Telekomunikacja Kolejowa chce wykorzystać posiadaną sieć światłowodową do świadczenia usług szerokopasmowego dostępu do Internetu w gminach położonych wzdłuż linii kolejowych.

"Docelowo chcielibyśmy być operatorem takim jak Telekomunikacja Polska. Mamy wszelkie licencje i uzgodnienia telekomunikacyjne potrzebne do świadczenia usług powszechnych" - mówi Włodzimierz Radziszewski, członek zarządu Telekomunikacji Kolejowej, jednocześnie dyrektor ds. techniki i rozwoju.

Spółka ma status operatora publicznego. Jej podstawowym zadaniem jest zapewnienie łączności jednostkom Polskich Kolei Państwowych. Chciałaby jednak wykorzystać posiadany potencjał w postaci infrastruktury i fachowej kadry do rozszerzenia swojej działalności na nowe obszary, niezwiązane z obsługą kolei.

Jest jednocześnie jedynym już operatorem publicznym należącym w całości do państwa. Wszystko wskazuje na to, że ze względu na strategiczny charakter świadczonych usług nie będzie przeznaczona do prywatyzacji (spółka została wpisana przez Radę Ministrów do rejestru przedsiębiorstw o szczególnym znaczeniu gospodarczym i obronnym).

Rynkową ekspansję Telekomunikacji Kolejowej, zdaniem jej zarządu, na razie utrudniają istniejące przepisy. Łącza dostępowe znajdują się w całości w gestii Telekomunikacji Polskiej, która niechętnie dzieli się nimi z innymi operatorami. Żeby być konkurencyjnym, trzeba więc rozbudowywać własną infrastrukturę, a to wymaga bardzo dużych nakładów. "Być może nowelizacja Prawa telekomunikacyjnego ułatwi dostęp do istniejącej infrastruktury wszystkim, którzy będą chcieli świadczyć usługi telekomunikacyjne" - o swoich nadziejach mówi Włodzimierz Radziszewski.

Szeroka współpraca

Na razie spółka upatruje swojej szansy na sukces we współpracy z samorządami lokalnymi. Powstał projekt zaoferowania gminom dostępu do Internetu z wykorzystaniem istniejących kolejowych łączy transmisji danych, które są doprowadzone do każdej stacji kolejowej. A kolej dociera do wielu polskich gmin, w szczególności tych o największej liczbie mieszkańców. Do każdej stacji może być doprowadzony Internet. Do poszczególnych miejscowości w gminach sieć dostępowa mogłaby być rozbudowana drogą radiową - przy użyciu technologii WLAN w miejscach mało zurbanizowanych, gdzie nie ma dużych zakłóceń, oraz za pomocą technologii LMDS w większych ośrodkach miejskich.

Podjęcie decyzji o realizacji tych planów na skalę ogólnopolską będzie uzależnione od stopnia zainteresowania propozycją ze strony samorządów lokalnych oraz gotowości ich uczestniczenia w finansowaniu części prac związanych z budową infrastruktury dostępowej na terenie gminy, zakupu serwerów do obsługi ruchu lokalnego, przeszkolenia administratorów itp. Oprócz problemów finansowych barierą w podejmowaniu wspólnych przedsięwzięć mogą być także istniejące regulacje prawne, np. Ustawa o zamówieniach publicznych, w której nie zostały uwzględnione zasady postępowania w takich sytuacjach. Wiele spraw byłoby łatwiejszych do rozwiązania, gdyby istniały prawne możliwości podejmowania działań na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego. Wciąż jednak brakuje stosownej ustawy określającej reguły tego rodzaju działalności.

Telekomunikacja Kolejowa liczy też na współpracę jednostek naukowych zarządzających sieciami akademickimi, tzw. MAN-ów oraz w szczególności Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego operatora sieci Pionier. Wiele doświadczeń zostało zebranych właśnie przy pilotażowej realizacji Polskiego Internetu Optycznego Pionier, na potrzeby którego Telekomunikacja Kolejowa wspólnie z firmą Alcatel udostępniała przez pewien czas łącza w technologii DWDM. "Szukamy chętnych, którzy chcieliby podjąć z nami wspólne ryzyko, bo nakłady są duże, a zwrot z inwestycji będzie możliwy dopiero w dłuższej perspektywie" - mówi Włodzimierz Radziszewski.

Tytułem próby uruchomiono kilka sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu z wykorzystaniem łączy kolejowych w pojedynczych gminach województw: kujawsko-pomorskiego, małopolskiego i mazowieckiego. Decydujące znaczenie dla dalszych losów projektu będą miały efekty planowanego pilotażu na terenie Wielkopolski. Założenie jest takie, by objąć wdrożeniem nie poszczególne gminy, lecz całe dwa wybrane powiaty: poznański i grodziski. Zadanie nie jest łatwe, gdyż trzeba będzie przekonać do udziału w programie wszystkie gminne samorządy funkcjonujące na terenie powiatów.

Pomysłodawcą tego przedsięwzięcia jest Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe. Na niektórych odcinkach zostałyby bowiem wykorzystane łącza sieci Pionier, co pozwoliłoby dotrzeć z szerokopasmowym dostępem do Internetu do wszystkich wielkopolskich gmin. Obecnie są prowadzone negocjacje z udziałem Wielkopolskiego Ośrodka Kształcenia i Studiów Samorządowych na temat możliwości realizacji tego projektu. Wstępnie wiele gmin wyraziło zainteresowanie udziałem w nim. Telekomunikacja Kolejowa pracuje nad specyfikacją technologii, które umożliwiałyby obsługę ruchu kolejowego i świadczenie gminom usług.