Lepiej poinformowany szpital to lepiej obsłużony pacjent. Informatyka pozwala rozszerzać dostęp do usług medycznych, optymalizować koszty leczenia i efektywniej wykorzystywać nowoczesny sprzęt diagnostyczny.

Wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego było w bydgoskim Centrum Onkologii od początku traktowane jako integralny składnik strategii rozwoju tej placówki. Strategii wieloletniej, obejmującej różne aspekty funkcjonowania szpitala, nastawionej na systematyczną poprawę obsługi pacjentów, zwiększanie dostępności wysoko specjalistycznych usług medycznych oraz coraz efektywniejsze wykorzystanie nowoczesnego sprzętu diagnostycznego, w tym m.in. skanera izotopowego PET/CT, jednego z dwóch tego typu urządzeń w Europie.

Realizację tych celów podzielono na dwa etapy. Na początek postanowiono zająć się polepszeniem obsługi pacjentów w szpitalu i związanych z nim przychodniach i laboratoriach. Wykonanie tego zadania miała ułatwić w dużym stopniu informatyka. "Bez systemu informatycznego wyjście do pacjenta jest dzisiaj niemożliwe" - uważa dr Zbigniew Pawłowicz, dyrektor Centrum.

Zdecydowano się na wdrożenie od razu całego, rozległego systemu, obsługującego wszystkie jednostki organizacyjne szpitala - od izby przyjęć, poprzez gabinety lekarskie i sale operacyjne, po księgowość i kadry. Zdaniem dyrektora Zbigniewa Pawłowicza tylko zastosowanie systemu zintegrowanego może przynieść konkretne, wymierne efekty.

Na początku nie było łatwo. "Wdrożenie systemu informatycznego nie jest rzeczą prostą" - mówi dr Zbigniew Pawłowicz. Przed okienkami w rejestracji ustawiały się kolejki, jakich tu wcześniej nie było. Wszyscy myśleli, że wraz z uruchomieniem pierwszych aplikacji znikną wszystkie problemy, a tu okazało się, że trzeba sobie poradzić z nowymi kłopotami. Dużo pracy wymagało m.in. uzupełnienie danych, bo zgromadzone wcześniej informacje były niekompletne. W tej chwili w bazie danych znajdują się zapisy dotyczące dwustu tysięcy pacjentów. "Trzeba było przetrzymać emocje i przezwyciężyć trudności" - wyjaśnia dyrektor Zbigniew Pawłowicz. Po pewnym czasie okazało się, że wszystko działa tak, jak zaplanowano.

Duży nacisk położono w fazie wdrożeniowej na szkolenia. Wszyscy lekarze musieli się uczyć obsługi niezbędnych do ich pracy aplikacji. Kto nie uczestniczył w kursach, we własnym zakresie musiał uzupełniać braki. Lekarz, który nie umiał skorzystać z systemu, miał problemy z wykonywaniem swych zadań. Informatyka stała się niezbędnym narzędziem pracy w całym szpitalu. Aby ułatwić współpracę środowiska lekarskiego z zespołem informatyków, został powołany specjalny koordynator projektu ze strony lekarzy. Jego zadaniem jest pośredniczenie w kontaktach między lekarzami a informatykami oraz tłumaczenie informatykom potrzeb lekarzy, a lekarzom wymagań informatyków. Obie strony przyznają, że takie rozwiązanie okazało się bardzo przydatne i skuteczne.

Wiedza w sieci

Dzisiaj pacjent nie musi przychodzić do szpitala, by się zapisać na wizytę do lekarza czy badanie w laboratorium. Przez całą dobę działa automatyczna rejestracja, z której można skorzystać telefonicznie albo przez Internet.

W chwili pojawienia się w Centrum Onkologii pacjent otrzymuje specjalny, indywidualny numer ID, który ułatwia jego identyfikację na każdym etapie badań i leczenia. Dzięki temu dane o konkretnym pacjencie są wprowadzane do systemu tylko raz i automatycznie mu przypisywane. Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu czy badania od razu wpisuje stosowne informacje, uwagi, zalecenia do odpowiednich modułów systemu. Pracownicy laboratoriów i pracowni po przeprowadzeniu testów lub badań diagnostycznych wprowadzają natychmiast ich wyniki do działających w sieci aplikacji. Do systemu trafiają zresztą nie tylko informacje wprowadzane przez ludzi. Program współpracuje z wieloma urządzeniami diagnostycznymi (np. tomografami), które automatycznie rejestrują wyniki badań i przesyłają je do bazy danych.

Taki sposób postępowania umożliwia szybki, sprawny, skuteczny dostęp do wszystkich dotyczących konkretnego pacjenta wyników badań i diagnoz, informacji o przebiegu leczenia, wykonanych zabiegach i operacjach oraz zaaplikowanych lekach, stosowanych metodach terapii. Każdy lekarz, posługując się z kolei własnym, indywidualnym kodem dostępu nadawanym mu w dziale kadr, może z dowolnego miejsca w szpitalu zapoznać się z potrzebnymi mu w danej chwili informacjami o pacjencie znajdującymi się w szpitalnej bazie danych. W ten sposób wyniki przeprowadzonych w laboratorium testów czy dane z wysoko specjalistycznej aparatury diagnostycznej są natychmiast dostępne w gabinecie lekarskim, sali operacyjnej czy w gabinecie zabiegowym.