Duża szybkość pracy wymagana jest np. dla renderingu CAD, w modelowaniu trójwymiarowym czy łamaniu składu. Liczba kolorów zależy od wykonywanej aplikacji. Podczas gdy 256 kolorów wystarcza w zupełności dla wykresów w prezentacji czy dla rysunków technicznych, 16,7 mln kolorów pozwala np. na profesjonalny montaż i retusz zdjęć.

Na jakość (brak migotania, możliwość pracy w świetle dziennym) obrazu na monitorze zasadniczy wpływ ma częstotliwość odświeżania obrazu oraz tryb pracy z przeplotem (wyświetlana co druga linia na monitorze, najpierw parzyste potem nieparzyste) lub bez. Dla monitora 14" wystarczy częstotliwość odświeżania 60 HZ, dla większych przekątnych ekranu (i większych rozdzielczości) lepiej wybrać 70-72 Hz. Są to parametry kontrolowane przez graficzną kartę wideo. Duża częstotliwość odświeżania oraz praca bez przeplotu gwarantują dobre warunki pracy. Są one szczególnie istotne w długotrwałej, intensywnej pracy przy monitorze. Bardzo istotną sprawą jest współpraca karty z odpowiednio dobranym monitorem.

Karty wideo mogą być dołączone do płyty systemowej komputera w różny sposób - za pomocą szyny ISA, MCA, EISA lub VLB (VESA Local Bus). Najszybsze jest połączenie za pomocą szyny lokalnej VLB.

Dostępne dzisiaj oprogramowanie dla komputerów osobistych współpracuje głównie z adapterem VGA (640x480 pikseli). Aby można było korzystać z zalet graficznej karty wideo niezbędne są sterowniki dla programów (np. AutoCAD) lub środowisk operacyjnych (Windows 3.1, OS/2), które chcemy wzbogacić w kolory, w liczbę szczegółów czy szybkość przerysowania ekranu. Przy zakupie karty warto zainteresować się dołączonymi sterownikami. Większość kart ma dołączone sterowniki dla Windows i AutoCAD, niektóre mają drivery dla 1-2-3, WordPerfect, GEM, MS Word itp.

Najtańsze z omawianych kart (karty Micron BitBlaster, Diamond Computer czy szczególnie popularna w Polsce Western Digital Paradise) są kierowane do szerokich rzesz użytkowników Windows czy AutoCAD. Wyposażone są w pamięć typu DRAM (oddzielny zapis lub odczyt). Cena takich urządzeń wynosi 100 - 400 USD.

Karty o cenach 300 - 3000 USD wyposażone są z reguły w szybszą (zapis i odczyt zachodzi w tym samym czasie) i droższą pamięć VRAM. Czasami stosuje się jej uzupełnienie pamięcią DRAM. Wśród takich urządzeń oferowane są na rynku polskim karty firmy Artist Graphics (700 - 1500 USD) czy Number Nine (500 - 2000 USD). Wiele tego typu kart realizuje takie funkcje jak przewijanie zawartości ekranu (scroll), wirtualne pole robocze (panning), powiększanie obrazu (zoom), zmiana rozdzielczości w czasie pracy (bez restartu Windows), sprzętowe cieniowanie kolorów (dithering).

Na naszym rynku dostępne są m.in. karty firmy Artist Graphics (Aplikom 2001, Incom, Technimex), Number Nine Computer Corp. (Soft-tronik, Wimal), Western Digital Inc. (California Computer Corp., Optimus, Protech, Techmex).

Zaprezentowane w dzisiejszym cenniku urządzenia są zaledwie częścią światowej oferty. Poza wymienionymi w poniższym zestawieniu urządzeniami oferowane są w kraju także m.in. karty firmy Morse (Incom), miroComputer (KSK), Rasterex (Aplikom 2001). Zamieszczone w zestawieniu ceny są orientacyjne - w odniesieniu do oferty na rynku polskim należy je traktować jako ceny średnie - bez cła, podatku granicznego (6%) i VAT (22%).

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200