Biznes i pieniądze w Internecie

Internet, kiedyś sieć głównie akademicka, służy obecnie znacznie szerszej grupie użytowników. Korzysta z niej coraz więcej prywatnych osób, różne instytucje i przedsiębiorstwa. Wraz z postępującą komercjalizacją Internetu pojawiają się nowe usługi, a wiele firm chce robić interesy na nowym, wielkim rynku, który tworzy ponad 50 mln użytkowników sieci.

Internet, kiedyś sieć głównie akademicka, służy obecnie znacznie szerszej grupie użytowników. Korzysta z niej coraz więcej prywatnych osób, różne instytucje i przedsiębiorstwa. Wraz z postępującą komercjalizacją Internetu pojawiają się nowe usługi, a wiele firm chce robić interesy na nowym, wielkim rynku, który tworzy ponad 50 mln użytkowników sieci.

Sieć komputerowa o zasięgu światowym wydaje się wymarzonym środowiskiem do robienia interesów. To przede wszystkim szybki obieg informacji, możliwość dotarcia do dużej grupy odbiorców, wreszcie doskonałe narzędzie do kontaktów klient-sprzedawca, czyli World Wide Web. Codziennie pojawiają się w Internecie nowe sklepy, a prowadzą je zarówno wielkie firmy o miliardowych obrotach, jak i drobne przedsiębiorstwa. W sieci można kupić praktycznie wszystko: poczynając od kwiatów, na samochodach kończąc.

Internet nie pozwoli nam umrzeć z głodu, oferując pizzę i inne dania typu fast-food, a dostępne on-line przewodniki po restauracjach (internetowych i tradycyjnych) pozwolą uniknąć przykrych niespodzianek. Poprzez sieci można się ubrać, choć oferowany asortyment jest dość skromny. Największy wybór znajdziemy w księgarniach i sklepach z płytami CD. Zaletą tego typu zakupów są sprawne mechanizmy wyszukiwania informacji w sieci, które pozwalają szybko odnaleźć wydawnictwo czy pojedynczy tytuł oraz częstokroć znacznie niższe, niż w tradycyjnych księgarniach i sklepach ceny. Poprzez Internet można także kupić komputer i jego wyposażenie. Jeśli uprawiamy sport, za pomocą sieci otrzymamy deskę surfingową, rower lub rakietę tenisową, a także odpowiedni do wybranej dyscypliny strój.

Tę wyliczankę można by kontynuować jeszcze długo, ale najlepiej samemu spróbować "przejść" się po jednym z pasaży handlowych w sieci i sprawdzić, co też tam ciekawego można znaleźć.

Dotarcie do odbiorcy

Najpopularniejszymi miejscami do otwierania nowych sklepów w sieci są wspomniane wyżej, pasaże handlowe (shopping malls). Pod jednym dachem (a raczej adresem sieciowym) gromadzone są oferty kilkunastu - kilkudziesięciu firm. Zazwyczaj wspólna jest również kasa, w której za zakupy się płaci. Taka organizacja handlu pozwala klientom łatwiej dotrzeć, ponieważ wspólny adres i szeroka oferta automatycznie przyciąga większą liczbę ludzi. Niektóre firmy występują samodzielnie pod własnym adresem, zazwyczaj traktując sprzedaż przez sieć jako dodatek do serwisu informacyjnego.

World Wide Web jest zdecydowanie najwygodniejszym narzędziem do tworzenia i obsługi sklepów w sieci. Atrakcyjna forma, możliwość publikacji chociażby zdjęć oferowanych towarów czy fragmentów utworów muzycznych z płyt CD, wbudowane mechanizmy obsługi formularzy i poczty elektronicznej, powodują, że WWW jest standardem, który praktycznie nie ma konkurencji. Niekiedy można spotkać sklepy posługujące się przy sprzedaży pocztą elektroniczną lub udostępniające swoje katalogi przez FTP, TELNET i Gopher.

Pieniądze w Internecie

Jeśli robimy zakupy, to powinniśmy za nie zapłacić - tego w każdym razie oczekują sprzedający. W Internecie testowanych jest obecnie kilka realizacji pomysłów wprowadzenia elektronicznych pieniędzy, ale jak na razie najczęściej spotkać się można z płatnościami kartami kredytowymi czy wręcz przesyłkami za zaliczeniem pocztowym. Internet jest wciąż obciążony nie najlepszą sławą. Mówi się o nim jako o sieci, w której działają hakerzy czyhający na numery naszych kart kredytowych, a nawet chętnie włamujący się do sieci bankowych. Klienci obawiają się, że zakupy poprzez sieci mogą zakończyć się wyczyszczeniem konta. Oczywiście każda operacja finansowa (w sieci, banku, normalnym sklepie) obciążona jest podobnym ryzykiem, a znacznie więcej jest fałszywych banknotów niż oszustw w sieci. Należy zdawać sobie również sprawę, że wyjmując pieniądze z bankomatu, czy po prostu wypełniając czek, również korzystamy z sieci komputerowej (bankowej), do której też można się włamać.

