Przeglądając rodzinny album ze zdjęciami nie zdajemy sobie nawet sprawy, że najprawdopodobniej jest to relikt kończącej się epoki. W niezbyt odległej przyszłości domowe, pełne zdjęć archiwa, staną się szeregiem srebrzystych, praktycznie niezniszczalnych dysków CD, z których każdy będzie zawierał do 100 kolorowych zdjęć. Korzystając z posiadanej aparatury multimedialnej będziemy mogli wyświetlać je na monitorze komputera lub telewizora, wysłuchać w skupieniu wbudowanego komentarza oraz, gdy jesteśmy tradycjonalistami, wydrukować je w takiej formie, aby cieszyły oko zawieszone na ścianie salonu.

Opisywany wyżej sposób przechowywania i oglądania zdjęć staje się obecnie rzeczywistością. Firma Eastaman Kodak opracowała system Photo CD, który pozwala na zapis zeskanowanych obrazów na dyski CD, a następnie na oglądaniu ich za pomocą czytnika.

Od zdjęcia do dysku CD

Zaczynamy w sposób całkowicie klasyczny. Zaopatrzeni w aparat fotograficzny "łapiemy" okiem migawki ulotną rzeczywistość i utrwalamy ją na 35 mm kliszy negatywu lub diapozytywu (tzw. slajdy). Po zebraniu dostatecznej partii materiału zdjęciowego odwiedzamy punkt usługowy Photo CD, gdzie za opłatą ok. 1,75 USD za zdjęcie dostajemy za kilka dni dysk Photo CD z plikami, z których każdy zawiera nasze zdjęcie.

W międzyczasie są one wywoływane, skanowane przy użyciu dobrej klasy skanera, a następnie za pomocą urządzenia składającego się z komputera, bufora danych i urządzenia Kodak PC Writer zapisywane na dysku kompaktowym. Razem z dyskiem właściciel zdjęć dostaje wydrukowany katalog, zawierający miniaturki utrwalonych na dysku zdjęć.

System Photo CD może zapisać pliki zdjęciowe na dysku CD z pięcioma różnymi rozdzielczościami. Zaczynamy od rozdzielczości 192x192 pkt., która umożliwia szybkie przeglądanie zawartości dysku na ekranie monitora komputera typu PC. Kolejna, podstawowa rozdzielczość 768x512 pozwala na oglądanie zdjęć na ekranie telewizora. Poczwórna rozdzielczość podstawowa, tj. 1536x1024 będzie wykorzystywana w nowym systemie telewizyjnym HDTV (High Definition Television) zaś szesnastokrotna rozdzielczość podstawowa, 3072x2048 pkt. będzie sterowała pracą drukarek, zapewniających wysoką jakość wydruku. Dotatkowo można korzystać z rozdzielczości 384x256 pkt. (połówki rozdzielczości podstawowej), która znajduje zastosowanie w systemach DTP. Kiedy na ekranie monitora chcemy powiększyć element oglądanego zdjęcia, system Photo CD po prostu przełącza rozdzielczość wyświetlanego obrazu na wyższy poziom. Warunkiem tego przełączenia jest zapis na dysku jednego pliku zdjęcia z niższą i drugiego pliku odpowiadającemu temu samemu zdjęciu, ale z wyższą rozdzielczością. Poza rozdzielczością 192x192 wszystkie inne pliki są przed zapisem na dysku poddane kompresji. Jej algorytm opracowano w Eastaman Kodak.

Obszar pamięci jaki jest zajmowany na dysku CD przez jedno zdjęcie, jest określany w terminologi Kodaka, mianem Image Pac i zawiera się w przedziale 3,5-6 MB. Dla standardowego, 35 mm zdjęcia Image Pac wynosi 4,5 MB. Na jednym dysku CD mieści się przeciętnie 100 zdjęć. Każdy piksel jest opisany przez 24 bity.

Przeglądanie zdjęć

Zapisane na dysku zdjęcia możemy oglądać za pomocą urządzeń opracowanych przez Kodaka, wyświetlających obrazy na ekranie telewizora (kosztują począwszy od 380 USD) lub przy użyciu czytników CD-ROM XA. Te ostatnie powinny spełniać wymagania tzw. rozszerzonej architektury (XA - extended architecture). Opracowano ją z myślą o zastosowaniach audio i wideo - zapis informacji na dysku "przeplata" te dwa rodzaje danych, co pozwala mimo niezbyt dużych prędkości odczytu odtwarzać jednocześnie obraz i komentarz zapisany na CD-ROM. Kodak dostosował odczyt zdjęć systemu Photo CD do tego standardu. Warto dodać, że odtwarzaczy Photo CD można swobodnie używać do słuchania muzyki nagranej na normalnych dyskach audio CD.

