Jak cię widzą...

Dobrej klasy monitor - w większym stopniu niż jakakolwiek inna część PC - decyduje o komforcie pracy z komputerem. To właśnie dzięki niemu można dostrzec więcej detali na ekranie, co w dobie Windows i graficznych interfejsów użytkownika jest sprawą nie bez znaczenia. Poza tym zła jakość monitora sprawia, że po intensywnej i długiej sesji sam na sam z komputerem towarzyszy nam ból głowy, czy też nie.

Dobrej klasy monitor - w większym stopniu niż jakakolwiek inna część PC - decyduje o komforcie pracy z komputerem. To właśnie dzięki niemu można dostrzec więcej detali na ekranie, co w dobie Windows i graficznych interfejsów użytkownika jest sprawą nie bez znaczenia. Poza tym zła jakość monitora sprawia, że po intensywnej i długiej sesji sam na sam z komputerem towarzyszy nam ból głowy, czy też nie.

Przy wyborze monitora warto rozważyć dwie istotne (często uzależnione od siebie) grupy czynników, które dotyczą:

- zgodności ze sterującym adapterem wideo (co często można sprowadzić do prostego przypadku - monitor zacznie w sposób poprawny pracować, lub nie)

- właściwości użytkowych monitora (np. rozmiaru ekranu, kolorystyki, ostrości, rozdzielczości czy stabilności obrazu).

Zarówno kompatybilność, jak i właściwości użytkowe monitorów charakteryzujemy w pierwszym rzędzie za pomocą trzech ważnych częstotliwości - synchronizacji pionowej, poziomej i pasma wizyjnego.

Częstotliwość synchronizacji pionowej (refresh rate, frame rate) określa, jak często obraz jest rysowany (odświeżany) na ekranie monitora. Im wyższa wartość tej częstotliwości (mierzonej w Hz), tym obraz na ekranie bardziej stabilny, bez efektu tzw. migotania.

Częstotliwość synchronizacji poziomej (line scan rate), mierzona w kHz, podaje, jak często na ekranie rysowana jest pojedyncza linia.

Pasmo wizyjne (badwidth), mierzone w MHz, określa najwyższą częstotliwość sygnału wideo. Im jest ona wyższa, tym detale i szczegóły obrazu są na monitorze czytelniejsze.

Często w tańszych typach monitorów, szczególnie przy wyższych częstotliwościach odchylania, stosuje się tzw. wybieranie międzyliniowe, z przeplotem (interlaced). Najpierw wyświetla się linie nieparzyste, potem parzyste. Praca z takim monitorem jest, niestety, męcząca dla oczu - dlatego też należy unikać tego typu rozwiązań na rzecz konstrukcji bez przeplotu (ni, noninterlaced).

Kolejne cechy monitorów możemy opisać korzystając z pojęcia rozdzielczości. Jest to liczba punktów (pikseli) i linii, które składają się na obraz wyświetlany na ekranie. Rozdzielczość jest wynikiem współpracy adaptera wideo z monitorem. Dla różnych standardów kart graficznych typowe rozdzielczości wynoszą: np. 720x350 (HGG), 640x350 (EGA) - 640x480 lub 640x400 (VGA) - 800x600 czy też dla wyższych rozdzielczości, jak np. 1024x768 pikseli (SVGA).

Rozdzielczość ustalona przez adapter wideo powinna korespondować z częstotliwościami współpracującego z nim monitora (synchronizacji poziomej, pionowej i pasma wizyjnego). Przykładowo, kolorowe monitory o przekątnej ekranu 14 cali, które mają pracować z adapterem VGA (640x 480 pikseli) powinny oferować częstotliwość odświeżania obrazu 60 do 70 Hz oraz częstotliwość synchronizacji poziomej 31,5 kHz.

Im wyższa częstotliwość odchylania poziomego, tym większa powinna być częstotliwość rysowania obrazu (frame rate, synchronizacja pionowa). Np. dla standardu VESA, przy rozdzielczości 800x600, wymaga się, aby monitor mógł pracować z częstotliwością pionową i poziomą odpowiednio 72 Hz i 48 kHz.

