Sieci rozległe, teoria i praktyka...

Trzecia z kolei konferencja na ten temat odbyła się pod koniec marca w Zakopanem. Swoje doświadczenia zaprezentowali w tym roku przedstawiciele wszystkich dziedzin związanych z budową i eksploatacją sieci rozległych oraz usług z nimi związanych.

Trzecia z kolei konferencja na ten temat odbyła się pod koniec marca w Zakopanem. Swoje doświadczenia zaprezentowali w tym roku przedstawiciele wszystkich dziedzin związanych z budową i eksploatacją sieci rozległych oraz usług z nimi związanych.

Przegląd przedstawionych tematów rozpocznijmy od infrastruktury, czyli już istniejących w Polsce sieci cyfrowych. Jednym z problemów przewijających się we wszystkich wystąpieniach była konieczność migracji (w niedalekiej przyszłości) od technologii X.25 do nowocześniejszych rozwiązań Frame Relay. Protokół X.25 charakteryzuje się bardzo rozbudowanymi mechanizmami kontroli poprawności transmisji i korekty błędów - jest przeznaczony do pracy w sieci o niskiej jakości i niezawodności. Pewność bezbłędnej transmisji jest jednak okupiona dużymi narzutami danych kontrolnych i sygnalizacji oraz skomplikowaną strukturą logiczną przesyłanych pakietów. Oznacza to, że w przeciwieństwie do X.25 protokół Frame Relay jest bardzo prosty - jeśli jest poprawnie zaadresowany i dane są poprawne, pakiet jest przyjmowany, jeśli nie - odrzucany z żądaniem retransmisji. Schemat blokowy transmisji przy wykorzystaniu protokołu X.25 jest tak rozbudowany, że nie chciał się zmieścić na ekranie, na którym wyświetlane były prezentacje...

Wszyscy operatorzy sieci - POLPAK, TELBANK, KOLPAK i NASK przewidują wprowadzenie technologii Frame Relay do swoich węzłów - umożliwi to korzystanie ze znacznie większych prędkości transmisji oraz wprowadzenie nowych rodzajów usług. W konkurencji X.25 - Frame Relay pojawiła się ostatnio nowa technologia - sieci ATM oferujące prędkości transmisji 2-622 Mbps i postrzegane jako standard przyszłości. Wróćmy jednak do X.25 i oferty operatorów sieci pakietowych.

POLPAK

Realizowany w ramach Telekomunikacji Polskiej S.A. poza standardową ofertą (połączenia X.25 stałe, komutowane i satelitarne, wydzielanie wirtualnych grup roboczych, prędkości transmisji 2400-9600 bps) przedstawił bardzo ambitne plany na przyszłość. W najbliższych latach powstaną sieci metropolitalne w 12 ośrodkach w Polsce, połączone siecią tranzytową POLPAK-T. Przewiduje się zastosowanie technologii Frame Relay i prędkości transmisji od 2 Mbps (standard E-1) do 34 Mbps (standard E-3), z możliwością migracji do rozwiązań ATM i prędkości 34-622 Mbps. Jeśli plany te zostaną zrealizowane w rozsądnym czasie, będziemy mieli w Polsce jedną z najnowocześniejszych sieci cyfrowych w Europie.

KOLPAK

Jest związany z Polskimi Kolejami Państwowymi i opiera się na połączeniach biegnących wzdłuż traktów kolejowych. Systematyczna rozbudowa sieci kablowej, wprowadzanie połączeń o przepustowości 64 Kbps w miejsce 9600 bps, zastępowanie kabli miedzianych liniami światłowodowymi (na głównych łączach międzymiastowych) pozwala oczekiwać, że KOLPAK będzie siecią stosunkowo szybką i niezawodną. Węzły KOLPAK-u opierają się na sprzęcie dostarczonym przez firmę Sprint - jednego ze światowych potentatów telekomunikacyjnych. Sieć KOLPAK będzie wykorzystywana na potrzeby własne PKP oraz dla użytkowników "z zewnątrz", ale dopiero po wprowadzeniu systemu taryfikacji usług (nie podano konkretnej daty). Pierwszym dużym abonentem KOLPAK-u jest Kancelaria Sejmu, która wykorzystuje sieć do połączenia biur poselskich na terenie całego kraju (ok. 400). Przewiduje się również obsługę Senatu RP oraz Głównego Urzędu Ceł.

