Co komu z pakietu Windows NT?

Pakiety Windows NT to produkty klasy najbardziej zaawansowanej (typu "high end") spośród całej rodziny Windows firmy Microsoft. Piszemy o nich w liczbie mnogiej, gdyż obok Windows NT wlicza się tu również Windows NT Advanced Server - pakiet wykonany z myślą o pracy serwerów sieciowych. Pierwszy z nich może być używany zarówno w stacjach roboczych jak i serwerach, a drugi posiada wiele dodatkowych własności, które znakomicie wspomagają administrowanie pracą systemów sieciowych.

Pakiety Windows NT to produkty klasy najbardziej zaawansowanej (typu "high end") spośród całej rodziny Windows firmy Microsoft. Piszemy o nich w liczbie mnogiej, gdyż obok Windows NT wlicza się tu również Windows NT Advanced Server - pakiet wykonany z myślą o pracy serwerów sieciowych. Pierwszy z nich może być używany zarówno w stacjach roboczych jak i serwerach, a drugi posiada wiele dodatkowych własności, które znakomicie wspomagają administrowanie pracą systemów sieciowych.

Windows NT oferuje użytkownikom pracę w trybie wielozadaniowym z wywłaszczeniem (tzw. preemptive multitasking), bardzo ulepszonym w stosunku do trybu kooperacyjnego z poprzednich wersji Windows (tzw. cooperative multitasking).

Wielozadaniowość pod kontrolą Windows 3.x polegała na tym, że jakaś aplikacja przejmowała kontrolę nad systemem operacyjnym i sprzętem i była wykonywana aż do momentu przekazania kontroli kolejnej aplikacji.

Rozwiązanie zastosowane w Windows NT, Unix czy OS/2, to podział czasu procesora na równe kawałki i wykonywanie wielu aplikacji po kolei, z przerywaniem działania każdej z nich w momencie zapisywania jej statusu. Z chwilą wznowienia działania aplikacji następuje jej uruchomienie w miejscu przerwania pracy.

Jest to możliwe dzięki zastosowaniu przez Microsoft nowej architektury systemu, opartej na mikrojądrze typu Mach (patrz CW PL z 1.VI.92 r.). Dzięki niemu system Windows NT potrafi także współpracować z tak wyrafinowanymi rozwiązaniami sprzętowymi jak komputery wykorzystujące symetryczną pracę wieloprocesorową (SMP - Symmetric Multiprocessing). Pakiety Windows NT, poza platformą sprzętową Intel, można uruchamiać na urządzeniach wyposażonych w procesory typu RISC, jak R4000 i R4400 firmy MIPS czy też Alpha AXP firmu DEC.

Niestety, Windows NT wymaga do swej pracy o wiele bardziej rozbudowanego sprzętu niż ten, który wystarcza do uruchomienia Windows 3.1. Aby rozpocząć pracę z NT potrzeba aż 8 MB RAM - dla wygodnego działania wymagane jest 16 MB RAM pamięci operacyjnej. Instalacja nowego systemu zajmuje 35 MB miejsca na twardym dysku, a dodatkowe 35 MB to stały plik roboczy (swap file), używany jako pamięć wirtualna. Do tego należy jeszcze doliczyć miejsce na aplikacje i dane.

Czy warto kupić Windows NT?

Sprzedaż pakietów rozpoczęła się już w sierpniu br. Warto więc dowiedzieć, czego się można po nich spodziewać. Oto kilka przykładów:

1. Nowe aplikacje Win32 będą pracowały szybciej i lepiej niż ich 16-bitowe odpowiedniki.

2. Potrzebna jest ochrona danych klasy C2.

3. Wykorzystujemy lub opracowujemy programy, wymagające często dużej pamięci operacyjnej. Stosowany przez Windows NT płaski model pamięci (tzw. flat model) z 32- bitowym adresowaniem ułatwia pracę programisty i przyspiesza wykonanie programów.

4. Zamierzamy korzystać z zalet komputerów wieloprocesorowych.

5. Będziemy używać komputerów wyposażonych w procesory RISC jak Alpha czy MIPS, bez konieczności uczenia się od nowa skomplikowanych poleceń systemów VMS i Unix.

6. Potrzebny jest silny serwer do sieci pod kontrolą Windows for Workgroups.

7. Wykorzystujemy możliwości wielozadaniowe, tj. pracę interaktywną na komputerze, który jednocześnie wykonuje w tle inne prace (drukowanie, faksowanie, iteracje, itp.)

