Wszyscy dobrze wiedzą, że informatyzacja jest warunkiem koniecznym rozwoju każdego banku. Dobry system powinien po pierwsze umożliwiać w pełni scentralizowaną pracę w każdym oddziale, a po drugie charakteryzować się dużym stopniem bezpieczeństwa, umożliwiającym ciągłą pracę banku nawet w razie awarii sprzętu. W Pierwszym Polsko-Amerykańskim Banku S.A. w Krakowie zdecydowano się zaprojektować i wdrożyć taki system własnymi siłami.

Prezesem banku jest Amerykanin, Ralph Kravitz, który przenosi z zachodu dynamiczny styl zarządzania. Pełne zrozumienie kierownictwa w zakresie rozwoju bazy informatycznej pozwoliło na zbudowanie bardzo nowoczesnego systemu informatycznego. Przy projektowaniu wyznaczono sobie następujący cel: zbudować bezpieczną i niezawodną instalację, pracującą w trybie on-line we wszystkich oddziałach banku.

Joanna Karczewska, szefowa zespołu informatyków banku, nie kryje swojego zadowolenia - "Mamy tutaj bardzo ciekawe rozwiązanie, pod wieloma względami w Polsce zupełnie unikalne. Pełny mirroring systemu, intensywne wykorzystanie w codziennej działalności banku łączności satelitarnej czy też bardzo funkcjonalne oprogramowanie, to podstawowe elementy decydujące o oryginalności naszego projektu".

Sprzęt i oprogramowanie

System, po okresie wstępnych testów, uruchomiono latem br. Do nowej sieci podłączone są dwa oddziały w Krakowie i Centrala Banku. W każdym z nich znajduje się minikomputer AS/400 i zestaw komputerów PC połączonych w sieć. "Sercem" systemu jest komputer AS/400 znajdujący się w Centrali (wdzięcznie nazwany Smokiem). To na nim odbywa się centralne przetwarzanie danych, które pochodzą z komputerów PC oraz terminali Twinax, połączonych z AS/400 w sieci Token Ring. Drugi AS/400 (zwany Asikiem), umieszczony w III oddziale położonym w odległości ok. 5 km, na bieżąco uzupełnia swoje zbiory informacji, zależnie od zmian dokonywanych w Smoku. Oba oddziały (a właściwie obie sieci Token Ring) połączono łączami satelitarnymi VSAT (19 200 bit/s) i linią dzierżawioną w protokole HDLC (96 kbit/s).

Jak zauważyła J. Karczewska - "Zdecydowaliśmy się na zastosowanie łączności satelitarnej poprzez VSAT, bowiem jest to rozwiązanie nie tylko niezawodne, ale czasem wprost niezastąpione. O ile w Krakowie możemy równolegle przesyłać dane przez linie dzierżawione, to z naszym oddziałem w Zakopanem nie sposób łączyć się bezpośrednio, bez wykorzystania satelity. Nie jest to jeszcze rozwiązanie u nas zbyt popularne, ale myślę, że w przyszłości to się zmieni".

Połączenia zrealizowano za pomocą routerów Cisco 2500, satelitarnych zestawów nadawczo-odbiorczych i cyfrowych modemów Telindus. W mirroringu systemów przesyłane są jedynie dane o wykonywanych transakcjach (poprzez łącze dzierżawione), a nie wyniki całych operacji (na obu minikomputerach utrzymywane sa identyczne zbiory informacji, więc każda operacja powinna w identyczny sposób je modyfikować). Oczywiście w razie zmiany całych obiektów (np. otworzeniu konta dla nowego klienta banku), należy przesłać kompletne dane.

W każdym oddziale jeden komputer pracuje jako serwer aplikacji kasjerskiej przesyłającej transakcje do AS/400. W wypadku ewentualnego zerwania komunikacji poprzez VSAT, transakcje mogą być przechowywane na serwerze aż do chwili jej odzyskania, co pozwala utrzymać ciągłość pracy stanowisk kasowych w oddziałach.

Bazę sprzętową tworzą w większości oryginalne komputery IBM (Value Point i PS/2), wyposażone w drukarki IBM Lexmark i karty sieciowe Oricom. Nadzór nad siecią sprawowany jest za pomocą aplikacji LAN Analyzer (pod MS Windows), a bezpośredni wgląd do AS/400 z PC zapewnia emulator terminala PC/Support.

