Nowy DOS 6.0

Wbrew doniesieniom znacznej części prasy komputerowej, pierwszy publiczny pokaz nowej wersji DOS 6.0. odbył się tuż po targach CeBit '93, 29 marca br. w siedzibie firmy Microsoft w Redmond (Virginia). Oczywiście już wcześniej krążyły wersje beta (również na CeBIT-cie), ale brak dokumentacji powodował, że niektórzy wydawcy i autorzy mający ambicje wydać opis produktu przed jego pojawieniem się na rynku, zamieszczali opisy raczej swoich wyobrażeń o produkcie niż rzeczywistego programu.

Wbrew doniesieniom znacznej części prasy komputerowej, pierwszy publiczny pokaz nowej wersji DOS 6.0. odbył się tuż po targach CeBit '93, 29 marca br. w siedzibie firmy Microsoft w Redmond (Virginia). Oczywiście już wcześniej krążyły wersje beta (również na CeBIT-cie), ale brak dokumentacji powodował, że niektórzy wydawcy i autorzy

mający ambicje wydać opis produktu przed jego pojawieniem się na rynku, zamieszczali opisy raczej swoich wyobrażeń o produkcie niż rzeczywistego programu.

Co się nie zmieniło?

System DOS 6.0 jest w pełni zgodny z wersją 5.0. Na pierwszy rzut oka właściwie nic więc nie uległo zmianie. Jeżeli nie wykonywaliśmy przejścia na nowy DOS samodzielnie, to możemy nawet nie zauważyć, że mamy nową wersję. Zwłaszcza, że w razie instalacji po wersji 5.0, nie ulegają zmianie żadne istotne parametry komputera.

Instalacja

System rozprowadzany jest jako upgrade do jednej z poprzednich wersji, poczynając od DOS 2.11. W moim przypadku nastąpiło przejście od wersji 5.0 i nie spowodowało ono żadnych istotnych zmian w konfiguracji, rozmiaru dostępnej pamięci, czy miejsca na dysku. Instalacja przebiega bezproblemowo. W trakcie instalacji program pyta, jakie wersje niektórych programów (program antywirusowy, backup) - DOS-owa czy Windowsowa (lub obydwie) - mają być zainstalowane na dysku.

Program instalacyjny przygotowuje dyskietkę ratunkową, umożliwiającą powrót do poprzedniej wersji w razie niepowodzenia operacji. Ponieważ jednak mój komputer wystartował bezproblemowo, to poleceniem systemowym DELOLDOS usunąłem poprzednią wersję z dysku.

DOS 6.0 dostarczany jest jedynie ze skróconym podręcznikiem, zawierającym informację o instalacji, nowych poleceniach i właściwościach. Informacje o poleceniach zawarte są w pliku pomocnika elektronicznego, ale niewiele nam to pomoże, jeśli w trakcie pisania skomplikowanego pliku wsadowego zechcemy, nie wychodząc z edytora, zajrzeć do dokumentacji. Nie należy więc pochopnie wyrzucać dokumentacji DOS-u 5.0, ponieważ przyda się jeszcze niejeden raz.

Co nowego w DOS-ie 6.0?

W wersji 6.0 wprowadzono kilka ważnych usprawnień, które zapewne zachęcą wielu użytkowników komputerów do przejścia na ten nowy system. Większość nowinek, to licencjonowane przez firmę Microsoft wersje produktów handlowych, dostępnych jako uzupełnienie możliwości poprzednich wersji systemu. Najwięcej zainteresowania wzbudza możliwość upakowania danych na dysku za pomocą techniki DoubleSpace. Pojawił się także także program optymalizacji wykorzystania pamięci komputera MEMMAKER, program antywirusowy MSAV (w wersji Windows MWAV), program archiwizowania zawartości dysku MSBACKUP (w wersji Windows MWBACKUP), program

defragmentacji DEFRAG oraz możliwość wywoływania różnych konfiguracji komputera w trakcie startu systemu.

Kompresja dysku metodą DoubleSpace

Ze wstępnych doniesień wynikało, że operacja systemowej kompresji dysku stałego spowoduje natychmiastowe powiększenie jego pojemności co najmniej dwukrotnie. Jest to raczej ideał, który łatwiej będzie osiągnąć tym, którzy mają wiele danych dających się łatwo spakować (pliki graficzne, pliki tekstowe, bazy danych), niż tym, którzy z powodu braku miejsca na dysku przechowują całe katalogi w plikach upakowanych za pomocą programów LHA, PKZIP lub innych pakerów.

Operację upakowania dysku można wykonywać dopiero po upewnieniu się, że nowa wersja systemu działa poprawnie, gdyż nie jest możliwy powrót do poprzedniej wersji z dysku upakowanego.

Aby bardziej przybliżyć tę bardzo istotną sprawę wyjaśniam szczegóły operacji. Przed wywołaniem polecenia DBLSPACE konieczne jest sprawdzenie poprawności zapisu plików na dysku za pomocą polecenia CHKDSK/F i wskazane jest wykonanie defragmentacji dysku za pomocą polecenia DEFRAG.