8. Komputer ma być jednocześnie serwerem w sieci równorzędnych komputerów, bez obniżenia wydajności innych prac.

9. Należy opracować system, który wykorzystuje programy wielowątkowe, a także potrafi komunikować się między aplikacjami, zgodnie z modelem klient-serwer.

10. Istnieje potrzeba wykorzystania stosowanego w Windows NT zestawu 16-bitowych znaków Unicode, przeznaczonego dla alfabetów wielu języków świata.

Kolejna różnica między systemami DOS/Windows 3.x a Windows NT dotyczy szybkości pracy aplikacji 16-bitowych. Pod kontrolą Windows NT będą pracowały bardzo różnie. Dłużej potrwa załadowanie ich, a praca z wykorzystaniem pamięci RAM będzie wolniejsza, natomiast z wykorzystaniem operacji dyskowych nieco szybsza.

Z kolei szybkość 32-bitowych operacji wykonywanych przez CPU (rozważono procesor 486) jest średnio o 40% większa od szybkości ich 16-bitowych odpowiedników. Aplikacje szczególnie intensywnie sięgające do pamięci RAM wykonywane będą nawet 4 razy szybciej (400%).

Jeżeli komputer z zainstalowanymi Windows NT pracuje jako serwer sieci, okaże się , że posiada on w tej roli całkiem niezłe własności, a jednocześnie pozwala na wykorzystanie go jako stanowisko pracy interaktywnej, przy czym opóźnienia spowodowane "drugim zawodem", są prawie pomijalne.

Windows NT w roli serwera

Oba pakiety, Windows NT oraz Advanced Server można zainstalować na komputerze pełniącym rolę serwera sieciowego.

Pierwszy pakiet jest wyposażony w takie podstawowe własności jak: podział między użytkowników sieci dostępu do drukarki i zasobów umieszczonych na plikach, pocztę elektroniczną, terminarz i sieciowe DDE (Dynamic Data Exchange). Implementacje te przewyższają ich odpowiedniki w Windows for Workgroups, dlatego też Windows NT jest o wiele lepszym systemem dla serwera. Wynika to chociażby z wykorzystania aplikacji, dających każdemu z użytkowników możliwość stosowania hasła i indywidualnego dostępu do zasobów sieci.

Pakiet Windows NT posiada jednak pewne ograniczenia - jest nim przede wszystkim brak mechanizmów zarządzania domenami (domain management). Przez sieciową domenę rozumiemy definiowane przez administratora sieci, połączenie użytkowników i serwerów wewnątrz większej instalacji. Zaletą domeny jest możliwość dostępu przez jednego użytkownika do wszystkich serwerów, znajdujących się w niej. Oddzielne łączenie się i "zaglądanie" do każdego z serwerów z osobna jest zmorą administratorów dużych, wieloserwerowych instalacji.

Natomiast pakiet Windows NT Advanced Server nie tylko zapewnia pełne zarządzanie domenami, ale także potrafi ustalać odpowiednie zależności między nimi. Można np. w czasie konfiguracji sieci rozszerzyć użytkownikowi jednej z domen uprawnienia na obszar innych domen. Pozwala to dostosować strukturę sieci do organizacji firmy, w której planuje się instalację sieciową - odpowiednikiem domen mogą być sieci w działach, zakładach czy też instalacje łączące różne zespoły pracowników.

Advanced Server potrafi też stosować techniki "fault tolerant", zapewniające ochronę danych. W szczególności "disk mirroring" pozwala na założenie dwóch partycji na różnych dyskach i jednoczesny zapis danych na dwóch partycjach. Taka redundancja zabezpiecza dane nawet w przypadku awarii jednego z dysków.

Technika "disk striping" (RAID 5) to kolejne rozwiązanie w Windows NT Advanced Server, zapewniające i redundancję i łatwość obsługi. Pakiet używa trzech lub więcej partycji, odpowiadających napędom w matrycy dyskowej, na które zapisywane są na dyskach dane oraz sumy kontrolne. Uszkodzony dysk można łatwo wymienić na nowy, po czym system zrekonstruuje utracone na skutek awarii dane.

Opisane wyżej własności, w powiązaniu ze współpracą z zasilaczami typu UPS i napędami taśmowymi do backupu danych, stanowią o dużej niezawodności systemu Advanced Server.

Kolejne ciekawe własności Advanced Server, których nie znajdziemy w pakiecie Windows NT, to współpraca z roboczymi stacjami Macintosh (połączonymi za pomocą Apple Talk lub Ethernet) oraz zdalny dostęp 64 użytkowników (drogą telefoniczną czy siecią ISDN lub X.25) do zasobów sieci.