Firma Kodak Eastman, dla użytkowników CD-ROM XA i komputerów PC oferuje pakiet Photo CD Acces for Windows (35 USD), który umożliwia odczyt pliku zdjęciowego z dysku CD, a następnie eksport w jednym z formatów graficznych jak: .TIF, .PIC, .PCX, .EPS. Posiadając swoje zdjęcie w jednym z podanych wyżej formatów, możemy następnie edytować je korzystając z którejś z popularnych aplikacji np. PhotoShop.

Po co to wszystko?

Tradycyjnie myślący fotoamator może spytać wręcz - czy koniecznie trzeba oglądać zdjęcie dziecka lub rodziny na ekranie telewizora lub komputera typu PC? Czy nie można tego robić jak do tej pory, korzystając np. z rzutnika slajdów i ekranu?

Firma Kodak udziela na te pytania interesujących odpowiedzi. Jej zdaniem znalezienie właściwego slajdu spośród 100 innych za pomocą np. przeglądarki może zniechęcić najwytrwalszych. Przejrzenie zawartości dysku Photo CD jest proste i trwa nieporównanie krócej. Na dodatek nie ma tu żadnych możliwości, żeby oprawka z diapozytywem wypadła z podajnika lub była włożona odwrotnie. Tyle o urządzeniach Photo CD, współpracujących z telewizorem.

Jeżeli natomiast przeglądamy zdjęcia przy użyciu czytnika CD-ROM XA połączonego z komputerem, to perspektywy pracy są wręcz oszałamiające. Zapisane na Photo CD zdjęcie możemy wstawić do opracowanego dokumentu, prezentacji czy zestawu multimedialnego. Wszystko kosztuje o wiele taniej niż użycie specjalizowanego sprzętu takiego jak skanery. Na dodatek, przed każdym z użytkowników stoi możliwość pysznej zabawy (połączonej często z interesującą pracą w studiu DTP czy w agencji reklamowej) polegającej na łatwym tworzeniu zdjęć trikowych, fotomontaży czy retuszy, których stosowanie wymagało do tej pory dostępu do dobrze wyposażonego i kosztownego studia fotograficznego.

Plany Photo CD

Obok dysku Photo CD zawierającego pliki zdjęć 35 mm Kodak opracował jeszcze 3 inne rodzaje dysków CD. Pro Photo CD magazynuje popularne formaty filmowe (120, 70 mm, 4x5 cali), Photo CD Catalog zawiera 6 tys. pozycji obrazów o małej rozdzielczości i niewielkich wymiarach, zaś Photo CD Medical służy do zapisu obrazów związanych z tomografią, rezonansem magnetycznym czy narzędziami diagnozującymi. Każdy z takich rodzajów dysków CD niesie za sobą ogromne obszary zastosowań.

Eastman Kodak, utożsamiany przez większość Czytelników z chemią - odczynnikami chemicznymi, naświetlaniem i wywoływaniem zdjęć chce od tej chemii odejść. Być może jedną z pierwszych zmian w funkcjonowaniu systemu Photo CD, będzie eliminacja procesu wywoływania - naświetlona błona będzie skanowana bez użycia "mokrej" obróbki chemicznej.

Kolejnym krokiem naprzód, bardziej radykalnym i jednocześnie zgodnym z istniejącymi na rynku trendami, będzie użycie cyfrowych kamer. Może to spowodować całkowitą zmianę dotychczasowych pojęć związanych ze zdjęciami i fotografiką.

Zdaniem firmy Kodak procesy związane z cyfrową fotografią będą się rozwijać bardzo szybko.

Połączenie instalacji sieciowych z pracą biurową, nowymi sposobami rejestracji i przechowywania zdjęć może być w przyszłości jednym z największych zastosowań multimediów. Prawdopodobnie już w przyszłym stuleciu zdjęcia i slajdy z domowych archiwów będą oglądane z podobnym zaciekawieniem jakie dzisiaj wzbudza negatyw na płycie szklanej. W dobie przeglądarek zdjęć Photo CD rzutnik do slajdów będzie eksponatem w muzeach, a miejsce rodzinnego albumu ze zdjęciami zajmie pudełko na dyskietki CD.