W pogoni za ideałem

Płatnika używają informatycy, domorośli ''komputerowcy'', księgowe, kadrowe, właściciele firm. Kilka miesięcy temu w ich ręce trafiła nowa wersja programu - lepsza, choć wciąż daleka od ideału. Zbiór doświadczeń użytkowników programu autorstwa Prokomu mógłby posłużyć do napisania bestsellerowego podręcznika dla programistów i projektantów aplikacji.

Płatnika używają informatycy, domorośli 'komputerowcy', księgowe, kadrowe, właściciele firm. Kilka miesięcy temu w ich ręce trafiła nowa wersja programu - lepsza, choć wciąż daleka od ideału. Zbiór doświadczeń użytkowników programu autorstwa Prokomu mógłby posłużyć do napisania bestsellerowego podręcznika dla programistów i projektantów aplikacji.

Płatnik to jeden z najpopularniejszych programów stosowanych przez polskie przedsiębiorstwa. Korzysta z niego ok. miliona firm. Połowa z nich przesyła dane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych elektronicznie. Płatnik - jak przekonują przedstawiciele Prokom Software - to wizytówka firmy.

Od kilku miesięcy jest dostępna jego nowa wersja 5.01.001. Poprzednia - 4.01.001 - miała wielu krytyków. Użytkownicy narzekali na "nieintuicyjność" interfejsu użytkownika i brak zgodności ze standardami wykorzystywanymi przez aplikacje działające w środowisku Microsoftu. Przykładowo, druga ikona na pasku narzędzi - reprezentująca komendę "otwórz" - przypominała dwie nakładające się tabele, zamiast standardowego żółtego foldera; przy zamykaniu dokumentu stary Płatnik pytał - w odróżnieniu od większości programów pracujących pod Windows - "Czy chcesz anulować zmiany?", zamiast: "Czy chcesz zapisać dokument?".

W nowym programie Płatnik wyeliminowano większość tych błędów. Dokonano także innych zmian. Choć użytkownicy nadal mają liczne zastrzeżenia do Płatnika, to zgodnie przyznają, że nowa wersja jest znacznie lepsza od poprzedniej.

Nowe szaty Płatnika

Na pierwszy plan w nowym Płatniku wysunęły się kwestie związane z podniesieniem wygody użytkowników. Zadecydowały o tym testy ergonomiczne przeprowadzone przy współpracy specjalistów z Politechniki Gdańskiej. Wykonano je w październiku 2002 r. na wersji 4.01.001. Miały na celu ocenę własności ergonomicznych produktu, zgodności ze stylem Microsoft Windows, a także sformułowanie zalecanych zmian w kolejnej wersji.

Prowadzono je z udziałem ok. 30 osób w trzech grupach typowych użytkowników - przedsiębiorstwa średnie i duże oraz biura rachunkowe - z wykorzystaniem 12 typowych zadań realizowanych przy użyciu Płatnika. Ich praca i reakcje były rejestrowane przez zainstalowane przy stanowiskach kamery. Następnie uczestnicy testu wypełniali kwestionariusz ankietowy oceny produktu i wzięli udział w wywiadzie panelowym. Eksperci przeprowadzili także ocenę własności ergonomicznych, wykorzystując listę kontrolną Ravdena oraz ocenę interfejsu użytkownika metodą heurystyczną Nielsena. Po dokonaniu analizy informacji pochodzących ze wspomnianych źródeł powstał raport punktujący krytyczne elementy, połączony z sugestiami koniecznych zmian.

Dlaczego tak długo trzeba było czekać na stosunkowo proste poprawki? Przedstawiciele Prokom Software tłumaczą to zmianami w prawie i ostrożnością ZUS w finansowaniu innych zmian. "Liczba i tempo wprowadzania zmian prawnych dotyczących systemu emerytalnego, które przekładają się na zmiany w zasadach współpracy płatników z ZUS, były tak ogromne, że do 2000 r. nie było czasu na zajęcie się czymkolwiek innym niż dostosowywanie programu do obowiązującego prawa" - tłumaczy Przemysław Skałecki, kierownik projektu KSI ZUS w Prokom Software.

Opracowanie nowej wersji Płatnika wymusiły zmiany prawne wprowadzone przez Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, które zaczęły obowiązywać od 1 października br. Dotyczyły one wzorów dokumentów składanych do ZUS, zasad ich wypełniania i zmian kodów wykorzystywanych do wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych. "Dopiero przy tej okazji mogliśmy skupić się na innych problemach, w tym na modyfikacjach interfejsu użytkownika" - dodaje Przemysław Skałecki.

Za kulisami

W Prokomie nad Płatnikiem pracuje zespół kilkudziesięciu osób. Stały zespół zaangażowany w zbieranie wymagań i produkcję oprogramowania składa się z kilkunastu osób. Na okres testów funkcjonalnych i integracyjnych poszerza się on o grupę kilkudziesięciu specjalistów zajmujących się wyłącznie sprawdzaniem poprawności działania nowego programu. Za każdym razem przeprowadza się tysiące różnych "przypadków testowych". Dla każdego przygotowuje się oddzielnie dane. Druga tura testów jest prowadzona przez grupę pracowników ZUS.

Prace projektowe wspierają narzędzia Oracle Designer 6.0. Natomiast środowiskiem wytwórczym są Microsoft Visual Studio 6.0 SP 5 i C++ Builder 60 SP 4. Źródłami oprogramowania zarządza się przy wykorzystaniu Visual Source Safe 6.0. Testy regresji są automatyzowane z użyciem aplikacji Rational Test Robot 7.1. Ponadto jest wykorzystywane autorskie oprogramowanie Prokomu o nazwie ZGL, służące do ewidencji i obsługi zgłoszeń.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200