Na całym świecie tylko 3% dużych przedsięwzięć informatyczntych kończy się pełnym sukcesem, tzn. spełnieniem wymagań merytorycznych, czasowych i finansowych.

Planowanie i realizacja dużych projektów informatycznych były tematem dwudniowego seminarium przeprowadzonego na początku października w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie.

Prelekcje przygotowane przez Antares, Compaq, EDS, Ernst & Young, Multitrade, Rodan-System, Siemens Nixdorf, Softman, Price Waterhouse i Unilot dotyczyły głównie cyklu życia projektów, skuteczności ich realizacji, roli, jaką gra w nich czynnik ludzki, metodyk ich planowania, wdrażania i nadzorowania oraz komunikacji między zleceniodawacami a realizatorami.

Podczas seminarium Prof. Antonii Kreczmar - dyrektor Departamentu Informatyki Ministerstwa Finansów - i jego zastępczyni, dyr. Derwiszyńska przedstawili cele, historię i stan obecny wdrażania Poltaxu - kompleksowego systemu wspomagania służb podatkowych. Dyr. A. Kreczmar powiedział: "W Otwocku jest testowany produkt, który ma być wdrożony w całym kraju. Ma on bardzo wiele braków funkcjonalnych. Nie można wykonać pewnych operacji - brak raportów. Jest to bardzo niewygodne" Dla departamentu bardzo ważny jest dostęp do kodów źrodłowych programów, jednak - wg dyr. Kreczmara - ich uzyskanie wymagało specjalnych starań. "W tej chwili ministerstwo ma kody źrodłowe. Są one bardzo nieuporządkowane. Firma traktuje departament niepoważnie". Po tych informacjach zalecenia wykładowców, dotyczące tworzenia przez wykonawców i klientów wspólnych struktur organizacyjnych do stałego nadzoru rozwoju przedsięwzięcia, przestały brzmieć abstrakcyjnie.

W seminariach wzięło udział ponad 170 słuchaczy, głównie pracowników urzędów wojewódzkich, banków i komend wojewódzkich policji.

Firmy Multitrade i Antares - poza wykładami inauguracyjnyi - przeprowadziły dwugodzinny warsztat, dotyczący m.in. informatyzacji wyimaginowanego centralnego urzędu do spraw śmieci. Na podstawie opisu struktury urzędu, jego zasobów i problemów, uczestnicy mieli błyskawicznie opracować plan informatyzacji i oferte przetargową.

Drugi warsztat, prowadzony przez dra Horsta Gieblera z Siemens Nixdorf, w praktyce przyjął formę konferencji. Po krótkiej prezentacji struktur organizacyjnych firmy odpowiedzialnych za projekty kompleksowe, dr H.Giebler odpowiadał na pytania dotyczące specyfiki takich projektów, ilustrując wyjaśnienia przykładami z prac Siemensa, m.in. z wdrożenia systemu rezerwacji kolejowej Trains w Portugalii i Czechach oraz systemu bankowego Kordoba w Dresden Bank.

Wykłady były ciekawe, a warsztat Antaresa i Multitrade'u - wciągający. Były też minusy. Nie przygotowano materiałów drukowanych - zostaną one rozesłane pocztą. Dużo czasu poświęcono ogólnym zasadom, wspólnym dla wszystkich metodyk. Dla mnie - laika - było to pouczające, ale np. pracownicy banków, zawodowo zajmujący się metodyką projektów, stwierdzili, że niektóre referaty były zbyt ogólne. Inny słuchacz, mający doświadczenie w kierowaniu przedsięwzięciami, powiedział: "Chcę porównać metodykę projektów informatycznych z innymi. Oczekiwałem, że na wykładach zostaną przedstawione cechy wspólne i różnice, ale o tych ostatnich mówiono za mało". Przedstawiciel jednej z renomowanych firm komputerowych wystąpił z prezentacją systemu monitorowania sieci komputerowych. Prezentacja rzetelna, ale wraz z uczestnikami zastanawiałem się - dlaczego na tym seminarium?

Sądzę, że dla osób, które rozpoczynają swą praktykę w dziedzinie dużych projektów - czy to jako ich wykonawcy, czy to jako odbiorcy - szczególnie cenne były uwagi dotyczące potrzeby wielokrotnego korygowania uzgodnień, prowadzenia rzetelnej i systematycznej dokumentacji przedsięwzięć, udziału klienta w kierowaniu projektem oraz prezentacja form organizacyjnych jego współdziałania z realizatorem.

Klienci narzekają

Dyr. A.Kreczmar o współdziałaniu firmy Bull z Ministerstwa Finansów w ramach projektu Poltax: "Są problemy z pogodzeniem współpracy z zachowaniem ról dostawca - odbiorca"

Wykonawcy projektów ostrzegają

Skuteczność dużych przedsięwzięć informatycznych ograniczają następujące czynniki:

* oczekiwanie zrobienia wszystkiego w jednym etapie

* brak zrozumienia potrzeby zakupu usług nadzoru autorskiego (maintenance) oraz strojenia baz danych (tuning)

* zmienność ustaw i rozporządzeń

* zmienność osób udzielających wywiadów

* niewłaściwa umowa

* brak zainteresowania kierownictwa najwyższego szczebla

* brak zrozumienia metodyki projektowania strukturalnego (CASE)

(na podst. referatu Zbigniewa Odrowąża-Sypniewskiego, dyrektora spółki Softman, nt. realizacji dużych projektów informatycznych dla administracji państwowej)

Wykonawcy projektów radzą

* Jeżeli chcecie używać metodyki, to pójdźcie do kogoś, kto jej używa, i poproście o dokumentację przeprowadzonego przedsięwzięcia

* W skład komitetu sterującego projektem powinni wchodzić reprezentanci zleceniodawcy, a nie tylko realizatora.

* Od wykonawców należy żądać następujących usług:

- szkoleń

- transferu "know-how" do użytkownika

- stałego informaowania o celach i przebiegu projektu

(na podst. referatu Marka Łubiarza z Unilotu)