Stosowane są trzy podstawowe rozwiązania problemu płatności w sieci: otwieranie rachunku poza siecią, z którego będą opłacane transakcje, korzystanie z elektronicznych pieniędzy oraz przesyłanie istotnych danych (np. numeru karty kredytowej) w sposób zaszyfrowany. Do Internetu wkraczają również banki, co daje nadzieję, że wkrótce powstanie powszechnie akceptowany sposób realizacji transakcji w sieci.

Bezpieczne transakcje

Bezpieczeństwo dla klienta to pewność, że firma od której coś kupujemy rzeczywiście istnieje, pieniądze dotrą na właściwe konto, a zamówione dobra trafią pod właściwy adres. Bezpieczeństwo dla sprzedawcy to możliwość zrealizowania zapłaty za wysłany towar, czyli realizacja czeku lub zamiana elektronicznych pieniędzy na "prawdziwe". Jeśli przyjmiemy, że sama sieć nie zapewnia bezpieczeństwa transakcji, musimy zatroszczyć się o nie sami. Producenci oprogramowania oferują różne systemy zabezpieczania danych, szyfrowania korespondencji, potwierdzania autentyczności nadawców i odbiorców informacji. Na przykład firma Netscape Communications (znana z przeglądarki WWW) oferuje serwer WWW wyposażony w mechanizmy automatycznie szyfrujące wszystkie dane przepływające między serwerem (np. sklepem) i klientem. Mechanizm SSL (Secure Sockets Layer) opracowany przez Netscape może być wykorzystywany także przez przeglądarki innych firm. Bezpieczne transakcje oparte są na algorytmie RSA, uznawanym obecnie za jeden z najlepszych mechanizmów szyfrujących (słynny program PGP - Pretty Good Privacy - również się nim posługuje). Warto zwrócić uwagę, że rynek bardzo poważnie podchodzi do tego zagadnienia, o czym może świaczyć szybki wzrost wartości akcji obu firm (Netscape i RSA), które działają od niedawna i w dalszym ciągu są jeszcze deficytowe. Wkrótce przewidywany jest szybki rozwój usług związanych z ochroną danych i przeprowadzaniem bezpiecznych transakcji w niebezpiecznym środowisku Internetu.

Banki w sieci

Internetem interesują się także banki - jest on wykorzystywany głównie jako witryna informacyjna oraz baza danych o ofercie, lokalizacji oddziałów i bankomatów. Powstają pierwsze inicjatywy wykorzystania sieci do operacji typu home-banking, czyli zdalnego dostępu do swojego konta i przeprowadzania operacji finansowych za pomocą komputera zainstalowanego w firmie czy w domu. Obecność tradycyjnych instytucji finansowych w sieci jest bardzo ważna, bowiem powinno to przekonać większość użytkowników, że transakcje w Internecie są równie bezpieczne, jak te realizowane przez telefon, telefaks czy zwykłą pocztę. Przejęcie obsługi operacji finansowych przez duże banki nieco ograniczy swobodę działania w sieci i niewątpliwie podniesie koszty tej obsługi. Jednak z drugiej strony rozwiąże problem anonimowych, elektronicznych pieniędzy i związane z tym kłopoty. Informacja elektroniczna nie zna granic, cła, podatków, wszelkich przepisów handlowych. Dopiero ucywilizowanie "biznesowego" Internetu poprzez wciśnięcie go w istniejące struktury przepisów pozwoli na jego szybki rozwój.

Lawina jeszcze nie ruszyła

Transakcje zawierane w Internecie nadal są marginesem sieciowej działalności. Znacznie lepiej jest to opanowane w sieciach rządzonych centralnie, takich jak Compuserve czy Prodigy. Ludzie bardzo chętnie uczestniczą w rewolucji jaką stał się Internet i korzystają z uzyskanej swobody działania, ale boją się powierzyć sieci swoje pieniądze. Mimo to przyszłość jest oczywista - biznes z całą pewnością będzie w Internecie istniał, a my wszyscy zaakceptujemy sieciową walutę, tak jak uznajemy zwykłe pieniądze, czeki i karty kredytowe. Z czysto pragmatycznych względów - dla wygody pracy i zakupów.

Internet w Polsce

Nie udało mi się znaleźć żadnego działającego sklepiku internetowego w Polsce, ale widać już pierwsze początki. Posługując się kilkoma przykładami z własnego serwera: mogę zamówić książki z wydawnictwa Readme, w firmie Tomik wydawnictwa importowane, hurtowo zamówić leki w firmie ORFE, obraz w Art-Gallery Donajski. Jak na razie rozliczenia muszą być przeprowadzane poza siecią, ale jeszcze we wrześniu uruchomiony będzie pierwszy w Polsce bezpieczny serwer WWW - Netsite Commerce Server. Mamy nadzieję, że zmobilizuje to wszystkich zainteresowanych do biznesu w sieci. Co najmniej kilkanaście polskich banków korzysta z Internetu, ale raczej jako klienci serwisów informacyjnych niż oferenci usług finansowych. Prowadzone są prace zmierzające do adaptacji mechanizmów EDI (Electronic Document Interchange) do potrzeb sieci. Jednym słowem - sporo się dzieje, efektów jeszcze nie ma, ale wszystko, podobnie jak w świecie, idzie w dobrym kierunku.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200