Kompresja danych polega na zapisaniu na dysku specjalnego upakowanego pliku Compressed Volume File (CVF), do którego zapisuje się dane tak, jak na dysk stały i który z punktu widzenia systemu jest dyskiem logicznym. Plik CVF nosi zwykle nazwę DBLSPACE.000 i ma nadane atrybuty: tylko czytany, systemowy i ukryty. Polecenie DBLSPACE w stosunku do dysku C spowoduje utworzenie nowego dysku logicznego H (Host_for_C), z którego startować będzie system operacyjny i na którym zostanie zapisany plik CVF i niektóre inne pliki. Są to w szczególności pliki startowe systemu IO.SYS, MSDOS.SYS, sterownika kompresji danych DBLSPACE.BIN i DBLSPACE.INI. Jeśli na dysku zapisany jest plik roboczy Windows (386SPART.PAR), to on także znajdzie się w części nieupakowanej. Natomiast do części upakowanej zostaną przeniesione wszystkie pozostałe pliki z dysku C.

Operacja pakowania dysku może potrwać nawet kilka godzin. Wykonanie operacji DIR w stosunku do upakowanego dysku C wykaże, że jest na nim teraz znacznie więcej miejsca niż poprzednio. Zostanie również wyświetlony stopień upakowania danych każdego z plików. Jeżeli zaś wykonamy operację DIR/a H:, to zobaczymy, że zawiera on DBLSPACE.000 - plik CVF dla dysku C.

Program DBLSPACE umożliwia wykonanie operacji kompresji drugiego dysku fizycznego na dwa sposoby. Pierwszy polega na wykonaniu kompresji całego dysku. Powoduje to zapisanie całej zawartości dysku do pliku CVF na tym samym dysku fizycznym. Wymaga jednak pewnej wolnej przestrzeni: nie da się tej operacji wykonać na dysku zapełnionym w 100%. Drugi sposób polega na stworzeniu dodatkowego upakowanego dysku logicznego, należy jednak najpierw zwolnić możliwie dużo miejsca. Korzystając z wolnej przestrzeni program DBLSPACE tworzy nowy upakowany dysk logiczny, który w tej samej przestrzeni fizycznej będzie zawierał więcej miejsca na pliki.

Jakie są wady kompresji dysków? Dwie: 1. dwukrotnie większa liczba dysków logicznych dostępnych w systemie; 2. powrót z wersji upakowanej do nieupakowanej jest trudny.

Chcąc udostępnić techniki DoubleSpace niezależnym producentom sprzętu i oprogramowania, firma Microsoft opracowała zestaw standardowych funkcji znany pod nazwą Microsoft Real-time Compression Interface (MRCI). Określają one, w jaki sposób oprogramowanie użytkowe będzie w stanie skorzystać z możliwości specjalizowanego sprzętu do wykonywania kompresji danych. Technika DoubleSpace z następnych wersji DOS-u będzie zgodna ze standardem MRCI.

Oprócz specyfikacji MRCI, firma oferuje DoubleSpace Toolkit tym producentom oprogramowania, którzy chcą skorzystać z nowych możliwości kompresji. Umożliwi im to opracowanie ulepszonych wersji programów defragmentacji i reperowania dysków, odzyskiwania plików, cache 'ów dyskowych i programów przyspieszonego backupu. Firma Microsoft przewiduje, że wraz z MS DOS 6.0 na rynku powinno pojawić się także wiele programów pomocniczych, wykorzystujących w pełni techniki DoubleSpcae i MRCI.

Optymalizacja pamięci operacyjnej

Da się ją wykonać jedynie w komputerach z procesorami 386SX i lepszymi. Po wywołaniu, instaluje i konfiguruje sterownik pamięci stronicowanej EMM386.EXE, o znacznie większych możliwościach niż w wersji DOS 5. Program do optymalizacji rozmiaru pamięci MEMMAKER jest potrzebny jedynie tym, którzy korzystają z programów wymagających dużej pamięci DOS do poprawnego działania. Optymalizuje on bowiem rozmieszczenie w obszarze pamięci HMA i w blokach UMB programów rozszerzających możliwości systemu, rezydentnych, sterowników urządzeń, programy sieciowe, itp. Optymalizacja polega na takim dobraniu kolejności ładowania tych programów z pliku CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT, aby uzyskać jak największy rozmiar pamięci konwencjonalnej. Ta optymalizacja nie zwiększa, wręcz przeciwnie - zmniejsza rozmiar pamięci rozszerzonej, dostępnej dla Windows. Obszary HMA i UMB są bowiem przydzielane z ogólnej puli pamięci rozszerzonej, optymalnie wykorzystywanej przez Windows. Jeżeli więc przewidujemy korzystanie jedynie z Windows, to nie jest konieczne wykonywanie optymalizacji. Wystarczy pozwolić

systemowi na działanie samodzielnie.

W przypadku poprawnie zainstalowanego systemu DOS 5.0 przejście na wersję 6.0 nie wymaga zmiany konfiguracji. Uzyskałem pamięć konwencjonalną o pojemności 612 KB (w wersji 5.0 miałem 610 KB). Optymalizacja za pomocą programu MEMMAKER jedynie pogorszyła sprawę. Program przemieścił bowiem z pamięci konwencjonalnej do bloku UMB rezydentny program do usuwania innych programów rezydentnych, skutecznie blokując jego działanie. Na szczęście istnieje możliwość powrotu do poprzedniej konfiguracji.