Ale to jeszcze nie wszystko. Każdy z kolorowych monitorów ma na swoim ekranie, od wewnętrznej strony, naniesione tzw. triady (trzy plamki luminoforu - czerwoną, zieloną i niebieską). Każda z tych plamek świeci pod wpływem wiązki elektronów emitowanych przez jedno z trzech dział elektronowych katody (oddzielne dla poszczególnych kolorów). Między katodą a ekranem monitora ustawiona jest tuż przed luminoforem tzw. maska. Jest to przesłona wyposażona w dużą liczbę otworów (*), przez które elektrony, emitowane przez jedno z dział katody, "widzą" plamki triad. Odstęp między tymi otworkami (tzw. dot pitch) określa "wrodzoną" ziarnistość obrazu. Jest to parametr stosowany tylko w przypadku monitorów kolorowych (nie monochromatycznych).

Bez względu na rodzaj współpracującego adaptera wideo, ziarnistość ekranu (określona przez rozstaw otworów maskownicy) ustala wielkość graniczną rozdzielczości. Przykładowo, dla karty VGA i monitora 14" odstępy (dot pitch) powinny być praktycznie nie większe niż 0,31 mm, zaś dla SVGA - 0,28 mm. Jeżeli monitor ma "dot pitch" o wartości 0,50 mm, jest jednocześnie kompatybilny wg producenta z kartą VGA, to jakość otrzymanego na jego ekranie obrazu będzie bardzo niska.

W sprzedaży znajdują się trzy rodzaje monitorów. Te tańsze, dostosowane do jednego standardu kart wideo (VGA), wyposażone są w ustalone na stale częstotliwości odchylania i pasmo wizyjne. Określa się je mianem monitorów o ustalonej częstotliwości (fixed-frequency monitors).

Dla wyższych rozdzielczości i szerszej gamy adapterów wideo stosowane są monitory typu multi-frequency. Oferują one pewną liczbę ustalonych częstotliwości dla kilku rozdzielczości dostępnych w obrębi np. standardów VGA i SVGA.

Kolejny, najlepszy ze względu na łatwość instalacji i elastyczność konstrukcji monitor to multiscan. Urządzenia tego typu mogą się w sposób automatyczny zsynchronizować z wyższymi częstościami odchylania pionowego i poziomego w określonym zakresie. Ten rodzaj monitorów, zwykle dość kosztowny, określa się mianem monitorów typu multisync, na cześć pionierskiej serii produktów MultiSync firmy NEC.

Dla zastosowań związanych ze środowiskiem Windows coraz popularniejsze od ponad roku stają się na świecie kolorowe monitory 17". Wypierają one stosowane do tej pory monitory 14". Wynika to przede wszystkim stąd, że oferowana przez nie powierzchnia robocza jest większa o prawie 2/3 w porównaniu do poprzedników. Są to z reguły urządzenia wyposażone w taką elektronikę i systemy odchylania, które rozpoznają automatycznie podstawowe adaptery VGA i SVGA. Ekonomicznym kompromisem dla użytkowników Windows stają się w tej sytuacji monitory 15" lub 16". Tymczasem na rynku krajowym (patrz załączone zestawienie) dominuje oferta monitorów o mniejszej przekątnej.

Wśród ostatnich nowinek ze świata monitorów należy jeszcze wymienić na pojawienie się na rynku monitorów energooszczędnych - takich, które wyłączają się samoczynnie na czas dłuższej przerwy w korzystaniu z komputera.

Na zakończenie warto jeszcze wspomnieć o współczynniku, który charakteryzuje poziom promieniowania elektromagnetycznego, emitowanego przede wszystkim przez układy odchylające wiązek elektronowych. Większość oferowanych na rynku monitorów 17" mieści się w klasie tzw.low radiation (lr), niektóre z nich odpowiadają zaostrzonym wymaganiom szwedzkiej normy MPR2. Testy na zgodność z tą normą przeprowadzane są dla emisji na bardzo niskich częstotliwościach typu VLF (very low frequency) i ELF (extremely low frequency).

Wymienione w sąsiadującym zestawieniu firmy oferują monitory różnych typów i nie wyczerpują na pewno całej listy krajowych dystrybutorów tego sprzętu. Prosimy więc o traktowanie prezentowanej oferty jako przykładowej.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200