OLAP, ROLAP czy DOLAP?

W ciągu ostatnich dwóch lat pojawiły się bazodanowe narzędzia o dziwnie brzmiących nazwach

W ciągu ostatnich dwóch lat pojawiły się bazodanowe narzędzia o dziwnie brzmiących nazwach

Szybki wzrost objętości baz danych, dostępnych w większości przedsiębiorstw i organizacji handlowych oraz usługowych, powoduje zwiększone zapotrzebowanie na narzędzia do analizy tych danych. Jeszcze niedawno wydawało się, że hurtownie danych z ich zintegrowanymi narzędziami analitycznymi spełnią wszystkie oczekiwania użytkowników. W miarę zwiększonych wymagań, co do jakości i zakresu potrzebnych informacji, pojawia się konieczność tworzenia nowych, bardziej wyrafinowanych narzędzi analitycznych. Pierwsze systemy informowania kierownictwa, wykonywane jako specjalistyczne programy dla potrzeb konkretnego człowieka, stają się mało użyteczne w warunkach przenoszenia odpowiedzialności (a co za tym idzie i zakresu dostępnej informacji) na niższe szczeble zarządzania.

W ciągu ostatnich dwóch lat pojawiło się wiele narzędzi o dziwnie brzmiących nazwach: OLAP, ROLAP, DOLAP, data mining itp. Rozpowszechnienie internetu zwiększa zamieszanie, gdyż coraz częściej użytkownicy oczekują, że nowe narzędzia pozwolą im na czerpanie informacji z praktycznie nieprzebranych zasobów WWW.

Dostępne technologie

Wybór technologii przetwarzania analitycznego danych wymaga zrozumienia ich charakteru, częstości wymaganego uaktualniania zasobów obsługującego je serwera bazy i rodzaju zapytań, które zamierzamy zadawać.

Zarówno OLAP, jak i ROLAP obsługują wielowymiarowe bazy danych z wieloma atrybutami (wymiarami) i posługują się dogodnymi dla użytkownika graficznymi narzędziami do tworzenia zapytań, prezentacji i przetwarzania wyników w formie diagramów lub wykresów.

Zasadnicza różnica między OLAP i ROLAP polega na rozwiązaniach architektonicznych.

Produkty OLAP posługują się specjalizowanym serwerem wielowymiarowych baz danych, działającym w sieci lub na lokalnych stacjach roboczych, zapewniającym chwilowe buforowanie danych pochodzących z baz operacyjnych. Daje im to dużą wydajność, ale dość często ogranicza rozmiar obsługiwanych danych. Dane do analizy są na ogół uzupełniane w sposób okresowy, np. raz na tydzień czy miesiąc. Narzędzia typu OLAP doskonale nadają się do prowadzenia analiz długoterminowych, obserwacji tendencji, planowania zapotrzebowania, analiz finansowych oraz określania strategii działania.

Produkty OLAP często wykazują wyraźny spadek wydajności przetwarzania po przekroczeniu ok. 10 wymiarów opisowych.

Produkty ROLAP nie korzystają z lokalnego buforowania danych, lecz sięgają na bieżąco do danych z bazy relacyjnej. Nie musi to być bezpośrednio baza danych operacyjnych; często opłaca się ustanowić zapasowy serwer bazy danych, zawierający replikowaną kopię części lub całości danych, uzupełnianą z baz relacyjnych w określony w projekcie sposób. Ponieważ większość nowych systemów zarządzania bazami danych pozwala na zdefiniowanie zarówno zakresu, jak i sposobu replikowania danych (synchronicznie, asynchronicznie z zadanym okresem replikacji), to dane w kopii bazy są zwykle aktualne. Narzędzia typu ROLAP lepiej nadają się do badań marketingowych w obsłudze dużych domów towarowych, gdzie dane do analizy są uzupełniane na bieżąco.

