Monitory CRT nowej generacji oferują jasność obrazu zbliżoną do odbiorników TV.

Mimo mody na płaskie monitory LCD, które opanowały już blisko trzecią część światowego rynku (w Polsce ich udział nie przekracza jeszcze 10%), producenci wciąż rozwijają klasyczne technologie CRT stosowane w monitorach kineskopowych. W ostatnich latach główną zmianą było wprowadzenie płaskich lamp kineskopowych. Niedawno pojawiła się nowa generacja monitorów CRT z funkcjami wyświetlania obrazów o podwyższonej jasności. Obecnie takie modele znajdują się w ofertach firm: Samsung (tzw. technologia MagicBright), NEC-Mitsubishi (SuperBright) i Philips (LightFrame).

Jasno jak w telewizorze

Architektura monitorów CRT była projektowana pod kątem zapewnienia wysokiej jakości odwzorowania obrazów statycznych i tekstów. Do tych zastosowań jest niezbędna przede wszystkim odpowiednio wysoka rozdzielczość. Lampy kineskopowe w odbiornikach telewizyjnych są natomiast optymalizowane do wyświetlania obrazów ruchomych. Stąd też lampy CRT w monitorach i TV mają zasadniczo inną konstrukcję.

Jakość odwzorowania tekstu jest znacznie wyższa w monitorach niż odbiornikach TV, jakość wideo - na odwrót.

Jedną z przyczyn tej różnicy jest większa typowa jasność telewizyjnych lamp kineskopowych (ok. 300 cd/m²) i wyższa jej wartość maksymalna, która sięga 600-1000 cd/m². W monitorach komputerowych standardowo wartość jasności wynosi 100-120 cd/m². Wynika to głównie z mniejszej wielkości pikseli w monitorach, a więc niższej wartości prądu uzyskiwanej przy podobnym napięciu przyspieszającym wiązkę elektronową w lampie kineskopowej.

Technologie, takie jak MagicBright, SuperBright lub LightFrame, mają na celu zwiększenie jasności monitorów przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej rozdzielczości obrazów statycznych. Aby uzyskać ten efekt, niezbędne były duże zmiany konstrukcyjne, m.in. zaprojektowanie nowych dział elektronowych, systemów ogniskujących, masek inwarowych, ulepszenie luminoforów itd. W efekcie monitory nowej generacji umożliwiają osiągnięcie jasności na poziomie 300-330 cd/m², a więc podobnej jak w odbiornikach TV, choć jej maksymalne (szczytowe) wartości wciąż są niższe. Nowe właściwości monitorów CRT mogą być atrakcyjne dla użytkowników, którzy wykorzystują je do wyświetlania filmów DVD lub animowanych gier komputerowych, ale również w zastosowaniach profesjonalnych - do wyświetlania prezentacji, systemach do edycji plików graficznych lub filmów wideo oraz w przygotowaniu publikacji - DTP.

MagicBright i SuperBright

Opracowana przez Samsunga technologia MagicBright umożliwia włączanie jednego z trzech dostępnych trybów wyświetlania za pomocą przycisku w obudowie monitora. Są to tryby wideo (maksymalna jasność do 330 cd/m²), internetowy (200 cd/m²) lub tekstowy (150 cd/m²). Ponadto w menu ekranowym jest dostępna funkcja Highlight Zone umożliwiająca wybranie ramki, w której obraz ma być wyświetlany z podwyższoną jasnością.

Podobne funkcje mają monitory NEC-Mitsubishi wyposażone w technologię SuperBright. Przycisk w obudowie monitora umożliwia zwiększenie jasności obrazu do 300 cd/m² (w standardowym trybie wynosi ona 125-150 cd/m²). Oprócz tego firma oferuje oprogramowanie Brightness Controller, które automatycznie wykrywa obrazy ruchome i wyświetla je z podwyższoną jasnością, bez zmniejszania jakości wyświetlanego obrazu statycznego tła.

16 ramek LightFrame

Obecnie najbardziej zaawansowana jest opracowana przez Philipsa technologia LightFrame 3 (trzecia wersja LightFrame), która umożliwia wyświetlanie na powierzchni ekranu do 16 niezależnych ramek o różnej jasności. Pozwala to np. na podniesienie jakości wyświetlania obrazów graficznych lub ramek z filmami wideo przy zachowaniu dobrego odwzorowania pasków narzędziowych i rozwijanych menu w oprogramowaniu edycyjnym.

Inne zastosowanie LightFrame to automatyczne ulepszanie jakości wielu ramek z obrazami graficznymi podczas przeglądania stron internetowych przy wykorzystaniu programu Internet Explorer.

Z technicznego punktu widzenia system sterowania jest dość skomplikowany - w monitorach z funkcją LightFrame 3 są zainstalowane specjalne układy scalone, które dekodują informacje generowane przez sterowniki programowe i odpowiednio modyfikują tryb wyświetlania w różnych obszarach ekranu. Ponieważ sygnały analogowe generowane przez standardowe karty graficzne nie pozwalają na bezpośrednie przekazywanie danych cyfrowych o położeniu różnych ramek obrazu, Philips wykorzystał oryginalne rozwiązanie - ostatnia, najniższa linia obrazu nie jest wyświetlana, a zawiera informacje o położeniu ramek dekodowane przez układ scalony kontrolera obrazu. W efekcie system nie wymaga modyfikacji komputera, a jedynie monitora wyposażonego w funkcje obsługi LightFrame i odpowiedniego oprogramowania sterującego.

Philips zapowiada, że wkrótce wszystkie nowe modele monitorów CRT tej firmy będą wyposażone w system LightFrame. A w przyszłym roku zostanie on wprowadzony również do monitorów LCD.