TELBANK

Jest siecią założoną przez konsorcjum banków polskich i początkowo świadczył usługi telekomunikacyjne właśnie dla tych odbiorców. Równolegle oferowane są usługi przeznaczone dla innych abonentów. Sieć TELBANK-u opiera się na liniach kablowych, mikrofalowych i satelitarnych o przepustowości od 9600 bps do 2 Mbps. Wprowadzana jest usługa poczty elektronicznej w standardzie X.400 (więcej o tym w dalszej części artykułu). Nowoczesność rozwiązań sieci okupiona jest zdecydowanie wyższymi kosztami eksploatacji niż w przypadku innych operatorów.

NASK

Przestawił dotychczasowy rozwój prowadzonej przez siebie akademickiej sieci Internet oraz plany na przyszłość. Zaprezentowano statystyki świadczące o wykorzystaniu sieci zgodnie z jej założeniami - głównie przez pracowników naukowych, w niewielkiej części przez studentów i w zupełnie nieznaczącej - przez firmy komercyjne. Ciekawostką jest niezgodność tych danych z powszechnym przekonaniem, że studenci (w każdym razie kierunków technicznych) mają dostęp do sieci, i korzystają z niej... Po raz pierwszy NASK zadeklarował swoje zainteresowanie obsługą klientów komercyjnych na równi z odbiorcami akademickimi. Ogłoszono również nowy cennik usług (nie zmienione ceny dostępu do sieci międzymiastowej NASK, znacznie niższe ceny sieci metropolitalnych, wiele pozycji opatrzonych komentarzem "ceny negocjowalne" bez podania wysokości opłat). Niedługo przekonamy się, jaka będzie praktyka.

Plany na przyszłość obejmują rozwój akademickich sieci metropolitalnych (pytanie: akademickich czy również komercyjnych) oraz wykorzystanie budowanej struktury TP S.A. i planowanych sieci miejskich do udostępnienia Internetu szerszej grupie odbiorców.

Internet Komercyjny w Polsce

ATM przestawił rozwój Internetu Komunikacyjnego w Polsce i nowe rodzaje usług. Dla tych firm, które korzystają z sieci Internet przez telefon zaproponowano pocztę elektroniczną, umożliwiającą jednoczesne przesyłanie korespondencji dla większej grupy użytkowników. Jeśli systematycznie sprawdzamy zawartość skrzynki pocztowej (powiedzmy raz na godzinę), to odbiorcy w sieci lokalnej mają swoją korespondencję na bieżąco, a jednocześnie unika się wielokrotnych połączeń (przez każdego abonenta osobno) i niepotrzebnych wydatków na rozmowy telefoniczne. Połączenia typu SLIP (Serial Line Internet Protocol) pozwalają na bezpośrednią pracę w sieci (przez telefon) użytkownikom komputerów PC, Macintosh, Amiga i stacji roboczych. W przeciwieństwie do trybu terminalowego, gdy pracujemy jako końcówka serwera sieci, w trybie bezpośrednim korzystamy z oprogramowania działającego lokalnie - na własnym komputerze, w porządnym, graficznym środowisku pracy. Przedstawiono również wpływ serwisów World Wide Web na rozwój sieci Internet w świecie i w Polsce oraz ogłoszono uruchomienie komercyjnego serwera WWW - dla firm i instytucji, które chcą być w sieci widoczne.

Komputerowe urządzenia telekomunikacyjne

Jeśli mamy już możliwość włączenia się do sieci rozległej, będziemy niewątpliwie potrzebować odpowiednich komputerowych urządzeń telekomunikacyjnych. Prezentowane przez prelegentów rozwiązania dotyczyły bardzo szerokiego zakresu sprzętu - od modemów i kart sieciowych do przełączników sieci ATM.

Karty X.25 przeznaczone do pracy w środowisku Unix produkowane przez firmę ADAX pozwalają na bezproblemowe włączenie się do sieci pakietowych. Karty dostarczane są wraz z oprogramowaniem przeznaczonym do tworzenia własnych interfejsów programowych do obsługi sieci, a także mogą mogą być rozbudowane do technologii Frame Relay.

Ofertę modemów pracujących w nowym standardzie V.34 (praca z prędkością 288 Kbps i przepustowość, przy wykorzystaniu kompresji danych, 115 Kbps) przedstawiła Motorola. Do połączeń sieci lokalnych z sieciami rozległymi służą wieloprotokołowe routery i koncentratory oferowane również w wersjach dla sieci Frame Relay.

Przeznaczeniem serwerów terminali firmy XyLogics jest włączenie wielu urządzeń (np. modemów, drukarek lub terminali) do sieci lokalnej oraz łączenie sieci lokalnych przy pomocy linii szeregowych. Możliwa jest kontrola dostępu poprzez system haseł, funkcję dial-back oraz zastosowanie zewnętrznego serwera autentyfikacji użytkowników.

