W Polsce ponad 90% internautów nadal korzysta z komutowanego dostępu do Internetu, gdyż albo nie ma innej możliwości, albo koszt dostępu do szerszego pasma jest zbyt wysoki. Najtańszą alternatywą uzyskania szerszego dostępu do sieci jest infrastruktura telewizji kablowej CATV, rozszerzona o kanał zwrotny. Zezwala ona na interaktywne sterowanie treścią uzyskiwanych z sieci informacji.

Tradycyjna sieć dystrybucyjna telewizji kablowej CATV (Cable TV) jest wykonana z kabli współosiowych, za pomocą których wielokanałowy przekaz sygnałów jest jednokierunkowy - jedynie w stronę abonenta sieci. Rola widza sprowadza się wyłącznie do wyboru serwisu (kanału) bez możliwości ingerencji w jego strukturę. W nowych rozwiązaniach coraz częściej do dystrybucji multimedialnych usług szerokopasmowych CATV stosuje się mieszaną sieć hybrydową HFC (Hybrid Fiber Coax). Sieć działająca w tej technologii składa się w części magistralowej z łączy światłowodowych o wysokiej przepływności oraz istniejącej infrastruktury kabli koncentrycznych o topologii drzewa z odgałęzieniami - położonych w bezpośrednim otoczeniu abonenta. Pasywne instalacje kabli koncentrycznych o takiej strukturze są bardziej niezawodne od sieci o topologii magistralowej z zewnętrzną szyną interfejsową, ale przede wszystkim są one tańsze, bo zwykle już istnieją.

Łączenie kilku różnych usług: telefonii tradycyjnej z transmisją danych (skrętka) i telewizji kablowej (kabel współosiowy) w hybrydowy system HFC, współpracujący ze światłowodową siecią transportową, stanowi szansę zdobycia większej liczby abonentów, przy stosunkowo niskich kosztach instalacyjnych ponoszonych przez operatora sieci. Taka modernizacja istniejącej sieci telewizji kablowej CATV nie wyklucza stosowania innych, alternatywnych metod dostępu abonenckiego (VSAT, PON, FITL, ADSL, WLL, RLL, PLC), lecz każda z nich, oprócz zalet, ma też wady, i nie należy spodziewać się dominacji tylko jednej technologii nawet na konkretnym terenie abonenckim.

Dotychczasowa rola nadawcy telewizyjnego - sprowadzająca się do dystrybucji obrazu i dźwięku jak największej liczbie odbiorców - stopniowo się zmienia przez wprowadzenie transmisji danych, wzbogaconej ostatnio w możliwość interaktywnego kontaktu między nadawcą a odbiorcą. Stało się to od momentu opracowania i zastosowania standardu kompresji MPEG, który umożliwił przesłanie kilkunastu programów telewizyjnych w kanale zajmowanym dotychczas przez jeden program telewizji kablowej. W efekcie powstała telewizja wielokanałowa: dostarczana odbiorcom w sieci kablowej CATV bądź przez satelitarne platformy cyfrowe.

Infrastruktura sieci kablowej

W sieciach telewizji kablowej klasy HFC konwersja sygnałów optycznych na elektryczne (i odwrotnie) dokonuje się w szerokopasmowych węzłach pośredniczących BONT (Broadband Optical Network Termination), stanowiących w rzeczywistości zakończenie magistralowych traktów optycznych. Węzły konwersji można lokalizować w różnych odległościach od abonenta. Obecne rozwiązania sieci kablowych CATV polegają na maksymalnym zbliżeniu światłowodu do użytkownika końcowego, aż do uzyskania całkowicie optycznej sieci abonenckiej bez korzystania z kabli miedzianych.

Interaktywna sieć hybrydowa HFC stanowi rozwinięcie działających rozwiązań abonenckiej telewizji kablowej przez wprowadzenie w istniejące zasoby transmisyjne kanału zwrotnego, zwykle kosztem redukcji części aktywnego pasma w kierunku abonenta. Rozwiązanie to wydaje się najtańszym sposobem realizacji nowoczesnej sieci telewizji kablowej, zwłaszcza na obszarach miejskich o dużym stopniu zagęszczenia abonentów CATV.

Po co kanał zwrotny w kablu?

Do realizacji dwukierunkowych transmisji głosowych i multimedialnych danych przez sieci kablowe CATV wykorzystuje się dwa (lub więcej) wydzielone częstotliwościowo kanały transmisyjne: kanał dosyłowy (downstream) i kanał zwrotny (upstream). Dwukierunkowe kanały w sieciach CATV są niezbędne do oferowania multimedialnych usług interaktywnych, uzyskanych przez modernizację istniejących kanałów dosyłowych przez ich doposażenie w kanał zwrotny (w stronę operatora). Kanał zwrotny stanowi łącze transmisyjne umożliwiające efektywne przekazywanie sygnałów od urządzenia abonenta CPE (Customer Premises Equipment) do serwera usług interaktywnych.