Nowy cache dyskowy

Nowy cache dyskowy SMARTDRV.EXE powinien być używany zamiast poprzednich wersji, zarówno tych dostarczanych z Windows 3.1 jak i z DOS-em. Program instalacyjny wymienia odwołanie do wersji poprzedniej w pliku AUTOEXEC.BAT na wersję nową. W środowisku Windows można uruchomić monitor działania cache 'a dyskowego - program SMARTMON (rys. 1), pokazujący jego skuteczność. Im większy procent pobieranych z cache 'a plików, tym większa szybkość działania komputera.

Defragmentacja dysku

Wielokrotne zapisywanie i usuwanie plików z dysku prowadzi nieuchronnie do fragmentacji powierzchni: pliki są zapisywane w wielu sektorach, nie sąsiadujących ze sobą, co spowalnia odczyt. Do DOS-u 6.0 dołączono okrojoną wersję programu SpeedDisk z Norton Utilities firmy Symantec (rys. 2). Program sprawdza, jaka część plików na dysku jest pofragmentowana i proponuje odpowiednią kurację: optymalizację częściową lub pełną. Opcje programu służą do określenia sposobu sortowania plików po wykonaniu operacji, dopuszczalności przesuwania plików ukrytych, itp. Program nie służy do defragmentacji dysków upakowanych - do tego celu należy używać programu DBLSPACE.

Archiwizowanie plików

Operację przenoszenia części lub całości zbiorów z dysku na dyskietki lub inny nośnik (taśmy magnetyczne) powinno się wykonywać systematycznie, niezależnie od tego, za jak ważne uważamy przechowywane dane. Ocenia się, że odzyskanie plików danych z uszkodzonego dysku 200 MB wymaga 2000 h pracy! W systemie DOS 6.0 nareszcie dostępna jest solidna wersja programu do archiwizowania i przywracania zawartości dysku stałego - MSBACKUP. Dla Windows program nosi nazwę MWBACKUP. Jest to praktycznie pełna wersja programu Backup z pakietu PC Tools firmy Central Point Software.

Szybkość wykonywania operacji archiwizowania jest bardzo duża, gdyż dochodzi do 1,5 MB na minutę, mimo że program nie wykorzystuje możliwości jakie daje przesyłanie przez szybki kanał DMA (na co pozwala np. FASTBACK firmy Fifth Generation System). Ponieważ jednak nie każdy kontroler dysku stałego daje możliwości takiego przesyłania, w DOSie 6.0 zastosowano metodę może nieco wolniejszą, ale na pewno bezpieczniejszą i działającą na każdym komputerze.

Konfiguracje komputera

Problem wielości konfiguracji komputerów, dobrze dostosowanych do konkretnych aplikacji jest tak dawny jak PC. Na przykład, wiele programów działa dobrze jedynie wtedy, gdy nie działają jednocześnie żadne programy rezydentne; inne programy wymagają usunięcia wszelkich sterowników pamięci rozszerzonej i oddania im do dyspozycji całości pamięci (np. Mathematica). Problem ten został częściowo rozwiązany przez różne programy niezależnych producentów.

W DOSie 6.0 jest on integralną częścią systemu. Wystarczy w pliku CONFIG.SYS stworzyć konfiguracje indywidualne o zadanej nazwie i menu do ich wywołania i wybrać je przy starcie komputera. Ponieważ obecnie system przy starcie ustawia zmienną środowiskową CONFIG na wartość równą nazwie wybranej konfiguracji, to korzystając z opcji jej testowania, łatwo wybiera się indywidualne części pliku AUTOEXEC.BAT.

Pierwsze wrażenia

Po dość krótkim okresie eksploatacji systemu DOS-u 6.0, nie widzę istotnej różnicy między wersją poprzednią a obecną. To krótkie z konieczności omówienie podstawowych właściwości systemu DOS 6.0 nie może jednak wyczerpać wielu spraw, wymagających spokojnego przeglądu i dłuższego używania komputera z tym systemem. Wydaje się jednak, że Microsoft stworzył system, do którego lista życzeń jest niezbyt długa. Nowe polecenia programowe (pokażemy je przy okazji dokładniejszego omawiania systemu) ułatwiają operowanie na plikach (DELTREE, MOVE), pisanie plików wsadowych (typu BAT) oraz wykrywanie i usuwanie wirusów (MSAV).

Czy będzie nowa wersja?

Osobiście sądzę, że już nie pojawi się żadna nowa wersja systemu MS DOS dla procesorów 8-, 16- i 32-bitowych. Raczej należy się spodziewać wersji w pełni 32-bitowej, dającej możliwość pracy wielozadaniowej. Będzie to zapewne coś w rodzaju połączenia DOSu i Windows. Nosi ona nawet roboczą nazwę Chicago i znajduje się na komputerach programistów systemowych Microsoft.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200