Projekt komputeryzacji urzędów pracy i opieki społecznej (ALSO) ma zracjonalizować znaczną część budżetowych wydatków.

Pod kierunkiem Biura Informatyki Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej (MPiPS) trwają prace nad jednym z największych przedsięwzięć informatycznych, prowadzonych przez administrację państwową w Polsce. Projekt o nazwie ALSO obejmuje trzy wzajemnie powiązane podprojekty:

System Urzędów Pracy (SUP) - instalacje w Krajowym Urzędzie Pracy, w 49 Wojewódzkich Urzędach Pracy i w 485 Rejonowych Urzędach Pracy na terenie całego kraju (6 tys. komputerowych stanowisk pracy). Koszt wdrożenia - 25 mln USD (sprzęt - 15 mln USD, oprogramowanie + usługi wdrożeniowe - 10 mln USD).

System Pomocy Społecznej (SPS) - instalacje w 49 Wojewódzkich Zespołach Pomocy Społecznej oraz w 2,5 tys. Ośrodków Pomocy Społecznej na terenie całego kraju (5 tys. komputerowych stanowisk pracy). Koszt wdrożenia - ok. 12,5 mln USD (sprzęt - 10 mln USD, oprogramowanie - 2,5 mln USD).

Centrala MPiPS - modelowanie nowej organizacji zdolnej do integracji z Unią Europejską (300 komputerowych stanowisk pracy).

Finansowanie projektu

Projekt w znacznej części (ponad 49 mln USD, czyli ok. 88% całości) jest finansowany ze środków kredytowych Banku Światowego i budżetu państwa (ok. 16 mln PLN - 10% całości). Pozostałą część środków (ok. 1 mln ECU - 2 % całości) pochodzi z funduszu PHARE.

Realizacja

Początkowo (tj. od 1992 r.), zgodnie z wytycznymi BŚ, przy realizacji projektu korzystano z usług międzynarodowej firmy konsultingowej (Coopers & Lybrand). W sierpniu 1994 r., w wyniku niezadawalających rezultatów prac, zrezygnowano z dalszej współpracy z C&L, zmieniono w MPiPS kierownictwo projektu oraz dotychczasowy, zdaniem ministerstwa kosztowny i mało efektywny sposób jego realizacji.

Nową koncepcję realizacji projektu oparto na trzech filarach:

- całkowicie polskim zespole projektowym, odpowiedzialnym za zarządzanie projektem, wykonanie prac analityczno- projektowych, przeprowadzenie przetargów na dostawę oprogramowania i sprzętu oraz odbiór końcowy systemu;

- adaptacji procedur przetargowych BŚ do lokalnych potrzeb;

- organizacji projektu na podstawie formalnego systemu zarządzania jakością.

Nowy zespół projektowy w pierwszej kolejności przyspieszył opracowanie specyfikacji funkcjonalnych na oprogramowanie dla ośrodków pomocy społecznej i urzędów pracy, a następnie przeprowadził 2 międzynarodowe przetargi - z preferencjami dla lokalnych firm software'owych - na budowę i wdrożenie oprogramowania dla SUP i SPS.

W ten sposób wyłoniono po dwie firmy dla każdego z projektów. "Ponieważ każda z nich jest odpowiedzialna za wdrożenie systemu w innej części kraju, to nie tylko między sobą nie konkurują, ale wręcz przeciwnie - wymieniają się doświadczeniami. Jeśli jednak jednej z nich nie uda się dokonać wdrożenia w terminie, to druga może przejąć odpowiedzialność za realizację tej część kontraktu. W ten prosty sposób prawdopodobieństwo niepowodzenia realizacji obu kontraktów zmniejszono niemal czterokrotnie" - twierdzi Gustaw Pietrzyk, dyrektor Biura ds. Informatyki w MPiPS, będący jednocześnie dyrektorem projektu ALSO.

W przypadku podprojektu SUP umowy na stworzenie oprogramowania aplikacyjnego dla systemu Puls podpisano z: CSBI (lipiec 1996 r. - 2 regiony) i Andersen Consulting (sierpień 1996 r. - 1 region), a w przypadku podprojektu SPS (oprogramowanie aplikacyjne dla systemu Pomost - obie umowy podpisane w kwietniu 1996 r.) z: 2SI (3 regiony) i Computerland Poland S.A. wspólnie z Korelacja Zakład Informatyki S.C. (2 regiony). Zgodnie z wymaganiami, firmy te są odpowiedzialne nie tylko za wyprodukowanie dedykowanego oprogramowania użytkowego, ale także za integrację aplikacji z niezbędnym oprogramowaniem systemowym i narzędziowym oraz sprzętem.

"Wymieniony, unikatowy w administracji państwowej, sposób realizacji projektu ma na celu wsparcie polskiego rynku informatycznego poprzez uczynienie firm produkujących software na zamówienie MPiPS współwłaścicielami wyprodukowanego przez nie oprogramowania. Stworzy to tym firmom potencjalne możliwości ekspansji na podobne rynki zagraniczne" - mówi Gustaw Pietrzyk.

Pierwsze wersje programów (1.0) mają być przekazane do testowania w grudniu br. (SPS) i styczniu 1997 r. (SUP). Po ich akceptacji firmy w ciągu trzech miesięcy są zobowiązane do przekazania do testowania wersji docelowych (2.0). "Obecnie projekt strukturalny dla SPS został zaakceptowany przez ministerstwo wszedł w fazę kodowania, a dla SUP jest zaawansowany w ponad 50 %" - dodaje Gustaw Pietrzyk.

Łączna wartość kontraktów na analizę strategiczną, produkcję i zakup oprogramowania oraz usługi związane z jego wdrożeniem, podpisanych przez MPiPS w ciągu ostatnich 9 miesięcy, wynosi ok. 13 mln USD. Do tej pory nie zostały natomiast rozstrzygnięte przetargi na dostawę sprzętu dla SUP i SPS (na sumę ok. 25 mln USD). Jednocześnie wynegocjowano w BŚ przedłużenie spłaty pożyczki o rok (do końca 1997 r.)

W ramach projektu "Centrala MPiPS" znacznie wcześniej zlecono przeprowadzenie ponownej analizy strategicznej potrzeb MPiPS firmie Andersen Consulting (wrzesień 1995 r.). Następnie (grudzień 1995 r.) podpisano kontrakty: z firmą Altkom na szkolenia komputerowe pracowników ministerstwa i z firmą Rodan System na opracowanie pilotowej instalacji systemu zarządzania dokumentami i przepływem pracy (workflow).

System Urzędów Pracy i Organizacja Pomocy Społecznej na swoje statutowe zadania wydają rocznie ok. 3 mld USD. Zgodnie z założeniami, gdyby udało się poprawić efektywność wydatkowania powyższych środków tylko o 1%, to nakłady na Projekt ALSO zwróciłyby się polskiemu podatnikowi po upływie ok. 2 lat od daty zakończenia wdrożenia systemów. Pełne wdrożenie systemów i zakończenie projektu ALSO planowane jest na koniec 1997 r.