Sieciowe systemy operacyjne

Poza urządzeniami, do włączenia się do sieci komputerowej potrzebny jest jeszcze odpowiedni sieciowy system operacyjny. O ile domeną Internetu jest Unix, to większości sieci lokalnych stosowane są produkty firmy Novell. Zaprezentowane w czasie konferencji rozwiązania to Multiprotocol Router - oprogramowanie przeznaczone do łączenia sieci lokalnych z rozległymi i łączenia sieci posługujących się różnymi protokołami komunikacyjnymi (IP, IPX, SNA, AppleTalk) i różnymi rozwiązaniami sieciowymi (Arcnet, Ethernet, TokenRing, FDDI, ATM). Z kolei moduł NetWare Connect służy jako centrum dostępowe do sieci lokalnej przy wykorzystaniu połączeń telefonicznych, pakietowych i ISDN.

Rodzinę urządzeń przeznaczonych do łączenia sieci przedstawiła firma CISCO - największy światowy producent routerów. Tym razem jednak główny nacisk położono nie na routing informacji, lecz na technologię przełączania (switching). Zaprezentowano przełączniki sieci Ethernet, Fast-Ethernet (100 Mbps) oraz sieci ATM.

Przełączniki ATM prezentowała również firma ATM (zbieżność nazw jest przypadkowa). Omawiane urządzenia produkcji FORE Systems uzyskały najlepszą ocenę w tekście przeprowadzonym przez pismo Data Communications, co było oczywiście wykorzystane w materiałach reklamowych. Ponieważ rok wcześniej w podobnej konkurencji (produkty wcześniejszych generacji) lepiej wypadł przełącznik CISCO - obie firmy wykorzystywały testy jako reklamę swoich urządzeń. Przykład ten doskonale świadczy o szybkim postępie w technologii ATM - kolejne generacje sprzętu zawierają nowe rozwiązania, umożliwiają pracę z większymi (ale także, co jest równie ważne z mniejszymi) prędkościami. Niestety prezentacje firm Solidex (produkty CISCO) i ATM (urządzenia FORE Systems) odbywały się w różnych dniach, więc nie mieliśmy możliwości bezpośredniego porównania oferty.

Oprogramowania przeznaczone do pracy w sieci

Wracając na chwilę do firmy Novell przechodzimy do kolejnego tematu konferencji - oprogramowania przeznaczonego do pracy w sieci. Przedstawiony pakiet GroupWise jest rozwiniętym systemem poczty elektronicznej, wyposażonej w mechanizmy wymuszające obieg dokumentów, sprawdzającej dostarczenie korespondencji a nawet to czy została przeczytana, domagające się odpowiedzi (przedstawiciel firmy wspominał o przyszłych wersjach, które będą również kontrolowały, czy odbiorca zrozumiał treść listu...).

Poczta elektroniczna zajęła sporo uwagi uczestników (szczególnie w standardzie X.400). Była omawiana przez operatorów sieci (że ją mają lub będą mieli w ofercie), firmy software'owe (omówienie jak to działa i do czego może służyć) i firmy oferujące usługi telekomunikacyjne (bezpieczna poczta w Internecie, szyfrowanie danych, podpisy elektroniczne). Wydaje się, że podobnie jak w krajach, gdzie sieci rozległe są codziennością, również w Polsce elektroniczna wymiana informacji, a szczególnie dokumentów zaczyna nabierać znaczenia. Szybkość i niezawodność transmisji, możliwość zabezpieczenia przed niepowołanym dostępem, wiarygodna autentyfikacja nadawcy informacji - wszystko to stanowi o wyższości poczty elektronicznej nad tradycyjnymi sposobami przekazywania informacji (telefaks, telefon, listy). Dodatkowo przesyłane dane mogą być bez trudu wprowadzone do zwykłych programów - edytorów tekstów, baz danych, arkuszy kalkulacyjnych.

Podsumowanie

Sieci cyfrowe są już w Polsce rzeczywistością. Internet, sieci pakietowe, szybkie sieci metropolitalne rozwijają się i, jak widać, doceniane jest ich znaczenie i konieczność rozszerzenia zasięgu. Usługi telekomunikacyjne, w tym komputerowe sieci rozległe mogą i powinny stanowić istotny element w rozwoju gospodarki. Informacja jest przecież jednym z najbardziej poszukiwanych towarów, a jej prawidłowy i bezpieczny obieg stanowi podstawę działania dla wielu przedsiębiorstw i organizacji. W wielu państwach rozwój telekomunikacji spowodował prawdziwy skok ekonomiczny - mierzony jako wzrost produktu narodowego, efektywności zarządzania, siły gospodarczej.

Konferencję przygotowało Biuro Projektów Informatycznych Min-TECH z Katowic

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200