Technologie dyskowe znane ze świata komputerów biurkowych torują sobie drogę ku centrom danych. Macierze dyskowe ATA oferują przepustowość na poziomie gigabitów.

Pod koniec października br. firma StorageTek, jeden z czołowych producentów systemów pamięci, wprowadziła na rynek swoją pierwszą macierz zbudowaną z dysków ATA. BladeStore B150 to produkt, który daje początek całkiem nowej linii. Kolejne urządzenia będą systematycznie wprowadzane na rynek w przyszłym roku. Nieco wcześniej macierze wykorzystujące dyski ATA, trzy-, a nawet czterokrotnie tańsze od napędów SCSI, zostały wprowadzone na rynek m.in. przez firmy Network Appliance, EMC, IBM i Unisys. W ciągu kilku miesięcy na rynku systemów archiwizacyjnych typu disk-to-disk zrobiło się bardzo tłoczno. Według szacunków wartość tego rynku wyniesie w 2005 r. aż 4,6 mld USD.

Wolno, ale tanio

ATA, czyli Advanced Technology Attachment, to interfejs umożliwiający podłączenie napędów dyskowych do szyny systemowej komputera. Standard ten, szeroko wykorzystywany w komputerach osobistych, do niedawna nie spełniał wymogów "korporacyjnych".

Konstrukcja dysków ATA nie pozwala na pracę z takim obciążeniem, dla jakich zaprojektowano zaawansowane dyski SCSI i Fibre Channel. Dyski ATA działają znacznie wolniej: 5400 i 7400 obr./min to ponaddwukrotnie mniej niż 15 tys. obrotów w przypadku SCSI. Macierz D280 StorageTek wykorzystująca dyski Fibre Channel może wykonać 160 tys. operacji I/O na sekundę. Macierz ATA BladeStore tego samego producenta wykonuje w tym czasie zaledwie 20 tys. operacji.

Nie sposób jednak nie dostrzegać postępu w dziedzinie systemów ATA. Wzrasta ich niezawodność, ciągłym udoskonaleniom podlega obsługa funkcji. W drugiej połowie przyszłego roku pojawią się napędy zgodne z nową wersją standardu ATA o przepustowości 150 MB/s (obecnie wynosi ona tylko 100 MB/s). W niedalekiej przyszłości przepustowość ATA ma wzrosnąć do 600 MB/s.

Największą zaletą technologii opartej na ATA jest cena. W cenie jednego dysku SCSI można kupić trzy lub cztery dyski ATA. Według wyliczeń podawanych przez producentów systemów pamięci 1 MB danych macierzy wyposażonej w tanie dyski kosztuje 1-2 centów, podczas gdy w przypadku dysków SCSI 3-5 centów czy nawet 7-15 centów w przypadku technologii Fibre Channel.

Archiwum lub poczekalnia

Skojarzenie tych faktów z wadami konwencjonalnego podejścia do backupu danych - bezpośrednio z podstawowych (primary storage) pamięci masowych na taśmy magnetyczne - oraz obserwacją, że przeciętnie 75% archiwizowanych danych nie jest już nigdy modyfikowane, skłoniło producentów do opracowania rozwiązań pośrednich pomiędzy napędami taśmowymi a macierzami SCSI i Fibre Channel. Wykorzystanie w macierzach tanich i względnie niezawodnych dysków ATA, a przy tym o wiele szybszych od taśm magnetycznych i dysków optycznych pozwoliło na zmodyfikowanie dotychczasowego paradygmatu backupu.

Macierze z dyskami ATA mogą być wykorzystywane do backupu typu disk-to-disk. Eliminuje to konieczność wykonywania kopii zapasowych poza szczytem obliczeniowym, ponieważ ich użycie nie wpływa tak na wydajność urządzeń podstawowych (primary storage), jak w przypadku napędów taśmowych. Dysk zapewnia szybszy dostęp do zarchiwizowanych danych. Najszybsze rozwiązania taśmowe oferują średni czas dostępu rzędu 10 sekund, pod warunkiem że taśma znajduje się w napędzie. Systemy oparte na ATA mogą stanowić swego rodzaju "poczekalnię" dla danych, z której później są one przenoszone na taśmy.

Według producentów rozwiązań zbudowanych z wykorzystaniem dysków ATA znajdują one zastosowanie tam, gdzie jest realizowany sekwencyjny odczyt i zapis dużych bloków danych, np. zdjęć rentgenowskich, zeskanowanych obrazów czy plików multimedialnych, które rzadko bywają później modyfikowane. Gdy dane muszą być bardzo szybko odczytane i zapisane, nadal niezastąpione są dyski SCSI i Fibre Channel.

Prezentujemy nowości liczących się na rynku producentów systemów pamięci masowych, w których skład wchodzą dyski ATA.