Windows NT Advanced Server nie jest pakietem do instalowania na pojedynczym komputerze typu desktop. Dopiero wtedy, gdy zdecydujemy się na utworzenie sieci Windows NT, Advanced Server może zapewnić współpracę z nieograniczoną liczbą użytkowników DOS, Windows for Workgroups, Macintosh i Windows NT.

Obecnie firma Microsoft oferuje, jako uzupełnienie dla obu Windows NT, pakiety Microsoft SQL Server (do obsługi dużych baz danych przez aplikacje typu business-critical) oraz Microsoft SNA Server (do łączenia komputerów PC z siecią SNA).

Jaki sprzęt?

Oba pakiety Windows NT nie są małe. W przypadku Windows NT Advanced Server potrzeba minimum 16 MB RAM (najlepiej 32 MB) oraz 90 MB na dysku twardym.

Pakiety Windows NT zapewniają największy, możliwy dzisiaj, wybór platformy sprzętowej. Możemy używać procesorów 80386, 80486 lub Pentium firmy Intel (należy jednak unikać CPU 386SX, gdyż musi on poświęcić dwa cykle pracy na jedno 32-bitowe słowo danych, co bardzo spowalnia wykonywanie programów) oraz procesorów typu RISC jak R4000 lub R4400 firmy MIPS czy Alpha AXP firmy DEC. Można też korzystać z komputerów wieloprocesorowych, wyposażonych w kilka mikroprocesorów (do 4 dla Windows NT lub do 16 dla Advanced Server).

Dla typowych zastosowań, związanych z biznesem należy zalecić pracę Windows NT na platformie sprzętowej i486, zaś przy zastosowaniach zaawansowanych (typu "high end") na komputerach wyposażonych w procesor Pentium. Jako serwerów możemy stosować różne konfiguracje SMP (Symmetric Multiprocessing), szczególnie gdy chcemy wykorzystać wielowątkową wersję MS SQL Server. Własności SQL Serwera skalują się liniowo do liczby 4 procesorów, powyżej 4 CPU część mocy przetwarzania może być nawet zużyta (w tym samym czasie gdy wykonywane są polecenia SQL) na inne zadania.

Użytkownicy skomplikowanych pakietów naukowych, typu CAD czy finansowych - z obliczeniami dla liczb zmiennoprzecinkowych - powinni rozejrzeć się za sprzętem oferującym najlepsze własności "float-point". Są nimi bez wątpienia urządzenia wyposażone w procesory RISC (patrz porównanie CW PL nr 24/93 str. 6).

Chętnych na takie rozwiązania należy jednak przestrzec. 32-bitowych programów " *.EXE" dla Windows NT (Win32), przeznaczonych na platformę sprzętową Intel nie można uruchomić na platformie RISC. Dopiero, posługując się tym samym kodem źródłowym, można przekompilować taki program na komputerze wyposażonym w procesor RISC, co w efekcie da wersję dostosowaną do tej platformy.

Przed zakupem urządzeń wyposażonych w procesory RISC warto więc upewnić się, czy na rynku są dostępne aplikacje na wybraną przez nas platformę sprzętową.

Kolejna praktyczna uwaga dotyczy urządzeń peryferyjnych. Bez względu na szybkość CPU i wielkość pamięci RAM własności użytkowe systemu komputerowego mogą być spowolnione przez wolne działanie urządzeń peryferyjnych. Jeżeli do wieloprocesorowego, sieciowego serwera włożymy powolną kartę sieciową, to system nie będzie pracował szybciej, niż pozwala na to karta.

NT jest systemem nowym i nie wszyscy producenci opracowali do niego sterowniki. Przed zakupem któregoś z peryferiów należy sprawdzić, czy istnieje do niego odpowiedni sterownik. Warto także porównać typ urządzenia ze stale aktualizowaną przez Microsoft listą sprzętu zgodnego z Windows NT ("Products & Services, Win32 Catalog for Windows NT").

Windows NT nie jest systemem dla każdego. Przeznaczono go raczej dla tych, którzy korzystają z zaawansowanego sprzętu typu "high end" (Microsoft szacuje ten udział na 15% rynku Windows). Jeżeli czujemy, że własności systemów DOS i Windows są niewystarczające w codziennej pracy - to być może Windows NT jest właśnie tym pakietem, na który czekamy.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200