Wraz z rozwojem mikrokomputerowych sieci lokalnych obserwujemy proces nazywany terminem "downsizing", a oznaczający przenoszenie aplikacji z dużych komputerów i minikomputerów na prostsze, a zarazem tańsze platformy sprzętowe. Jednocześnie zaczął się zacierać ostry niegdyś podział pomiędzy przetwarzaniem centralnym (z ewentualnym znacznym rozproszeniem urządzeń końcowych, którymi na ogół były proste terminale), a sieciami komputerowymi łączącymi komputery osobiste.

Wprawdzie współczesna technologia mikrokomputerowa umożliwia przetwarzanie rozproszone wychodzące poza obszar sieci lokalnych, a najnowsze rozwiązania oferują również bardzo wysoki stopień ochrony danych, jednak duże przedsiębiorstwa nadal polegają (i z pewnością będą polegać) na centralnych komputerach o dużej mocy. "Strategiczne" bazy danych i aplikacje, których zadaniem jest jednoczesna obsługa wielu tysięcy użytkowników, wciąż bazują na komputerach klasy "mainframe" i minikomputerach. Z kolei użytkownik lokalnej sieci komputerowej żąda dostępu nie tylko do zasobów swojej sieci, lecz chce również skorzystać z tych strategicznych danych i aplikacji. Należy więc rozwiązać zagadnienie zintegrowania sieci lokalnych z systemami dużych komputerów.

Firmy takie jak IBM czy Digital Equipment Corporation od dawna realizują w swoich produktach koncepcję przetwarzania sieciowego. W IBM strategia uniwersalnego łączenia ze sobą różnorodnych systemów polega na wprowadzeniu architektury SAA (Systems Application Architecture), a rozwiązaniem firmy Digital jest podobny w założeniach NAS (Network Application Support).

Chronologia informacji

Prace nad łączeniem komputerów w sieci trwają w firmie IBM od wielu lat. Pierwszy (siedmiowarstwowy) standard SNA (Systems Network Architecture) powstał w latach 70. I stanowił wzór dla (również siedmiowarstwowego) modelu ISO/OSI. IBM dominuje na rynku sieci komputerowych w dużych przedsiębiorstwach, bankach i innych instytucjach, a liczbę eksploatowanych sieci SNA szacuje się obecnie na z górą 50 000. Pierwotnie sieci te posługiwały się "klasyczną" architekturą hierarchiczną z centralnymi komputerami. Jednak już w 1985 r. IBM wprowadził do systemu SNA koncepcję rozproszonego przetwarzania o równorzędnych węzłach sieci - APPN (Advanced Peer-to-Peer Networking). Rozwinięciem tej koncepcji jest ogłoszony w 1987 r. zestaw standardów SAA

obejmujący:

- Common User Access (CUA) - opisujący wspólny interfejs różnych programów z użytkownikiem

- Common Communication Support (CCS) - unifikujący różne platformy sprzętu komunikacyjnego w sieciach

- Common Programming Interface (CPI) - określający reguły programowe nawiązywania i prowadzenia sesji komunikacyjnych.

Sieci SNA/SAA są szeroko wykorzystywane przede wszystkim w bankowości (również w Polsce), obsłudze linii lotniczych i innych przedsiębiorstw o zasięgu globalnym.

Novell już od 1983 r. jest zaangażowany w rozwój środków integracji sieci lokalnych NetWare z systemami firmy IBM. Wykorzystując jako bazę swój pakiet oprogramowania bramy SNA Gateway, opracował produkt NetWare for SAA, który integruje sieci lokalne NetWare z komputerami IBM mainframe oraz minikomputerami IBM AS/400.

NetWare for SAA

Obecnie produkowana wersja 1.3 zapewnia komunikację sieci z komputerami IBM za pomocą łącz SDLC, QLLC/X.25, Ethernet lub Token-Ring. NetWare for SAA równocześnie uaktywnić 506 sesji typu: terminal, drukarka lub APPC (Advanced Program-to- Program Communications) na stacjach roboczych z systemami: DOS, Windows, Macintosh, OS/2 czy Unix. Serwerem komunikacyjnym może być dowolny serwer plikowy z systemem NetWare 3.1x lub 4.x albo dedykowany komputer z jednostanowiskowym pakietem NetWare 3.12 (tzw. NetWare Run-time), dostarczanym z każdym oprogramowaniem NetWare for SAA. Użytkownicy sieci korzystający z zasobów komputerów IBM muszą na swoich stacjach roboczych uruchomić oprogramowanie klienta, które służy do nawiązywania i prowadzenia sesji terminalowej lub drukowania. Novell opracował pakiety oprogramowania klienta dla stacji DOS, MS Windows i Macintosh, ale można korzystać również z licznych produktów innych firm jak np. Cleo dla stacji Unix czy Wall Data dla OS/2.

