Optyczne nagrywarki z niebieskim laserem mogą zapisywać płyty o pojemności 50 GB.

Już od roku kolejni producenci napędów DVD informują o opracowaniu nowej generacji diod laserowych emitujących promieniowanie niebiesko-fioletowe o długości fali 405 nm. Mają one umożliwić konstrukcję napędów optycznych zapisujących 12-centymetrowe dyski o pojemności do 50 GB. Zapowiedzi nabierają realnych kształtów - prototypy takich urządzeń zaprezentowały m.in. Toshiba, Panasonic, JVC, Sony, Pioneer, Philips i Sharp.

Standardowe przepychanki

Tradycyjnie pojawienie się nowej technologii oznacza "wojnę standardów". Tym razem zawiązały się dwie grupy producentów.

W lutym 2002 r. powstała organizacja Blu-ray Disc zrzeszająca firmy: Sony, Philips, Hitachi, LG, Panasonic, Pioneer, Samsung, Sharp i Thomson. Nie wstąpiły do niej Toshiba i NEC. W sierpniu br. przedstawiły konkurencyjnej organizacji DVD Forum własną technologię będącą podstawą do opracowania i zatwierdzenia formatu optycznych dysków HD-DVD. Pozostający w opozycji członkowie Blu-ray Disc uważają, że napędy optyczne z niebieskimi laserami stanowią nową kategorię urządzeń, a nie tylko rozwinięcie technologii DVD. W tej kwestii DVD Forum nie ma więc nic do powiedzenia.

Niestety sytuacja jest jeszcze bardziej zagmatwana, bo oprócz Toshiby i NEC do Blu-ray Disc nie przyłączyły się Mitsubishi Electric, AOL Time Warner i JVC (ta ostatnia firma zaprezentowała jednak prototyp napędu optycznego zgodny z Blu-ray Disc). Przedstawiciele DVD Forum oficjalnie deklarują wolę współpracy i uzgodnienia jednolitego standardu, ale ich zdaniem takiej chęci nie widać po drugiej stronie. Prawdopodobnie powtórzy się sytuacja z połowy lat 90., gdy między dwoma grupami producentów trwała walka o standard DVD. Wówczas udało się osiągnąć kompromis. Niestety są również mniej optymistyczne przykłady z przeszłości. Na rynku istnieją trzy wzajemnie niezgodne formaty zapisywalnych dysków DVD - DVD-RAM, DVD-RW i DVD+RW.

Lasery na taśmy produkcyjne

Na rozstrzygnięcie sporu pozostało niewiele czasu. Masowa produkcja napędów ruszy prawdopodobnie w przyszłym roku. Sanyo Electric zapowiada, że w kwietniu 2003 r. uruchomi linie wytwarzające miesięcznie do dwóch milionów niebieskich diod. Producentów tych kluczowych elementów technologii Blue-ray jest więcej - m.in. Sharp, Sony, Nichia Chemical Industries i Toyoda Gosei. Dwie ostatnie od dawna rozwijają technologię diod laserowych emitujących promieniowanie niebieskie, ale przez prawie 6 lat toczyły w sądach boje o prawa do patentów. Była to jedna z przyczyn opóźnienia premiery niebieskich laserów. Producenci napędów obawiali się zakupu patentów o niejasnym statusie prawnym i zlecili opracowanie technologii własnym laboratoriom.

We wrześniu br. Toshiba, Panasonic, JVC, Sony, Pioneer, Sharp i Philips zaprezentowały prototypy. Cena niebieskich diod laserowych wynosi obecnie 1000 USD za sztukę. Po uruchomieniu masowej produkcji powinna spaść do poziomu 100 USD. Natomiast Sony i Matsushita przewidują, że dyski optyczne o pojemności 20 GB będą kosztować 42 USD w momencie rozpoczęcia masowej produkcji napędów z niebieskimi diodami laserowymi.

Pojawienie się HD-DVD prawdopodobnie oznacza koniec rozwoju starszego standardu. Obecnie dostępne są jedno- i dwustronne dyski DVD o pojemnościach odpowiednio 4,7 i 8,5 GB, a specyfikacja DVD przewidywała, że w kolejnym etapie pojawią się dyski dwuwarstwowe 17 GB. Wydaje się, że łatwiejsza i prostsza w konstrukcji będzie jednostronna i jednowarstwowa płyta nowej generacji mieszcząca 15-27 GB danych.

Zastosowania

Zdaniem większości producentów podstawowym zastosowaniem dla nowej generacji dysków będzie zapis wideo - płyta o pojemności 20 GB umożliwi odtworzenie dwóch godzin nagrania o jakości HDTV (telewizja o wysokiej rozdzielczości). W przyszłości napędy znajdą zapewne zastosowanie w archiwizacji danych.

Wysoka gęstość zapisu otwiera również inne obszary zastosowań. Na przykład Philips zaprezentował miniaturowe napędy SFFO (Small Form Factor Optical storage) wykorzystujące płyty o średnicy zaledwie 30 mm i pojemności 1 GB. Mogą one być wykorzystywane w przenośnych odwarzaczach audio, aparatach cyfrowych, konsolach do gier i telefonach komórkowych. Napędy optyczne z niebieskimi laserami są konkurencją dla podobnej klasy rozwiązań prezentowanych wcześniej przez firmę DataPlay - dwustronnych dysków optycznych o podobnej średnicy i pojemności 250 MB na jedną stronę. Jednak płyty DataPlay mogą być zapisywane tylko jednokrotnie, a Philips SFFO umożliwia zapis wielokrotny.