Po raz pierwszy w Polsce uruchomiono bankowe oprogramowanie brytyjskiej firmy Kapiti Ltd. Na minikomputerach AS/400 zainstalowano jądro całego systemu - parametryzowalną aplikację Equation, pełniącą rolę serwera bazy wszystkich danych i operacji pieniężnych. Za pomocą oprogramowania IBM (LAN/DP, LAN Program i CTR - Consumer Transaction Runtime), zainstalowanego na komputerach PC, łączy się Equation z końcówkami systemu. Pracuje na nich oprogramowanie Cashier, umożliwiające wprowadzanie wszystkich operacji bankowych. Dodatkowym współpracującym modułem jest Cosign - aplikacja przywołująca na ekran zeskanowany podpis klienta, celem weryfikacji ważności wystawianych dyspozycji.

W banku pierwotnie zainstalowano znane polskie oprogramowanie miniSOB. Ze względów bezpieczeństwa przez jakiś czas oba systemy mają działać równolegle. Umożliwi to dodatkowo sprawdzenie poprawności funkcjonowania nowego rozwiązania. Do analiz porównawczych wykorzystano oprogramowanie firmy SAS Institute. Dotychczasowe pozytywne rezultaty pozwoliły na odłączenie miniSOB-u w centrali banku, a w najbliższym czasie oba krakowskie oddziały będą pracować wykorzystując wyłącznie nowe oprogramowanie. W miarę rozwoju działalności, do systemu będą włączane nowe oddziały (w pierwszej kolejności Zakopane poprzez VSAT).

"Chociaż zastosowane oprogramowanie bankowe nie jest wdrożone w innych polskich bankach, to wybraliśmy je ze względu na jego uniwersalność. Nie znam żadnego innego systemu, który dałby się tak łatwo modyfikować i dostosowywać do naszych bieżących potrzeb" - podsumowała p. Karczewska.

Pełny mirroring systemów Smok-Asik zapewnia oprogramowanie amerykańskiej firmy Lakeview Technology - Mimix/400. Jest to pierwsza tego typu instalacja w Polsce, umożliwiająca utrzymywanie dwóch oddalonych od siebie maszyn AS/400 z takim samym zasobem informacji. Z pomocą Mimixa każda transakcja bądź inna operacja, dokonana w dowolnym oddziale banku, prowadząca do zmiany stanu zasobów na komputerze centralnym znajdującym się w centrali, automatycznie powoduje dokonanie takich samych operacji na drugim AS/400. W razie jakiejkolwiek awarii bądź konieczności odłączenia Smoka następuje zmiana konfiguracji sieci i komputerem centralnym staje się Asik. W praktyce pozwala to na zachowanie ciągłości pracy banku.

Samodzielnie

Cały projekt opracowano i wykonano w dużej mierze własnymi siłami. Przy dość ściśle określonych wymaganiach funkcjonalnych systemu starano się dobrać najbardziej właściwe elementy składowe (co mimo ujemnych stron współpracy z wieloma dostawcami pozwoliło na stworzenie sprawnego systemu, poprzez składanie go z jak najlepiej pasujących elementów). Jednak jak stwierdziła J. Karczewska - "przy budowaniu tak poważnego systemu informatycznego, najważniejszym elementem nie jest wcale sprzęt czy oprogramowanie, ale ludzie którzy uczestniczą w jego powstawaniu. Mamy tutaj zespół znakomitych informatyków (10 osób - przyp. aut.). Bez ich ciężkiej pracy i prawdziwego zaangażowania nie bylibyśmy w stanie stworzyć instalacji, która w tak dużym stopniu spełniałaby oczekiwania Zarządu Banku".

System w tej postaci w jakiej zbudowano, daje się łatwo rozbudowywać, co jest ogromną zaletą wobec planów rozszerzenia działalności Pierwszego Polsko-Amerykańskiego Banku S.A. w Krakowie. Realizacja ta jest pouczającym przykładem, jak ważnym w rozwoju przedsiębiorstwa średniej wielkości jest wyposażenie go w odpowiedni system informatyczny. W wypadku banku to stwierdzenie jest truizmem.