Typowym oprogramowaniem klienta przeznaczonym dla dużych maszyn są emulatory starych terminali typu IBM 3270. Programy przeznaczone do współpracy z NetWare for SAA są znacznie bogatsze funkcjonalnie; umożliwiają nawiązywanie wielu sesji równocześnie z kilkoma komputerami "host", przenoszenie zawartości ekranów między sesjami. Mają również liczne opcje konfiguracyjne. Atrakcyjne dla użytkownika są zwłaszcza wersje graficzne programów: NetWare 3270 LAN Workstation for MSWindows i NetWare 3270 LAN Workstation for Macintosh.

Łączność sieci z minikomputerami AS/400 za pomocą NetWare for SAA przynosi dodatkowe korzyści - poza standardowym dla dużych maszyn IBM interfejsem typu 3270, użytkownik może korzystać z pakietów oprogramowania emulacyjnego typu 5250 lub programu IBM PC Support.

W przypadku IBM PC Support użytkownik uzyskuje równoczesny dostęp do 128 jednostek AS/400. Ponadto specjalny program routera przeniesiony do serwera z NetWare for SAA zwalniaduży obszar pamięci stacji roboczych, zazwyczaj zajmowany przez ten program.

Co jeszcze?

Najnowszym elementem oprogramowania NetWare for SAA jest obsługa aplikacji systemów IBM posługujących się interfejsem programowym tzw. Jednostki Logicznej typu 0 (LU0). Dotyczy to głównie systemów bankowych i finansowych opracowanych zgodnie z tym standardem. Ponadto użytkownicy systemów AS/400 uzyskują bezpośrednią obsługę łączności swoich minikomputerów z sieciami Ethernet.

Ważnym elementem integracji dużych sieci komputerowych jest oprogramowanie zarządzające i diagnostyczne. IBM już w 1986 r. wprowadził na rynek produkt o nazwie NetView przeznaczony do zarządzania sieciami z architekturą IBM SNA. NetView gromadzi informacje o węzłach sieci SNA, którymi mogą być komputery firmy IBM, urządzenia komunikacyjne i peryferyjne, a nawet komputery klasy PC i sieci lokalne. Serwery NetWare od wersji 3.11 wyposażane są w moduł NetWare Management Agent for NetView, który może przekazywać sygnały typu NetView Alert do komputera z oprogramowaniem IBM NetView Host. Serwery NetWare mogą też przyjmować z systemu NetView rozmaite zlecenia, dotyczące np. ustawienia parametrów konfiguracyjnych, ładowania modułów programowych NLM czy nawet restartu serwera. Do zarządzania serwerami NetWare wystarczy, by w sieci znajdował się jeden serwer komunikacyjny z oprogramowaniem NetWare for SAA służący jako tzw. Collection Point.

Dla sieci zintegrowanych z systemami IBM SNA, Novell opracował też własny produkt o nazwie NetWare for SAA Services Manager. Rozszerza on zakres funkcjonalny programu NetWare Management System (NMS) - sztandarowego programu zarządzającego firmy Novell. Wspomniany moduł służy do zarządzania serwerami komunikacyjnymi z zainstalowanym oprogramowaniem NetWare for SAA ze stacji roboczej typu MS Windows z zainstalowanym programem konsoli NMS.

Sieci SNA mogą też służyć jako środek do połączenia ze sobą odległych sieci NetWare. Produkt o nazwie NetWare SNA Links, stanowiący uzupełnienie NetWare for SAA, sprawia, że użytkownicy sieci lokalnych mają równoczesny dostęp zarówno do dużych systemów IBM, jak i zdalnych sieci NetWare. Tak więc NetWare for SAA stanowi nadzwyczaj bogaty pomost komunikacyjny dla użytkowników sieci korzystających z bogatego oprogramowania rezydującego na różnorodnych komputerach IBM.