Wśród specjalistów panuje przekonanie, że w niedalekiej przyszłości nastąpi swoista integracja technologii OLAP i ROLAP, w miarę jak producenci tych narzędzi zintegrują możliwości z "przeciwnego obozu". Ponadto, nie samo narzędzie będzie odgrywać rolę w wyborze technologii, ale raczej aplikacje, które będą obsługiwać konkretnych użytkowników: planowanie wydatków, analiza zakupów czy długofalowe analizy finansowe.

Trudny wybór

Wybór narzędzia do analizy jest bardzo trudny, gdyż - jak się przewiduje - wszyscy wielcy producenci baz danych zapewnią w niedalekiej przyszłości produkty analityczne dobrze zintegrowane z ich serwerami baz danych. Oracle, Informix i Sybase w ciągu ostatniego roku zakupiły firmy - producentów narzędzi do analizy i obecnie prowadzą intensywne prace nad włączeniem ich produktów do swych serwerów baz danych. Tak zapewne powstanie nowy rodzaj produktów - bazodanowe analityczne przetwarzanie online (Database Online Analytical Processing - DOLAP).

Także najwięksi producenci aplikacji, w tym SAP, zamierzają zintegrować narzędzia analityczne ze swymi systemami. Oracle Financial Analyzer już działa z aplikacjami pakietowymi Oracle Financials.

Czy Internet zmieni obraz?

Liczba danych dostępnych bezpłatnie w Internecie jest większa niż największe bazy danych operacyjnych. Czasem (zwłaszcza z polskiej perspektywy) można wątpić w ich przydatność do prowadzenia działalności gospodarczej. Jednakże -jak pokazują doświadczenia naukowców, od wielu lat korzystających z tego środka przekazywania informacji i danych - umiejętne korzystanie z zasobów Internetu pozwala na uzyskanie ogromnych oszczędności czasu i pieniędzy. Dlaczego by więc biznes nie miał korzystać z tego środka przekazywania danych?

Łatwo wyobrazić sobie sytuację, że największy bank udostępnia (nawet za niewielką odpłatnością) informacje o zakupach za pomocą kart kredytowych swych klientów, podając jedynie dane o rodzaju i koszcie produktu, wieku klienta, jego statusie społecznym oraz aktualnych dochodach. Jest to znakomity zestaw danych do prowadzenia działalności marketingowej wielu producentów, hurtowników i sprzedawców towarów powszechnego użytku. Oczywiście pod warunkiem, że karta kredytowa będzie równie popularna w Polsce, jak i w świecie. Jeżeli by wgrać te informacje do lokalnej hurtowni danych, okaże się, że zamiast być obciążeniem finansów firmy - zacznie ona przynosić dobrze wymierzalny dochód.

Tendencję używania przeglądarek Internetu do prowadzenia różnorodnej działalności zauważyli także producenci narzędzi do analiz on-line. Firma Microstrategy (producent pakietu ROLAP o nazwie DSS Agent) opracowała jego rozszerzenie DSS Web, umożliwiające korzystanie z jego właściwości funkcjonalnych za pośrednictwem przeglądarki WWW. Ponadto IBM, NCR (dawniej AT&T Global Information Solutions), Tandem i SUN ogłosiły wsparcie tego narzędzia w swych produktach.

Internet i intranet pozwalają ponadto na korzystanie z wielu innych informacji luźno połączonych z danymi liczbowymi - danych tekstowych bez wyraźnej struktury, dokumentacji, swobodnych notatek itp.

Zalecenia

Najlepsze zalecenia, jakie można sformułować w celu wspomożenia tych firm, które już muszą kupić produkty do prowadzenia działalności analitycznej na posiadanych danych, brzmią: "Nie kupuj produktu, kupuj firmę, z którą będziesz współpracować przez lata. Zobacz jaką ma strategię rozwoju produktów i porównaj ze swymi aktualnymi oraz przewidywanymi potrzebami. Kupuj - jeśli to możliwe - od jednego dostawcy".

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200